Αξιολόγηση της κόπωσης ασθενών υποβαλλόμενων σε αιμοκάθαρση

Abstract

Εισαγωγή: Η κόπωση αποτελεί το πλέον συχνό και πολυδιάστατο σύμπτωμα που βιώνουν οι ασθενείς υποβαλλόμενοι σε αιμοκάθαρση. Λόγω της υποκειμενικής της φύσης, η κόπωση είναι δύσκολο να αξιολογηθεί και κατά συνέπεια να αντιμετωπισθεί. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η αξιολόγηση της κόπωσης σε ασθενείς υποβαλλόμενους σε αιμοκάθαρση. Υλικό και μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 100 ασθενείς που υποβάλλονταν σε αιμοκάθαρση σε MTN δημοσίου νοσοκομείου. Για την αξιολόγηση της κόπωσης, χρησιμοποιήθηκε η Ελληνική έκδοση της κλίμακας κόπωσης «Modified Fatigue Impact Scale (MFIS)». Tα αποτελέσματα συσχετίστηκαν με κοινωνικο-δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά. Ως στατιστικά σημαντικό θεωρήθηκε το παρατηρούμενο επίπεδο σημαντικότητας 5% (p<0.05). Αποτελέσματα: Από τους 100 συμμετέχοντες, το 75% ήταν άνδρες, και το 73% ηλικίας άνω των 60 ετών. Από τους συμμετέχοντες ασθενείς το 65% ήταν έγγαμοι, το 42% απόφοιτοι δημοτικού, ενώ το 65% συνταξιούχοι. Στηv πλειοψηφία τους οι ασθενείς είχαν από 2 και πάνω παιδιά (63%). Η μέση τιμή της βαθμολογίας MFIS ήταν 35.1±9.9 και 25.5±8.7 για την σωματική και ψυχική κόπωση αντίστοιχα, τιμές που υποδηλώνουν μέτρια προς χαμηλά επίπεδα κόπωσης των ασθενών. Στατιστικώς σημαντικά μεγαλύτερη βαθμολογία στη κόπωση (σωματική και ψυχική) είχαν οι μεγαλύτεροι ηλικιακά ασθενείς (p=0.001 και p=0.001), οι διαζευγμένοι/χήροι (p=0.001 και p=0.014), αυτοί που δεν ήταν ενημερωμένοι για το πρόβλημα υγείας (p=0.003 και p=0.006), αυτοί που είχαν αϋπνίες (p=0.001 και p=0.001), αυτοί που νιώθουν συχνά δυσκαμψία (p=0.001 και p=0.001) και κάποιες φορές ναυτία (p=0,015 και p=0.038). Υψηλότερη σωματική κόπωση είχαν αυτοί που είχαν παιδιά (p=0.019), ενώ υψηλότερη ψυχική κόπωση είχαν όσοι ήταν πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (p=0.015). Συμπεράσματα: Αναδείχθηκαν μέτρια επίπεδα κόπωσης, με αντίστοιχα μέτρια επίπεδα όσον αφορά τη σωματική και ψυχική κόπωση ξεχωριστά. Επίσης, αναδείχθηκε σημαντική συσχέτιση με δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά. Τα ερευνητικά δεδομένα που προκύπτουν από την αξιολόγηση της κόπωσης και τη διερεύνηση των χαρακτηριστικών που επιδρούν, χρησιμεύουν για την ολόπλευρη προσέγγιση της κόπωσης και την δημιουργία στοχευμένου πλάνου φροντίδας. Οι νοσηλευτές οφείλουν να συμβάλουν ουσιαστικά σε αυτήν τη διερευνητική προσέγγιση της κόπωσης, που βιώνουν οι ασθενείς υποβαλλόμενοι σε ΑΜΚ. Λέξεις-κλειδιά: Κόπωση, Αιμοκάθαρση, MFIS.