Αξιολόγηση προτύπων μεταδεδομένων ψηφιακών αποθετηρίων

Abstract

Είναι γεγονός ότι η διενέργεια έρευνας, όπως επίσης η δημοσιοποίηση αυτής και των αποτελεσμάτων αυτής στην επιστημονική κοινότητα οδεύει στην εξ ολοκλήρου πραγματοποίησή της μέσω του διαδικτύου. Σε αυτήν την απαιτητική περίοδο οι βιβλιοθήκες και άλλοι ερευνητικοί φορείς αναπτύσσουν υπηρεσίες, όπως τα ψηφιακά αποθετήρια (ΨΑ), για να συμβάλλουν στην αύξηση της προβολής και αναγνώρισης του έργου των δημιουργών και της ερευνητικής δραστηριότητας των φορέων τους. Ωστόσο, έρευνες δείχνουν ότι η ευρετηρίαση του περιεχομένου των ΨΑ δεν πραγματοποιείται ικανοποιητικά από τις μηχανές αναζήτησης. Εκτιμάται ότι το πρόβλημα αυτό οφείλεται μεταξύ άλλων στην ποιότητα των μεταδεδομένων, όπως και στο πρότυπο μεταδεδομένων που έχει υιοθετηθεί από το εκάστοτε ΨΑ. Αυτή η εργασία στοχεύει να ελέγξει αν και κατά πόσο το πρότυπο μεταδεδομένων (Dublin Core), που χρησιμοποιείται από την πλειοψηφία των ΨΑ, επηρεάζει την ανακάλυψη του περιεχομένου τους από τις μηχανές αναζήτησης όπως το Google Scholar (GS). Επίσης, αν επιτυγχάνεται μεγαλύτερη ευρετηρίαση του περιεχομένου των ΨΑ που περιγράφεται με το ίδιο πρότυπο, αν ληφθούν κάποια μέτρα από πλευράς ΨΑ. Τέλος, εξετάζεται αν η παροχή με έγκυρο τρόπο συγκεκριμένων στοιχείων μεταδεδομένων επηρεάζει την ανακάλυψη κι ευρετηρίαση των πόρων των ΨΑ από τις δυναμικές μηχανές αναζήτησης όπως το GS. Για αυτή τη διπλωματική εργασία διεξήχθη η παρούσα ποσοτική έρευνα, με συμμετοχή 407 ΨΑ, 57 ελληνικών και 350 του εξωτερικού. Δημιουργήθηκαν δύο ερωτηματολόγια (σε ελληνικά και αγγλικά), τα οποία διανεμήθηκαν ηλεκτρονικά. Απαντήθηκαν 98 ερωτηματολόγια (ποσοστό 25%). Τα ευρήματα της έρευνας δεν επαληθεύουν στατιστική συσχέτιση του προτύπου μεταδεδομένων με το ποσοστό ευρετηρίασης, ούτε τη συσχέτιση των βελτιωτικών ενεργειών που προτείνονται με το ποσοστό ευρετηρίασης των πόρων των ΨΑ. Ωστόσο, επιβεβαιώνεται η στατιστική συσχέτιση μεταξύ των δύο μεταβλητών (Συγγραφέας και Λέξη-Κλειδί) με το ποσοστό ευρετηρίασης των πόρων ενός ΨΑ από το GS. Επομένως η διάθεση με έγκυρο τρόπο και ενδεχομένως με τη χρήση προτύπων όπως το Dublin Core τουλάχιστον συγκεκριμένων στοιχείων μεταδεδομένων, αν όχι όλων, θεωρείται σημαντική για την ανακάλυψη των ψηφιακών πόρων από τις δυναμικές μηχανές αναζήτησης όπως το GS.