Διερεύνηση συσχέτισης του επιπέδου φυσικής δραστηριότητας και ψυχικής υγείας σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος

Abstract

Εισαγωγή : Οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος συχνά βιώνουν προβλήματα με την ψυχική τους υγεία κυρίως λόγω του περιορισμού των δραστηριοτήτων και του χρόνιου πόνου. Είναι γνωστό ότι η φυσική δραστηριότητα είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για την ψυχική υγεία και έχει ήδη χρησιμοποιηθεί ως θεραπευτική παρέμβαση σε άτομα με ψυχικές και ψυχιατρικές διαταραχές. Δύναται, έτσι, να αποτελέσει μία πολλά υποσχόμενη προσέγγιση για την βελτίωση της ψυχικής υγείας ασθενών με οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Απαραίτητη προϋπόθεση, ωστόσο, για να συμβεί αυτό αποτελεί η επιστημονική τεκμηρίωση της ύπαρξης σχέσης μεταξύ της φυσικής δραστηριότητας και της ψυχικής υγείας στην συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα. Σκοπός : Η έρευνα αυτή είχε ως σκοπό την διερεύνηση της συσχέτισης του επιπέδου φυσικής δραστηριότητας και ψυχικής υγείας σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Μεθοδολογία : Η παρούσα κλινική, μη παρεμβατική, έρευνα με χορήγηση ερωτηματολογίων διήρκησε από τον Μάιο έως και τον Νοέμβριο του 2023. Χρησιμοποιήθηκε δείγμα ευκολίας από ενδιαφερόμενους υποψήφιους συμμετέχοντες σε δράση του Δήμου Μεταμόρφωσης. Συμμετείχαν εθελοντικά 30 άτομα ηλικίας 45 ετών και άνω, διεγνωσμένα με οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Αρχικά, έγινε καταγραφή των δημογραφικών στοιχείων των ασθενών και κατόπιν πραγματοποιήθηκε εκτίμηση των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας μέσω της κλίμακας Αξιολόγησης Δραστηριότητας Κάτω Άκρου - Lower Extremity Activity Scale (LEAS), της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητα ζωής μέσω του ερωτηματολογίου Short Form-12 (SF-12) και τέλος αξιολόγηση της ψυχικής υγείας με χρήση της κλίμακας αξιολόγησης ψυχικής δυσφορίας Kessler K6. Για την στατιστική ανάλυση, το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε ως α = 0.05, για την συσχέτιση των ποσοτικών μεταβλητών χρησιμοποιήθηκε ο συντελεστής συσχέτισης του Pearson (r), ενώ για την διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των ποιοτικών μεταβλητών διενεργήθηκε έλεγχος ανεξαρτησίας x2 (Chi-Square Test of Independence). Αποτελέσματα : Τα αποτελέσματα δεν κατέδειξαν στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας, όπως αυτά καταγράφηκαν από την κλίμακα LEAS, και της ψυχικής υγείας, όπως αυτή εκτιμήθηκε από την κλίμακα Kessler K6. Ανευρέθηκε συσχέτιση μεταξύ της κλίμακας για την ψυχική δυσφορία Kessler και του ερωτηματολογίου SF-12 που αξιολογεί την σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε ισχυρή αρνητική συσχέτιση μεταξύ της κλίμακας Kessler και της σύνοψης για την ψυχική υγεία MCS του SF-12 (r= -0.619, p < 0.001) και μέτριας ισχύος θετική συσχέτιση της σύνοψης για την σωματική υγεία PCS του SF-12 (r= 0.464, p= 0.015). Προέκυψε, επιπλέον, θετική μέτριας ισχύος συσχέτιση μεταξύ της PCS και της κλίμακας για την φυσική δραστηριότητα LEAS (r= 0.464, p= 0.015). Τέλος, η ηλικία παρουσίασε ισχυρή θετική συσχέτιση με την MCS (r=0.518, p=0.007), καθώς και μέτριας ισχύος αρνητική συσχέτιση με την κλίμακα LEAS (r= -0.421, p=0.026) και με την κλίμακα ψυχικής δυσφορίας Kessler (r= -0.369, p=0.049). Συμπεράσματα : Δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας και της ψυχικής υγείας με τις συγκεκριμένες κλίμακες που χρησιμοποιήθηκαν. Εντούτοις, παρατηρήθηκε συσχέτιση μεταξύ της καλύτερης σωματικής λειτουργικότητας, όπως αυτή καταγράφηκε από την PCS του SF-12 και των χαμηλότερων επιπέδων ψυχικής δυσφορίας, η οποία καταδεικνύει την σπουδαιότητα της καλής σωματικής λειτουργικότητας, και ενδεχομένως κατ’ επέκταση και της ΦΔ, στην ψυχική υγεία. Συμπεραίνεται, επομένως, ότι υφίσταται πιθανότητα ύπαρξης συσχέτισης μεταξύ των επιπέδων ΦΔ και ψυχικής υγείας των ασθενών με ΟΑΓ. Απαιτούνται, βέβαια, περαιτέρω μελέτες για την τεκμηρίωση αυτής της υπόθεσης. Προτείνεται στο μέλλον η διεξαγωγή περισσότερων μελετών που να αποτελούν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές, να κάνουν χρήση αντικειμενικών μεθόδων αξιολόγησης και να έχουν μεγάλο δείγμα με στόχο την αποσαφήνιση του συγκεκριμένου ζητήματος.