Πιθανές επιπλοκές του εμβολιασμού κατά της covid-19 στο καρδιαγγειακό σύστημα

Σανίδας, Ηλίας

Potential cardiovascular complications after covid-19 vaccination

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Σανίδας, Ηλίας

Date

2022-11

Advisor

Kornarou, Eleni

16_ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 22-11-2022 - ΣΑΝΙΔΑΣ s (1).pdf (2.379Mb)

Keywords

Covid-19 ; SARS-CoV-2 ; Εμβόλια ; Επιπλοκές ; Πανδημία

Abstract

Εισαγωγή. Η COVID-19 αποτέλεσε παγκόσμια πανδημία τα τελευταία δύο χρόνια. Η πανδημία αυτή είχε τεράστιο αντίκτυπο στα συστήματα υγείας και οδήγησε στην ταχύτατη δημιουργία νέων εμβολίων με σύγχρονες και καινοτόμες τεχνολογίες. Εκτιμάται ότι περίπου το 70% του πληθυσμού παγκοσμίως έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση έως σήμερα. Ωστόσο, κάποιες σποραδικές αναφορές επιπλοκών προκάλεσαν ανησυχίες αναφορικά με την ασφάλεια των εμβολίων. Σκοπός αυτής της βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι να παραθέσει στοιχεία από τη διεθνή βιβλιογραφία σχετικά με την επίπτωση και την πρόγνωση των πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών των διαθέσιμων έναντι της COVID-19 εμβολίων στο καρδιαγγειακό σύστημα. Μεθοδολογία. Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση άρθρων βάση προκαθορισμένων κριτηρίων επιλεξιμότητας στις διεθνείς βάσεις δεδομένων PUBMED, EUROPE PMC και Cohraine έως και τις 30 Ιουνίου 2022. Αποτελέσματα. Από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προέκυψαν 169 άρθρα που περιέγραφαν 3995 περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας, 1309 περιπτώσεις περικαρδίτιδας, 45 περιπτώσεις μυοπερικαρδίτιδας, 143 περιπτώσεις θρομβοεμβολικών επεισοδίων (πνευμονική εμβολή, DVT), 78 περιπτώσεις οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου, 115 περιπτώσεις υπερτασικής αιχμής, 7 περιπτώσεις μυοκαρδιοπάθειας Takotsubo και 10 περιπτώσεις αρρυθμιών μετά τον εμβολιασμό. Η μυοκαρδίτιδα ήταν η πιο συχνή επιπλοκή των mRNA εμβολίων κυρίως σε νεαρούς άρρενες, ενώ η περικαρδίτιδα ήταν πιο συχνή σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας. Το εμβόλιο της Astra Zeneca συσχετίστηκε με μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης θρομβοεμβολικών επεισοδίων και οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου. Η υπερτασική αιχμή, η μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo και οι αρρυθμίες αποτέλεσαν πιο σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολιασμού. Η πλειοψηφία των ασθενών είχε καλή πρόγνωση με πλήρη υποχώρηση των συμπτωμάτων τους. Συμπεράσματα. Οι καρδιαγγειακές επιπλοκές μετά τον εμβολιασμό έναντι της COVID-19 που έχουν καταγραφεί σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ελάχιστες με πλήρη ίαση στην πλειονότητά τους. Ο εμβολιασμός αντιπροσωπεύει το μόνο μέσο πρόληψης για τον περιορισμό της πανδημίας και την επιστροφή στην κανονικότητα και πρέπει να καταστεί σαφές ότι το συνολικό όφελος που προκύπτει από αυτόν υπερτερεί του κινδύνου εκδήλωσης οποιασδήποτε ανεπιθύμητης ενέργειας.

Abstract

Background. COVID-19 declared a pandemic two years ago. The global enormous effect of COVID-19 on the health systems led to the rapid manufacture of newly developed vaccines with relatively contemporary technologies. Till now, it is estimated that approximately 70% of the population has received at least one dose. However, sporadic reports of complications following vaccination raised concerns whether safety had been compromised. The aim of this systematic review is to summarize current data regarding the incidence and the prognosis of the potential cardiovascular side effects of the available vaccines. Methods. A literature search on the international databases PUBMED, EUROPE PMC and Cochrane from inception to June 30h, 2022 was performed based on predetermined eligibility criteria. Results. A total of 169 studies including 3995 cases of myocarditis, 1309 cases of pericarditis, 45 cases of myopericarditis, 143 cases of thromboembolic events (pulmonary embolism, DVT), 78 cases of acute myocardial infarction, 115 cases of hypertensive response, 7 cases of Takotsubo myocardiopathy and 10 cases of arrhythmias were catalogued. Myocarditis was the most frequent complication after mRNA vaccination mainly in young men while pericarditis was mostly common in older males. Astra Zeneca was correlated with a greater incidence of thromboembolic events and acute myocardial infarction. Hypertensive response, Takotsubo cardiomyopathy and arrhythmias represented the less common side effects after vaccination. The majority of patients had favorable outcomes with completely resolution of clinical signs and symptoms and improvement in diagnostic biomarkers and imaging. Conclusion. Worldwide only a few cases of cardiovascular side effects following COVID-19 vaccination have been recorded with completely resolution of symptoms in most of them. Despite these sporadic reports, the risk-benefit ratio overwhelmingly favors vaccination. COVID-19 vaccines represent the principle preventing strategy to reach the herd immunity threshold needed to curb the pandemic and return to normal life.