Οι νέες εργασιακές σχέσεις υπό την επίδραση των διαμορφούμενων κοινωνικών συνθηκών και των τεχνολογικών εξελίξεων - Σύγχρονες τάσεις και προοπτικές

Abstract

Υπό το πρίσμα των συνεχώς μεταβαλλόμενων συνθηκών στην οικονομική και κοινωνική ζωή των πολιτών ενός οργανωμένου κράτους και ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση του κορονοϊού, νέες μορφές εργασίας δημιουργήθηκαν και έχουν φέρει ανατροπές τόσο στις εργασιακές σχέσεις, όσο και στο κόστος παραγωγής. Η παρούσα εργασία θα αναλύσει τις νέες μορφές εργασίας, όπως είναι η τηλεργασία με ψηφιακά μέσα, η εργασία μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, η εργασία μέσω δανεισμού εργαζομένων, το σύστημα της διευθέτησης του χρόνου εργασίας καθώς και η εργασία με την εφαρμογή της νέας ψηφιακής κάρτας. Επίσης, θα αναλυθούν οι επιδράσεις στις εργασιακές σχέσεις και οι νέες προκλήσεις που δημιουργούνται από τις ελαστικές αυτές μορφές εργασίας. Το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων μειώνεται, το ωράριο εργασίας γίνεται ευέλικτο και εναλλακτικό και μπορούν πλέον οι εργοδότες να καλύπτουν πιο πολλές εργασίες χωρίς ταυτόχρονα να δυσαρεστούνται οι εργαζόμενοι και χωρίς να επηρεάζεται η προσωπική και οικογενειακή τους ζωή. Επιπλέον, τίθενται νέες προϋποθέσεις σε σχέση με τις υπερωρίες και την υπέρβαση των χρονικών ορίων εργασίας, οι οποίες δημιουργούν πιο ευνοϊκές προϋποθέσεις για τη βιωσιμότητα και ανάπτυξη μιας επιχείρησης καθώς η έννοια του χρόνου εργασίας συναρτάται με την αμοιβή και το εργατικό κόστος. Ωστόσο, η ανάγκη για οριοθέτηση και ρύθμιση των ελαστικών μορφών απασχόλησης είναι εμφανής. Ζητούμενο παραμένει ποιος θα αναλάβει την πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση καθώς μέχρι στιγμής τα συγκεκριμένα θέματα φαίνεται να έχουν απασχολήσει μόλις προσφάτως τον Έλληνα νομοθέτη και τους κοινωνικούς εταίρους. Η ελληνική νομολογία μέχρι σήμερα (αν και έγινε μια προσπάθεια με τον νέο Ν.4808/2021) δεν μπορεί να επιλύσει ακόμα και ζητήματα που έχουν πρότερα ανακύψει αναφορικά με την απλή ετοιμότητα1 και την έννοια του χρόνου εργασίας, σε σχέση με το δίκαιο της ευρωπαϊκής Ένωσης. Γενικότερα, τα προβλήματα που ανακύπτουν λόγω των νέων μορφών απασχόλησης αποτελούν ζητήματα που παραμένουν ανοιχτά στο ελληνικό εργατικό δίκαιο.