Γνώσεις και απόψεις γονέων και εφήβων για τον ιό HPV και το εµβόλιο έναντι του ιού.

Abstract

Εισαγωγή: H λοίμωξη από τον ιό HPV (Ιός των Ανθρωπίνων Κονδυλωμάτων), αποτελεί παγκοσμίως το πιο συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που µπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία του πάσχοντος ατόμου. Αρχικά, η κυριότερη παθογένεια είναι ο καρκίνος του τραχήλου της µήτρας, όπως και άλλα σοβαρά νοσήματα. Στα εν λόγω νοσήματα εντάσσονται ο καρκίνος του αιδοίου, του κόλπου, του πέους, του πρωκτού και τα γεννητικά κονδυλώματα. Επιπλέον ο HPV ευθύνεται για ορισμένες µορφές καρκίνου όπως του στοµατοφάρυγγα, της στοματικής κοιλότητας και του λάρυγγα. Ο εμβολιασμός για τον HPV πρωτοεμφανίστηκε πριν από 16 έτη. Στις περιπτώσεις που εφαρμόστηκε µαζικά επέφερε ικανοποιητικά αποτελέσματα. Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί έγκριση και συμπεριλήφθηκε στο εθνικό πρόγραµµα εμβολιασμού το εμβόλιο για τα κορίτσια, ενώ τους τελευταίους µήνες έχει εγκριθεί και για τα έφηβα αγόρια. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση των απόψεων των γονέων και των εφήβων για το εμβόλιο έναντι του ιού HPV, καθώς και των γνώσεων τους σχετικά µε τον ιό. Μεθοδολογία: Η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα από 1 Απριλίου έως 31 Μαΐου και το δείγμα αποτέλεσαν 152 έφηβοι μεταξύ 11-18 ετών και 151 γονείς, µε κριτήριο συµµετοχής των γονέων να έχουν παιδιά ηλικίας 11-18 ετών χωρίς διάκριση στο φύλο των γονέων ή στο φύλο των παιδιών τους. Στους συµµετέχοντες διανεμήθηκαν κατάλληλα σχεδιασμένα ερωτηματολόγια τα οποία μεταφράστηκαν από την αγγλική στην ελληνική γλώσσα. Το ερωτηματολόγιο των μαθητών περιλαμβάνει τέσσερις ενότητες: 1) δημογραφικά και κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά, 2) λοίμωξη από τον ιό HPV (αντίληψη του κινδύνου και τρόποι μετάδοσης) και εμβολιασμός (συµπεριλαµβανοµένων του τρόπου πρόληψης, της κατάλληλης ηλικίας για τον εμβολιασμό, και των πηγών πληροφόρησης για το εμβόλιο), 3) η επιθυμία τους για εμβολιασμό έναντι του ιού HPV και 4) η σεξουαλική δραστηριότητα και η στάση τους σχετικά µε τη συζήτηση για θέματα σεξουαλικής υγείας, την ενημέρωση για την λοίμωξη από τον ιό HPV και τον εμβολιασμό. Το ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε στους γονείς περιλάβανε ερωτήματα αναφορικά µε τα δημογραφικά και κοινωνικό-οικονοµικά τους χαρακτηριστικά, τις γνώσεις τους για τη λοίμωξη από τον ιό HPV και την δυνατότητα πρόληψης αυτής µέσω εμβολιασμού έναντι του ιού, την στάση τους έναντι του εμβολιασμού, αλλά και την ενημέρωση τους αναφορικά µε τη σεξουαλική ζωή των παιδιών τους. Ακολούθως πραγματοποιήθηκε η στατιστική ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν µέσω του στατιστικού πακέτου IBM SPSS 26. Αποτελέσματα: Στην μελέτη συµµετείχαν 151 γονείς (86,8% γυναίκες, 13,2% άνδρες). Το 89,3% γνώριζε για τον ιό, ενώ το 82,8% ήταν γενικά υπέρ των εμβολιασμών. Σημαντική επιρροή (75,5%) στον εμβολιασμό των παιδιών είχε ο παιδίατρος. Ένα αυξημένο ποσοστό 75,5% επιθυμούσε τον εμβολιασμό των παιδιών του, επίσης το 77,2% του δείγματος πιστεύει ότι θα πρέπει να γίνει ο εμβολιασμός πριν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής και το (52,3%) των γονέων δήλωσε ότι συζητάει µε τα παιδιά του για σεξουαλικά θέματα. Οι γυναίκες και οι απόφοιτοι Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης φαίνεται να είναι περισσότερο ενημερωμένοι από τους άνδρες και από τους απόφοιτους γυμνασίου (p<0,001, και p=0,001, αντίστοιχα). Η ηλικία των γονέων δεν φαίνεται να συσχετίζεται σημαντικά µε τις γνώσεις τους σχετικά µε τον ιό HPV (p=0,689). Επίσης η στάση απέναντι στον εμβολιασμό, η πεποίθηση ότι τα παιδιά τους μπορούν να μολυνθούν από τον ιό και η συζήτηση για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα βρέθηκαν να συσχετίζονται ανεξάρτητα µε την πρόθεση εμβολιασμού των παιδιών τους για τον HPV. Οι έφηβοι που συµµετείχαν στην έρευνα, ήταν 152 άτομα (72% κορίτσια, 68,5% αγόρια). Το 58,6% του δείγματος θεωρούσε ότι το αφορά ο ιός HPV και το 63,6% επιθυμούσε να κάνει το εμβόλιο. Το 35,8% των εφήβων δήλωσε ότι είχε αναπτύξει µια σεξουαλική επαφή κατά μέσο όρο στα 15 έτη δεν βρέθηκε όμως η ηλικία αυτή να συσχετίζεται σημαντικά µε τις γνώσεις τους σχετικά µε τον ιό HPV ( p=0,297). Όσοι είχαν ενημερωθεί από άλλο γιατρό πέραν του παιδιάτρου, από τους γονείς ή τους φίλους είχαν περισσότερες γνώσεις συγκριτικά µε όσους δεν είχαν ενημερωθεί από αυτούς (p=0,012, p=0,008 και p=0,049, αντίστοιχα). Ακόμη το φύλο και η συζήτηση µε τους γονείς για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα βρέθηκαν να συσχετίζονται ανεξάρτητα µε την πρόθεση εμβολιασμού για τον HPV. Επιπλέον η ηλικία των εφήβων βρέθηκε να συσχετίζεται σημαντικά και θετικά µε το σκορ γνώσεων για τον HPV (p<0,001). Μεγαλύτερη ηλικία συνεπαγόταν και περισσότερες γνώσεις. Συμπεράσματα: Με βάση τα ευρήματα της παρούσας μελέτης διαπιστώνεται η σαφής ενημέρωση των γονέων για τη λοίμωξη από τον ιό HPV και την επικινδυνότητά της, µε ένα σημαντικό ποσοστό αυτών να αναγνωρίζει τα οφέλη του εμβολιασμού ως μέσο πρόληψης και να επιθυμεί τον εμβολιασμό των παιδιών τους. Σημαντικά αυξημένη καταγράφεται η τάση των γονέων να συζητούν µε τα παιδιά τους θέματα που αφορούν τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και ειδικότερα την λοίμωξη από τον ιό HPV. Επιπροσθέτως, τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης υποδεικνύουν τα υψηλά επίπεδα ενημέρωσης των εφήβων για τη λοίμωξη από τον ιό HPV και την αυξημένη πρόθεση εμβολιασμού τους η οποία συσχετίζεται επίσης µε την δυνατότητα συζήτησης µε τους γονείς τους για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και κυρίως τον ιό HPV, αλλά και µε την ύπαρξη σεξουαλικώς ενεργής ζωής.