Μετάφραση και εγκυροποίηση του ερωτηματολογίου για την “Πρακτική Βασισμένη σε Ενδείξεις” σε κοινοτικούς νοσηλευτές

Abstract

Εισαγωγή: Η ανάγκη βελτίωσης της ποιότητας της φροντιδας υγείας οδήγησε τους επαγγελματίες υγείας στην αναζήτηση πληροφοριών και μεθόδων που να οδηγούν σε αυτή την κατεύθυνση. Η πρακτική βασισμένη σε ενδείξεις αποτελεί την θεμελιώδη πρακτική για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος και να οδηγηθεί ο επαγγελματίας υγείας στη λήψη αποτελεσματικών κλινικών μέτρων προς όφελος των ασθενών. Σκοπός: Σκοπός της μελέτης ήταν η μετάφραση και η διερεύνηση της εγκυρότητας και αξιοπιστίας του ερωτηματολογίου «Evidence Based Practice Questionnaire»(EBPQ), σε Έλληνες επαγγελματίες υγείας που εργάζονται στην κοινότητα. Μέθοδος - Υλικό: Πρόκειται για περιγραφική συγχρονική μελέτη με δείγμα ευκολίας 164 νοσηλευτές και ιατρούς, , οι οποίοι εργάζονταν σε Δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Ο χρόνος διεξαγωγής της μελέτης ήταν από Φεβρουάριο 2022 έως Απρίλιο του 2022. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ανώνυμο αυτοσυμπληρούμενο ερωτηματολόγιο το οποίο αποτελείται από α) τα δημογραφικά και εργασιακά χαρακτηριστικά των νοσηλευτών, β) το ερωτηματολόγιο «Evidence Based Practice Questionnaire» (EBPQ), το οποίο αποτελείται από 24 ερωτήσεις οι οποίες μετρούν την χρήση/πρακτική, τη στάση και τη γνώση/ικανότητες των νοσηλευτών ως προς την «πρακτική βασισμένη σε ενδείξεις» ε 7-βαθμη κλίμακα Likert. Η εγκυρότητα κατασκευής (construct validity) και η δομή του ερωτηματολογίου διερευνήθηκε με την ανάλυση παραγόντων (factor analysis), εφαρμόζοντας την ορθογώνια περιστροφή (varimax rotation). Το αμφίπλευρο επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε ίσο με 0,05. Η ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το IBM SPSS 21.0. Αποτελέσματα: Στην μελέτη μας το 81,1% των συμμετεχόντων αποτελούνταν από γυναίκες, 23,2% ήταν ιατροί και 76,8% ήταν νοσηλευτές, 42,7%. κατείχαν μεταπτυχιακό και διδακτορικό τίτλο σπουδών. Το μεγαλύτερο ποσοστό των επαγγελματιών υγείας που πήρε μέρος στην μελέτη (59,1%) εργαζόταν σε Κέντρο Υγείας, και το 55,5% παρακολούθησε εκπαιδευτικό σεμινάριο το τελευταίο έτος. Ο συντελεστής εσωτερικής συνέπειας Cronbach’s alpha για ολόκληρο το ερωτηματολόγιο ήταν 0,91. Για τις υποκλίμακα της χρήσης ο δείκτης Cronbach’s alpha ήταν 0,95, για την υποκλίμακα της στάσης ήταν 0,72 και για την υποκλίμακα των γνώσεων και ικανοτήτων/δεξιοτήτων ήταν 0,92. Η πολυμεταβλητή γραμμική παλινδρόμηση έδειξε ότι το επίπεδο σπουδών σχετίζεται θετικά με τη χρήση της ΠΒΕ (p=0,005) και με τις γνώσεις και ικανότητες των επαγγελματιών υγείας σχετικά με την ΠΒΕ (p=0,003). Τα έτη προϋπηρεσίας στην κοινότητα συσχετίστηκαν με τη θετική στάση ως προς την εφαρμογή της τεκμηριωμένης πρακτικής (p=0,045). .Κατά την διμεταβλητή ανάλυση η συμμετοχή σε σεμινάριο το τελευταίο έτος και η συμμετοχή με εργασία σε κάποιο συνέδριο βρέθηκε να σχετίζονται θετικά με τη χρήση της ΠΒΕ (p=0,001 και p=0,003, αντίστοιχα) και με τις γνώσεις και δεξιότητες των επαγγελματιών υγείας (p=0,05 και p=0,02, αντίστοιχα). Συμπεράσματα: Το ερωτηματολόγιο Evidence Based Practice Questionnaire(EBPQ) βρέθηκε ότι είναι ένα έγκυρο και αξιόπιστο εργαλεία για την εκτίμηση της χρήσης, της στάσης και των γνώσεων/ικανοτήτων ως προς την «πρακτική βασισμένη σε ενδείξεις» σε Έλληνες επαγγελματίες υγείας. Η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας σε θέματα που αφορούν στην αναζήτηση και χρήση της νέας γνώσης φαίνεται να είναι ένα μέτρο «κλειδί» για την προαγωγή θετικών στάσεων και την λήψη ορθών αποφάσεων στην παροχή φροντίδας και τη βελτίωση της ποιότητας αυτής.