Μελέτη και συντήρηση δύο ενάλιων μπρούτζινων κανονιών από τη νήσο Ντία

Abstract

Η παρούσα εργασία αφορά δύο μπρούτζινα κανόνια, βενετικής κατασκευής, που ανασκάφηκαν το 1976 από τον Ζακ Κουστώ και το Υπουργείο Πολιτισμού, από το ενάλιο περιβάλλον στη νήσο Ντία, κοντά στο Ηράκλειο Κρήτης. Βάση του αρχείου της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και οπτικής παρατήρησης στα κανόνια δεν έχει λάβει χώρα καμία εργασία συντήρησης. Η παραμονή τους χωρίς συντήρηση για 48 χρόνια προσφέρει μία ιδιαίτερη ευκαιρία μελέτης των διεργασιών διάβρωσης που έχουν λάβει χώρα σε αυτό το διάστημα, ειδικά καθώς φαινομενικά τα αντικείμενα είναι σταθερά. Αρχικά ορίστηκαν περιοχές βάση διαφορετικών μορφολογιών συμπηγμάτων. Για την εξέταση των αντικειμένων διενεργήθηκε μία αρχική δειγματοληψία, από σημεία με διαφορετική μορφολογία συμπηγμάτων. Ακολούθησε διερευνητικός καθαρισμός σε περιοχές με διαφορετικά συμπήγματα και στα δύο κανόνια. Βάση των οπτικών παρατηρήσεων ορίστηκε προτεινόμενη στρωματογραφία διάβρωσης. Κατόπιν διενεργήθηκε δεύτερη δειγματοληψία, βάση της στρωματογραφίας. Τα δείγματα μελετήθηκαν μέσω SEM/EDS, XRD, RAMAN, ATR-FTIR. Τα αποτελέσματα έδειξαν κυρίων προϊόντα διάβρωσης που οφείλονται στη δράση των θειοαναγωγικών βακτηρίων και έλλειψη χλωριούχου χαλκού. Η αρχική επιφάνεια ορίστηκε βάση της παρουσίας σιδήρου. Συγκεκριμένα ταυτίστηκε επίπεδο χαλκοπυρίτη στο στρώμα πριν την επιφάνεια του μετάλλου, που ορίστηκε ως αρχική επιφάνεια. Μία εκ των στρωματογραφίων που χαρακτηρίζεται από επάλληλα στρώματα διάβρωσης μαύρου χρώματος με ένα ενδιάμεσο άσπρο κρυσταλλικό στρώμα προτείνεται πως οφείλεται στην κίνηση του πυθμένα.