Η σημασία των υπόσκαφων κατοικιών στην πρώιμη αρχιτεκτονική και οι σύγχρονες εφαρμογές τους [η παράμετρος του φυσικού φωτισμού - προκλήσεις και δυνατότητες επεμβάσεων στα παραδοσιακά]

Abstract

Ζητούμενο της σύγχρονης κοινωνίας στον τομέα της αρχιτεκτονικής αποτελεί ο “βιοκλιματικός σχεδιασμός”, ικανός να παρέχει τόσο στον χρήστη βέλτιστες συνθήκες άνεσης, όσο και στο περιβάλλον χαμηλό αντίκτυπο κατασκευής. Λύση στο ζητούμενο αυτό ήρθε να δώσει η υπόσκαφη αρχιτεκτονική ως αναφορά σε πρώιμες μορφές της, που υπήρξαν απάντηση στην αντιμετώπιση καίριων ζητημάτων του παρελθόντος. Οι πρώτες μορφές υπόσκαφων κατοικιών υπήρξαν αρχιτεκτονική λύση πολλών λαών, γεγονός που αποδεικνύεται από τις αμέτρητες εφαρμογές τους σε όλο τον κόσμο. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν οι παραδοσιακές υπόσκαφες κατοικίες της Σαντορίνης στην Ελλάδα, την τυπική μορφή των οποίων μελετά εκτενέστερα η παρούσα έρευνα. Τις πρώιμες μορφές καλούνται να “μιμηθούν” οι σύγχρονοι μελετητές προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες του σήμερα. Ωστόσο, σημαντικό στοιχείο μελέτης, τόσο στις πρώιμες, όσο και στις σύγχρονες εφαρμογές της υπόσκαφης αρχιτεκτονικής, αποτέλεσε η ένταξη του φυσικού φωτισμού στο εσωτερικό. Ο φυσικός φωτισμός, ως ένα από τα πλέον κύρια στοιχεία βιοκλιματικού σχεδιασμού, καθίσταται δύσκολα εφαρμόσιμος στα υπόσκαφα, με αποτέλεσμα την αναζήτηση μεθόδων ενίσχυσής του, μέσω της κατασκευής. Η παρούσα έρευνα μελετά την παράμετρο του φυσικού φωτισμού στις υπόσκαφες κατοικίες τις πρώιμης και σύγχρονης αρχιτεκτονικής, στοχεύοντας στην αναζήτηση επάρκειας ή μη στο εσωτερικό αυτών. Παράλληλα, μέσα από την ανάλυση των υπόσκαφων οικισμών της Σαντορίνης, επιδιώκεται μια πρώτη προσέγγιση των προκλήσεων που επιφέρει αυτό το είδος κατοίκησης στην ένταξη του φυσικού φωτός, καθώς και παράθεση πιθανών προτάσεων για επεμβάσεις στα παραδοσιακά, με στόχο την ενίσχυσή του.