Διερεύνηση της εφαρμογής των πολιτικών ψυχικής υγείας στην Ελλάδα (2000-2020): Νομοθεσία και πρακτικές
Investigation of the implementation of mental health policies in Greece (2000-2020): Legislation and practices
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Μιχαήλ, Μιχάλης
Ημερομηνία
2022-07-04Επιβλέπων
Koulierakis, GeorgeΛέξεις-κλειδιά
Ψυχική διαταραχή ; Αποϊδρυματοποίηση ; Ανθρώπινα δικαιώματα ; Ψυχική υγεία ; Covid-19 ; ΨυχαργώςΠερίληψη
Οι πολιτικές ψυχικής υγείας στην Ελλάδα καλύπτουν το ανθρώπινο δικαίωμα κάθε ατόμου να ζει και να δρα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και να είναι ταυτόχρονα σε θέση να επιτύχει καλύτερη ποιότητα ζωής, σύμφωνα με τους δικούς του στόχους. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας ήταν να δοθεί το πλαίσιο της πορείας των πολιτικών για τη ψυχική υγεία στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση και κάλυψη των αναγκών των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει και τις αποφάσεις για την αντιμετώπισή τους. Μεθοδολογία Η εργασία αποτελεί μια ανασκοπική έρευνα. Βασίστηκε σε αναζήτηση με
συστηματικό τρόπο βιβλιογραφικών αναφορών και έγκυρων άρθρων του διαδικτύου. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση πραγματοποιήθηκε σε διεθνές και εθνικό επίπεδο σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων (Scorpus, PubMed, GoogleScholar, Elsevier, Iatrotek), υπό την μέθοδο Prisma,με βάσητις λέξεις κλειδιά: «ψυχικές διαταραχές», “mentaldisorders” – «αποϊδρυματοποίηση» “deistitutionaisation”–«ανθρώπινα δικαιώματα» “humanrights”. Ειδικότερα, ακολουθήθηκαν τα βήματα της
συστηματικής ανασκόπησης, όπως διαμόρφωση του ερωτήματος, συστηματική αναζήτηση δεδομένων και αξιολόγηση των μελετών που συλλέχθηκαν. Μετά τη συλλογή δεδομένων έγινε η αποδελτίωση, όπου ξεχωρίστηκαν τα δεδομένα που
άπτονταν του θέματος της εργασίας. Αποτελέσματα Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι παρόλο που το σύστημα ψυχικής υγείας στην
Ελλάδα επιδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση με 700.000.000 ευρώ και είχε στόχο την πλήρη αποϊδρυματοποίηση των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και την διαβίωσή τους και κοινοτικές δομές, δεν πέτυχε πλήρως λόγω έλλειψης πόρων, εξειδικευμένων
ιατρών και δυσπραγίας του συστήματος. Επίσης, η ψυχιατρική μεταρρύθμιση χαρακτηρίστηκε από μια αργή διαδικασία, ενώ οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα, ως απάντηση στη κρίση, έχουν εφαρμόσει οριζόντιες περικοπές στο προϋπολογισμό, αντί για μεταρρυθμίσεις στο τομέα της υγείας. Η πανδημία, η οικονομική κρίση και η ανεργία επιβάρυναν ψυχολογικά τους πολίτες, με αποτέλεσμα την αύξηση των εισαγωγών σε ψυχιατρικές κλινικές, επισκέψεις σε εξωτερικά ιατρεία και μονάδες iv έκτακτης ανάγκης, αυτοκτονίες, ανθρωποκτονίες, αύξηση διαζυγίων και θνησιμότητας. Συμπεράσματα Το κύριο συμπέρασμα που απορρέει από την παρούσα εργασία είναι ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει τις συνέπειες μιας βαθιάς ανθρωπιστικής κρίσης που την ανάγκασε παρόλες τις ελλείψεις που αντιμετωπίζει ο τομέας Ψυχικής Υγείας να κάνει οριζόντια περικοπή δαπανών, με αποτέλεσμα να υπολειτουργούν οι μονάδες ψυχικής υγείας. Εν τούτοις παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει υπάρχει μία μετάβαση από τον εγκλεισμό των ασθενών σε άσυλα προς δημοτικές κοινότητες ενώ τα ΚΕΨΥ εξυπηρετούν τις αυξημένες απαιτήσεις του πληθυσμού παρόλες τις ελλείψεις στο προσωπικό και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στη χρηματοδότηση.
Περίληψη
Do mental health policies in Greece cover the human rights of each individual person to live and act in accordance with current legislation and at the same time to be able to have a better quality of life, in accordance with their own goals? Purpose
The purpose of this dissertation was to provide the framework for the course of mental health policies in Greece, to address and meet the needs of people with mental disorders, the difficulties they face and the decisions they take. Methodology The present work is a literature review. The writing was based on systematic review of bibliographic references and authoritative internet articles. The Google search engine was used as a search tool. The systematic literature review was carried out internationally and nationally in electronic databases (Scorpus, PubMed, Google Scholar, Elsevier, Iatrotek), using the Prisma method, by placing the keywords: «mental disorders» – «deinstitutionalization» – «human rights» (in English and in Greek). Ιn particular, the steps of systematic review were followed, such as query configuration, systematic data search and evaluation of the collected studies. After the collection of data, the indexing took place, where the data related to the topic of the work were separated. Results
The results showed that although the mental health system in Greece was subsidized by the European Union with 700,000.000 euro and aimed to the complete deinstitutionalization of people with mental disorders and their living and community structures, itdid not fully succeed due to lack of resources, specialized doctors and hardship. Psychiatric reform has also been a slow process, with governments in Greece responding to the crisis with horizontal budget cuts instead of health care reforms. The pandemic, the economic crisis and unemployment have burdened citizens psychologically, resulting in increased admissions to psychiatric clinics, visits to outpatient clinics and emergency units, suicides, homicides, rising divorces and mortality. Conclusions
The main conclusion that emerges from the present work is that Greece is facing the consequences of a deep humanitarian crisis that forced it, despite all the vi shortcomings faced by the Mental Health sector, to make a horizontal cut in spending, resulting in underperforming mental health units. However, despite the problems it is facing, there is a transition from the inclusion of patients in asylums to municipal communities, while the «ΚΕΨΥ»serves the increased demands of the population despite the staff shortages and the difficulties they face in financing.