Αειφορικός σχεδιασμός του δημόσιου χώρου μέσα από τις αρχές του Place Branding – Σχεδιαστική πρόταση Campus Park στην πόλη της Ορεστιάδας

Abstract

Αναγνωρίζοντας την αυξανόμενη αξία των χώρων πρασίνου, οι αστικές περιοχές παγκοσμίως συνειδητοποιούν τη σημασία των αστικών πάρκων. Καθώς η κλιματική αλλαγή έχει μεγαλύτερη προτεραιότητα, η αναζωογόνηση των αστικών χώρων και των χώρων πρασίνου έχει γίνει κεντρικός άξονας τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Οι αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και της βιώσιμης περιβαλλοντικής διαχείρισης μπορούν να εφαρμοστούν πρακτικά για την αποκατάσταση των γειτονιών και τον επαναπροσδιορισμό των αστικών περιοχών συνολικά. Με τη συνεχή αστικοποίηση, είναι απαραίτητη η χρήση καινοτόμων τεχνολογιών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την προώθηση της ευημερίας στις πόλεις, δημιουργώντας έξυπνες πόλεις (smart cities). Πέρα από τα παραπάνω, σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό χώρων πρασίνου διαδραματίζει και το placemaking, το οποίο ενθαρρύνει την κοινωνική αλληλεπίδραση και την πολιτιστική ανταλλαγή, διαδραματίζοντας κρίσιμο ρόλο στην εδραίωση της αίσθησης του τόπου και της ταυτότητας. Η επωνυμία του τόπου και ο βιώσιμος σχεδιασμός πάνε χέρι-χέρι, προσφέροντας πολλά οφέλη για μια τοποθεσία. Υιοθετώντας τις αρχές Place Branding, ένας τόπος μπορεί να ενσωματώσει την περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα στην ταυτότητα της επωνυμίας του, καθιστώντας την ελκυστική για τους επισκέπτες, τις επιχειρήσεις και τους κατοίκους. Η επωνυμία ενός τόπου επικοινωνεί αποτελεσματικά τις περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες ενός τόπου, ενισχύοντας τη φήμη του ως περιβαλλοντικά υπεύθυνου προορισμού. Στην περίπτωση της Ορεστιάδας, η περιοχή μελετήθηκε ως εφαρμογή του place branding σε δημόσιο χώρο για την προώθηση της βιωσιμότητας και του πολιτισμού. Το προτεινόμενο Campus Park (πάρκο πανεπιστημιούπολης) αντλεί έμπνευση από τα μεταναστευτικά πρότυπα της περιοχής και ενσωματώνει περιβαλλοντικές και πολιτιστικές πτυχές. Μέσω εκτεταμένης έρευνας επιλέχθηκαν συγκεκριμένα έντομα, πουλιά και λουλούδια ως βασικά στοιχεία του σχεδιασμού και της διάταξης των διαφόρων περιοχών εντός του προτεινόμενου campus. Αυτά τα στοιχεία είναι που θα καθορίσουν τελικά την ταυτότητα της πόλης και θα την αναδείξουν στα πλαίσια του place branding. Ο σχεδιασμός στοχεύει στη δημιουργία ενός συνεκτικού και αρμονικού περιβάλλοντος που αντανακλά την πλούσια περιβαλλοντική και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής, ενισχύοντας μια βαθιά σύνδεση με τη φύση. Επιπλέον, το campus park παρουσιάζει τη μοναδική του εμπορική ταυτότητα, επηρεασμένη από την τοποθεσία της πόλης, την ιστορική μετανάστευση, την περιβαλλοντική εστίαση και τη δέσμευση για την αγροτική ανάπτυξη. Η παραπάνω πρόταση αποτελεί παράδειγμα βιώσιμου σχεδιασμού με την εφαρμογή των αρχών του place branding και αειφορικών επιλογών προσανατολισμού, βιώσιμης διαχείρισης νερού, φύτευσης, επιλογής υλικών και φωτισμού. Συνολικά, επιδιώκει να προωθήσει κοινωνικές εκδηλώσεις και να προσελκύσει τους κατοίκους και τους τουρίστες, αναδεικνύοντας την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής, ενισχύοντας τη χρήση του πάρκου και του αισθήματος του ανήκειν. Συμπερασματικά, η παρούσα περίπτωση μελέτης μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για αντίστοιχες βιώσιμες προτάσεις πράσινων χώρων σε αστικά κέντρα, αξιοποιώντας τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και της ανάδειξης του τόπου (place branding), συνδυάζοντας με αυτόν τον τρόπο την περιβαλλοντική προστασία με την ταυτόχρονη προώθηση κοινωνικών αλληλεπιδράσεων.