Τραύμα και εξαρτήσεις. Απόψεις και εμπειρίες νοσηλευτών σχετικά με την φροντίδα ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης και σωματικού ή ψυχικού τραύματος

Abstract

Τραύμα και εξαρτήσεις. Απόψεις και εμπειρίες νοσηλευτών σχετικά με την φροντίδα ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης και σωματικού ή ψυχικού τραύματος

Εισαγωγή: Οι επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι εργάζονται με άτομα που έχουν υποστεί τραύμα στη διάρκεια της ζωής τους, βρίσκονται μπροστά στον κίνδυνο συναισθηματικής εμπλοκής των ίδιων. Το άκουσμα των τραυματικών εμπειριών των θεραπευόμενων προκαλεί συναισθηματικές αντιδράσεις στον δέκτη. Παρά το γεγονός ότι οι νοσηλευτές νιώθουν ευάλωτοι, ελλιπώς προετοιμασμένοι και εκτεθειμένοι, αρκετές φορές επιδεικνύουν επαγγελματισμό και θέληση να θέσουν τις ανάγκες των ατόμων που έχουν εκτεθεί σε τραυματική εμπειρία πάνω από τις δικές τους. Σκοπός: Να διερευνηθούν οι απόψεις και οι εμπειρίες των νοσηλευτών οι οποίοι εργάζονται στον χώρο των εξαρτήσεων σχετικά με το τραύμα, σωματικό ή ψυχικό, που έχουν υποστεί τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης. Μεθοδολογία: Πρόκειται για μεικτή μελέτη (ποσοτική και ποιοτική). Στη μελέτη συμμετέχουν 103 νοσηλευτές (ΟΚΑΝΑ) μέσω αυτό-συμπληρούμενου ερωτηματολογίου και 8 νοσηλευτές μέσω ατομικών συνεντεύξεων. Για τη συλλογή των ποσοτικών δεδομένων, χρησιμοποιήθηκε η ελληνική έκδοση της Κλίμακας Επαγγελματικής Ποιότητας Ζωής (ProQOL-5) που διερευνά την Ικανοποίηση Συμπόνιας, την Επαγγελματική Εξουθένωση και την Κόπωση Συμπόνιας ή Δευτερογενές Στρες και ένα ερωτηματολόγιο καταγραφής των δημογραφικών, ατομικών και επαγγελματικών χαρακτηριστικών. Για την ανάλυση χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 26.0. Τα επίπεδα σημαντικότητας είναι αμφίπλευρα και η στατιστική σημαντικότητα τέθηκε στο 0,05. Αποτελέσματα-Συμπεράσματα : Το 81,6 είχε μέτρια και το 14,6% υψηλά επίπεδα Ικανοποίησης Συμπόνιας. Το 54,4% είχε χαμηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης και το 45,6% μέτρια. Δεν υπήρχαν συμμετέχοντες με υψηλά επίπεδα Επαγγελματικής εξουθένωσης. Το 49,5% είχε χαμηλά επίπεδα δευτερογενούς τραυματικού στρες και το 50,5 % μέτρια. Δεν υπήρχαν συμμετέχοντες με υψηλά επίπεδα δευτερογενούς τραυματικού. Όσο περισσότερη επαγγελματική εξουθένωση ένιωθαν οι συμμετέχοντες τόσο μικρότερη ήταν η ικανοποίηση συμπόνιας τους. Αντιθέτως, όσο περισσότερη επαγγελματική εξουθένωση ένιωθαν οι συμμετέχοντες τόσο περισσότερο ήταν το δευτερογενές τραυματικό τους στρες. Μεταξύ των διαστάσεων «Δευτερογενές τραυματικό στρες» και «Ικανοποίηση συμπόνιας» δεν υπήρξε σημαντική συσχέτιση. Η κατά μέσο όρο σε καλό επίπεδο σωματική υγεία των συμμετεχόντων, ο βαθμός ετοιμότητας τους για την φροντίδα των ωφελούμενων που έφεραν τραύμα, το υψηλό επίπεδο συνεργασίας, ο σεβασμός στον θεσμό της ομαδικής εργασίας, το θετικό εργασιακό κλίμα, και η απρόσκοπτη συμπαράσταση και υποστήριξη των συναδέλφων σχετίστηκαν θετικά με υψηλότερο επίπεδο Ικανοποίησης συμπόνιας, Ομοίως, από τις συνεντεύξεις των νοσηλευτών έγινε εμφανές ότι η πορεία για την κατάκτηση της συμπόνιας λειτούργησε ως κινητοποιητικός παράγοντας για την επαγγελματική και προσωπική ανάπτυξη και την αυτοπροστασία. Η αύξηση της ηλικίας των συμμετεχόντων της ποσοτικής έρευνας συνεπαγόταν με αύξηση των επιπέδων των παραπάνω διαστάσεων της επαγγελματικής εξουθένωσης και του δευτερογενούς τραυματικού στρες, Αντίθετα, στις προσωπικές συνεντεύξεις αναδείχθηκε ότι το νεαρό της ηλικίας συνδεόταν με την έλλειψη προετοιμασίας και ετοιμότητας, την έλλειψη ικανοτήτων και την έλλειψη πείρας, παράγοντες που οδηγούσαν στη εμφάνιση συμπτωμάτων δευτερογενούς τραυματικού στρες και επαγγελματικής εξουθένωσης. Από την έρευνα προέκυψε ότι οι τραυματικές εμπειρίες φάνηκαν να επηρεάζουν τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης και δευτερογενούς τραυματικού με αύξηση αυτών. Λέξεις-Κλειδιά: Τραύμα, εξαρτήσεις, νοσηλευτές εξαρτημένων ατόμων, ικανοποίηση συμπόνιας, επαγγελματική εξουθένωση, δευτερογενές τραυματικό στρες