Ο ρόλος των επιμορφωτικών προγραμμάτων στους εκπαιδευτικούς δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των εφήβων
The role of educational programs for secondary school teachers in adolescent sexual and reproductive health
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Ευδαίμων, Κυριακή
Ημερομηνία
2023-01-19Επιβλέπων
Σαρέλλα, ΑγγελικήΛέξεις-κλειδιά
Σεξουαλική αγωγήΠερίληψη
Η υγεία αναμφισβήτητα είναι το σημαντικότερο αγαθό που χρειάζεται να έχει ο άνθρωπος. Για τη διαφύλαξη και τη διατήρηση της υγείας όμως, μεγάλο ρόλο παίζει η πρόληψη. Υπάρχουν πολλοί γνωστοί τρόποι πρόληψης εκ των οποίων ο κυριότερος είναι η έγκυρη, έγκαιρη και σωστή ενημέρωση του πληθυσμού. Η ενημέρωση αυτή για να είναι αποτελεσματική και προσοδοφόρα πρέπει να μεθοδεύεται από τους κατάλληλους ανθρώπους, σε κατάλληλα οργανωμένα προγράμματα και στους κατάλληλους κάθε φορά ακροατές. Αν η πρόληψη μέσω της ενημέρωσης εστιάσει στα παιδιά και στους εφήβους, τότε η δημιουργία νέων πιο ενημερωμένων και πιο υπεύθυνων γενεών δεν θα φαντάζει ακατόρθωτη.
Στους κορυφαίους κινδύνους που απειλούν την υγεία των νέων κατατάσσονται τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και οι ανεπιθύμητες εφηβικές κυήσεις. Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτή την ¨πληγή¨ και να προφυλάξουμε την σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των νέων, εστιάζουμε στην πρόληψη διαμέσου της ενημέρωσής τους εφαρμόζοντας σχολικά προγράμματα Σεξουαλικής Αγωγής. Με αυτόν τον τρόπο, επιχειρούμε να καλλιεργήσουμε τις γνώσεις των νέων, να τους πείσουμε να υιοθετήσουν υγιείς σεξουαλικές συμπεριφορές και έτσι, να διαμορφώσουμε ευσυνείδητους ανθρώπους.
Ο σκοπός επομένως, της παρούσας εργασίας δεν είναι άλλος από το να διερευνήσει τις γνώσεις των εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των εφήβων και να αναδείξει την αναγκαιότητα οργάνωσης επιμορφωτικών προγραμμάτων προς βελτίωση των γνώσεων των εκπαιδευτικών, ώστε να παρέχεται σωστή ενημέρωση σε θέματα αγωγής υγείας των εφήβων από αυτούς.
Το ερευνητικό μέρος της εργασίας αυτής διεξήχθη μέσω διαδικτύου και κοινωνικών μέσων επικοινωνίας από τον Ιούνιο 2022 έως και τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Έλαβαν μέρος συνολικά 192 εκπαιδευτικοί δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με ανάθεση μαθημάτων σχετικών με την αγωγή υγείας, από όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας, με τη συμπλήρωση του ανώνυμου ερωτηματολόγιου που δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες και τους στόχους της έρευνας. Οι συμμετέχοντες, πέρα από τα κοινωνικοδημογραφικά τους χαρακτηριστικά που συμπλήρωσαν στο πρώτο μέρος του ερωτηματολογίου, καλέστηκαν να απαντήσουν και στα άλλα τρία μέρη του. Το δεύτερο μέρος του ερωτηματολογίου είχε σκοπό να διερευνήσει τις γνώσεις τους σε θέματα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, οπότε ερωτήθηκαν σε ποιο βαθμό πιστεύουν ότι γνωρίζουν τη σεξουαλική υγεία, ποιες οι γνώσεις τους για τους τρόπους μετάδοσης και προφύλαξης των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, σε ποιο βαθμό θεωρούν πως είναι ικανοί να παρέχουν συμβουλές στους μαθητές τους σε θέματα σεξουαλικότητας. Το τρίτο μέρος του ερωτηματολογίου αποσκοπούσε στη διερεύνηση των απόψεών τους για τα αποτελέσματα των μέχρι σήμερα υλοποιημένων προγραμμάτων αγωγής υγείας στους εφήβους, έτσι ερωτήθηκαν σε ποιο βαθμό πιστεύουν ότι η σεξουαλική αγωγή πραγματοποιείται στο σχολείο, αν θεωρούν ενθαρρυντικά τα αποτελέσματα των μέχρι σήμερα υλοποιημένων προγραμμάτων, αν έχουν μειωθεί τα ποσοστά των μολύνσεων από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και των ανεπιθύμητων εφηβικών κυήσεων και αν έχουν παρακολουθήσει οι ίδιοι κάποιο επιμορφωτικό πρόγραμμα σχετικό. Στο τέταρτο και τελευταίο μέρος του ερωτηματολογίου εξετάστηκαν οι απόψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με την αναγκαιότητα οργάνωσης επιμορφωτικών προγραμμάτων Σεξουαλικής Αγωγής για τους ίδιους, συνεπώς σ’ αυτό ερωτήθηκαν για την ανάγκη τους για επιπλέον εκπαίδευση σε θέματα σεξουαλικότητας, για το αν έχουν προσπαθήσει να συμπεριλάβουν τη σεξουαλική αγωγή στο διδακτικό τους έργο, αν τη θεωρούν σημαντική, αν συναντά εμπόδια η υλοποίησή της, ποια θεωρούν καταλληλότερη βαθμίδα εκπαίδευσης γι’ αυτήν, τι θα επιθυμούσαν για να βοηθηθούν στη διδασκαλία της και τέλος, πως θα πρέπει να διδάσκεται και από ποιους.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας λοιπόν, οι εκπαιδευτικοί σε ποσοστό 37,40% δεν θεωρούν τους εαυτούς τους ικανούς να συμβουλεύσουν επαρκώς σε θέματα σεξουαλικότητας τους μαθητές τους και σε ποσοστό 83,20% θεωρούν ότι χρήζουν επιπλέον επιμόρφωσης ώστε να ανταπεξέλθουν. Παρ’ όλα αυτά όμως, το 57,60% αυτών δεν έχουν φροντίσει να παρακολουθήσουν κάποιο αντίστοιχο επιμορφωτικό πρόγραμμα. Το 29,30% και το 45,00% των εκπαιδευτικών θεωρούν πως η Σεξουαλική Αγωγή δεν πραγματοποιείται καθόλου και πραγματοποιείται λίγο στο σχολικό περιβάλλον αντίστοιχα. Εφόσον όμως, το 98,40% τη θεωρεί σημαντική, ένα ποσοστό αυτών που φτάνει στο 65,30% έχει προσπαθήσει να τη συμπεριλάβει στο διδακτικό του έργο. Πλειοψηφικά, σε ποσοστό 39,30%, οι εκπαιδευτικοί θεωρούν ως καταλληλότερη βαθμίδα εκπαίδευσης της σεξουαλικής αγωγής τη δευτεροβάθμια. Και τέλος, μεγάλο ποσοστό, της τάξης του 43,20%, είναι δεκτικό στην οργάνωση και παρακολούθηση επιμορφωτικών προγραμμάτων με σκοπό τη γνωστική και διδακτική βελτίωσή τους.
Εν κατακλείδι, έχουμε αποφανθεί πως παρ’ ότι ο αποδέκτης και ο στόχος μας στην ένταξη και διδασκαλία της Σεξουαλικής Αγωγής στο σχολείο είναι οι μαθητές εντούτοις, η κύρια παρέμβαση αφορά και πρέπει να γίνει πρώτα στους εκπαιδευτικούς, με την διοργάνωση επιμορφωτικών προγραμμάτων ώστε να ενισχύσουμε τις γνώσεις αλλά και τις ικανότητες-δεξιότητές τους που απαιτούνται και προηγούνται της επιτυχίας της διδασκαλίας του συγκεκριμένου αντικειμένου.
Λέξεις-Κλειδιά: αγωγή υγείας, σεξουαλική αγωγή, επιμορφωτικό πρόγραμμα, εκπαιδευτικός, έφηβος.
Περίληψη
Health is undoubtedly the most important good that a person needs to have. However, prevention plays a big role in safeguarding and maintaining health. There are many known ways of prevention, the main one of which is the valid, timely and correct information of the population. In order for this information to be effective and profitable, it must be carried out by the right people, in properly organized programs and to the right listeners each time. If prevention through information focuses on children and adolescents, then creating new more informed and more responsible generations will not seem impossible.
Sexually transmitted diseases and unwanted teenage pregnancies rank among the top risks that threaten the health of young people. In order to deal with this ¨hurt¨ and to protect the sexual and reproductive health of young people, we focus on prevention through informing them by implementing school programs of Sexual Education. In this way, we attempt to cultivate the knowledge of young people, convince them to adopt healthy sexual attitudes and thus, shape conscientious people.
Therefore, the purpose of this work is none other than to investigate the knowledge of secondary school teachers regarding the sexual and reproductive health of adolescents and to highlight the necessity of organizing training programs to improve the knowledge of teachers, in order to provide correct information to adolescent health education issues from them.
The research part of this work was conducted via the internet and social media from June 2022 until September of the same year. A total of 192 secondary education teachers assigned courses related to health education, from all regions of Greece, participated by completing the anonymous questionnaire created to serve the needs and objectives of the research. The participants, in addition to their socio-demographic characteristics that they filled in the first part of the questionnaire, were invited to answer the other three parts as well. The second part of the questionnaire was intended to investigate their knowledge on sexual and reproductive health issues, so they were asked to what extent they think they know sexual health, what their knowledge is about the ways of transmission and prevention of sexually transmitted diseases, to what extent they consider how they are able to provide advice to their students on sexuality issues. The third part of the questionnaire aimed to explore their opinions on the results of the health education programs implemented to date for adolescents, so they were asked to what extent they believe that Sex Education is carried out at school, if they consider the results of the programs implemented to date to be encouraging, if rates of infections from sexually transmitted diseases and unwanted teenage pregnancies have decreased and if they themselves have attended a relevant educational program. In the fourth and last part of the questionnaire, the opinions of the teachers were examined regarding the necessity of organizing educational programs of Sexual Education for themselves, therefore they were asked about their need for additional education on sexuality issues, whether they have tried to include Sexual Education in their teaching work, if they consider it important, if there are obstacles to its implementation, what they consider the most appropriate level of education for it, what they would like to help in its teaching and finally, how it should be taught and by whom.
According to the results of the survey, 37.40% of teachers do not consider themselves capable of adequately advising their students on sexuality issues and 83.20% consider that they need additional training to cope. Despite all this, 57.60% of them have not taken care to attend any corresponding training program. The 29.30% and 45,00% of teachers believe that Sex Education is not carried out at all and is carried out a little in the school environment, respectively. However, since 98.40% consider it important, a percentage of those reaching 65.30% have tried to include it in their teaching work. In the majority, at a rate of 39.30%, teachers consider secondary education to be the most appropriate level of education for Sex Education. And finally, a large percentage, of the order of 43.20%, is receptive to the organization and monitoring of educational programs in order to improve their knowledge and teaching.
In conclusion, we have decided that although the recipient and our goal in the integration and teaching of Sex Education at school are the students, nevertheless, the main intervention concerns must first be done to the teachers, with the organization of educational programs in order to strengthen the knowledge but also their ability-skills that are required and precede the success of teaching the specific subject.
Keywords: health education, sexual education, educational program, teacher, adolescent.