O ρόλος της ενημέρωσης για το θηλασμό σε καπνίστριες γυναίκες. Ποσοστά υποτροπής στην πρότερη καπνιστική κατάσταση και ποσοστά διατήρησης μέτρων μειωμένης έκθεσης στον καπνό του τσιγάρου στα βρέφη τους

Abstract

Το κάπνισμα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αιτίες θνησιμότητας και νοσηρότητας παγκοσμίως, με περίπου 8 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, εκ των οποίων 1,2 εκατομμύρια οφείλονται στη δευτερογενή έκθεση στον καπνό του τσιγάρου. Στην Ελλάδα, τα ποσοστά καπνιστών παραμένουν υψηλά, όπως καταγράφουν ερευνητικά δεδομένα, ενώ η χρήση καπνού συνδέεται με σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, ειδικά σε ευάλωτες ομάδες όπως οι έγκυες γυναίκες και τα βρέφη. Ο καπνός περιέχει περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες, εκ των οποίων πολλές είναι τοξικές και καρκινογόνες, με άμεσες επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, από τη μείωση της γονιμότητας έως την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Παράλληλα, η δευτερογενής και τριτογενής έκθεση στον καπνό επηρεάζει την υγεία των μη καπνιστών και ιδιαίτερα των βρεφών, προκαλώντας αναπνευστικά προβλήματα, χαμηλό βάρος γέννησης και αυξημένο κίνδυνο για το σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις εγκύους καπνίστριες, καθώς το κάπνισμα κατά την κύηση συνδέεται με σημαντικές επιπλοκές για την υγεία του εμβρύου και της μητέρας. Η περίοδος της εγκυμοσύνης και του θηλασμού προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για τη διακοπή του καπνίσματος, με την προγεννητική εκπαίδευση και την υποστήριξη από το κοινωνικό περιβάλλον να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. Παρότι υπάρχουν αρκετές στρατηγικές για τη διακοπή του καπνίσματος, η πρόληψη της υποτροπής παραμένει ελλιπώς διερευνημένη και απαιτεί περαιτέρω έρευνα. Η ενσωμάτωση προγραμμάτων διακοπής του καπνίσματος στη βασική υγειονομική φροντίδα και η παροχή κοινωνικής υποστήριξης μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του καπνίσματος, βελτιώνοντας τη δημόσια υγεία και την ποιότητα ζωής των επηρεαζόμενων πληθυσμών. Η παρούσα μελέτη εστιάζει στο ρόλο της προγεννητικής ενημέρωσης και εκπαίδευσης για τον μητρικό θηλασμό ως μέσο διακοπής ή μη υποτροπής στο κάπνισμα σε καπνίστριες γυναίκες. Στόχος είναι να αποτυπωθούν οι επιπτώσεις της εκπαίδευσης αυτής στην επιλογή διακοπής του καπνίσματος, στη διατήρηση του θηλασμού και στην πρόληψη της δευτερογενούς και τριτογενούς έκθεσης των νεογνών και βρεφών στον καπνό του τσιγάρου. Η έρευνα πραγματοποιείται σε τρεις φάσεις: η πρώτη περιλαμβάνει την παρακολούθηση προγεννητικών μαθημάτων με έμφαση στη διακοπή του καπνίσματος, η δεύτερη εξετάζει τη σίτιση του βρέφους και την καπνιστική συμπεριφορά των γυναικών κατά την περίοδο της νοσηλείας τους, ενώ η τρίτη φάση επανελέγχει την τήρηση των μέτρων προστασίας από την έκθεση στον καπνό μέσα στο πρώτο τρίμηνο μετά τον τοκετό. Η μελέτη επιδιώκει να αναδείξει στρατηγικές που ενισχύουν την επιλογή της διακοπής του καπνίσματος, την προώθηση του μητρικού θηλασμού και τη μείωση των βλαβερών συνεπειών του καπνού στα νεογνά, συμβάλλοντας στη βελτίωση της μητρικής και βρεφικής υγείας