Διαχείριση ανακύκλωση στερεών αποβλήτων εκσκαφέων κατεδαφίσεων και κατασκευών

Abstract

Σύμφωνα με δεδομένα της Παγκόσμιας Τράπεζας, η παραγωγή των στερεών αποβλήτων αυξάνεται συνεχώς σε παγκόσμια κλίμακα. (Kaza et al., 2018; Mayer et al., 2019). Αυτή η αυξητική τάση φαίνεται να είναι αντίκτυπος διαφορετικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης της οικονομίας, της βιομηχανίας, της επέκτασης του πληθυσμού, της αστικοποίησης, της μετανάστευσης από τον αγροτικό στον αστικό ιστό, κλπ. (Moya et al., 2017b;). Μαζί με τη συσσώρευση τεράστιου όγκου αποβλήτων, έναν άλλο εξίσου σημαντικό παράγοντας αποτελεί η σύνθεση των απορριμμάτων, η οποία γίνεται συνεχώς και πιο ετερογενής και περίπλοκη, λόγω της ανάπτυξης σύγχρονων οικονομιών που έχουν ως επίκεντρο τον τρόπο ζωής τον καταναλωτή (Tsui & Wong, 2019). Τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) αποτελούν ένα παγκόσμιο πρόβλημα ρύπανσης. Τα απόβλητα εκσκαφών, κατεδαφίσεων και κατασκευών αποτελούν σχεδόν το 1/3 των συνολικών παραγόμενων αποβλήτων στην ΕΕ. (European Commission, 2016). Πρόκειται για μια κατηγορία που εμπεριέχει πλήθος αποβλήτων προερχόμενων από τον οικοδομικό και τον κατασκευαστικό τομέα, και βάσει της προέλευσης χωρίζονται στις εξής υποκατηγορίες . στα απόβλητα (α) κατεδαφίσεων, (β) εκσκαφών, (γ) εργοταξίων, και (δ) οδοποιΐας. Τα AEKK αποτελούνται από μια σειρά φυσικών υλικών όπως πέτρες, ξύλινο σκυρόδεμα κλπ ή συνθετικά όπως πλαστικά, κ.α. Τα χώματα εκσκαφής περιλαμβάνονται επίσης στο νομοθετικό πλαίσιο ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών όπως η Ελλάδα (Κεφαλάκης, 2020). Η ποσοτική σύνθεση των ευρωπαϊκών ΑΕΚΚ ποικίλλει και εξαρτάται από τον τύπο κατασκευής, τη φάση του έργου και, φυσικά, τη χώρα. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Παρατήρησης Περιβάλλοντος, η μέση σύνθεση για τις 4 ευρωπαϊκές χώρες περιλαμβάνει: 75% σκυρόδεμα, τούβλα, πλακάκια κ.λπ., 11% ξύλο, 5% μέταλλα, 5% γυαλί, πλαστικά, μονωτικό υλικό, 5% άλλα μικτά απόβλητα. Η ανεξέλεγκτη απόρριψη ή διάθεσή τους σε χώρους υγειονομικής ταφής είναι επιβλαβής για το περιβάλλον και την οικονομία. Μια εναλλακτική διαχείριση που οδηγεί σε επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση εξαρτημάτων/ υλικών βοηθά στην ελαχιστοποίηση των ποσοτήτων καθώς και στη μείωση της ζήτησης για πρώτες ύλες. Το ευρωπαϊκό ρεύμα ΑΕΚΚ που παράγονται σε εργοτάξια αποτελείται κυρίως από υπολειπόμενες ποσότητες υλικών όπως τούβλα, κεραμίδια, αδρανή, χάλυβα, αλουμίνιο (μερικά από αυτά έχουν ήδη καταστραφεί) καθώς και υλικά συσκευασίας όπως πλαστικά, ξύλο, μέταλλα. Τα περισσότερα από αυτά είναι καθαρά και μπορούν να συσσωρευτούν ξεχωριστά, επομένως η διαχείρισή τους όσον αφορά την επαναχρησιμοποίηση στο ίδιο ή άλλο έργο ή την ανακύκλωση φαίνεται να είναι εύκολη και οικονομικά επωφελής. Η χρήση ειδικών τεχνικών καθώς και εξοπλισμού, προκειμένου να επιτευχθούν καλά αποτελέσματα ανακύκλωσης είναι απαραίτητη, αλλά οδηγεί σε υψηλότερο κόστος. Θα πρέπει να εφαρμοστεί μια βιώσιμη προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την ανάγκη για οικονομικό κέρδος από όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, όσο και τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη που απορρέουν από την εναλλακτική διαχείριση (Wahlström, et al., 2019).