Χαρακτηρισμός μοριακής αντίστασης παρασίτων του συμπλέγματος Leishmania donovani σε αντιλεϊσμανιακά φάρμακα

Abstract

Η Leishmania είναι ένα πρωτόζωο που περνάει ένα μέρος του βιολογικού του κύκλου του σε σκνίπες και ένα μέρος του βιολογικού του κύκλου σε διάφορα θηλαστικά όπως οι σκύλοι, τα τρωκτικά και ο άνθρωπος. Το παράσιτο αυτό προκαλεί σοβαρές λοιμώξεις, τις λεϊσμανιάσεις, που διαφέρουν ανάλογα με την γεωγραφική περιοχή, το είδος του παρασίτου και το είδος της σκνίπας που εντοπίζεται σε κάθε περιοχή. Στην Ελλάδα η λεϊσμανίαση είναι ενδημική με συχνότερη εμφάνιση στους σκύλους. Η θεραπεία των λεϊσμανιάσεων αποτελεί μια πρόκληση στις μέρες μας, καθώς το παράσιτο αναπτύσσει μηχανισμούς αντίστασης σε φάρμακα που προηγουμένως θεράπευαν επιτυχώς τις ασθένειες αυτές. Κατά την εκπόνηση της παρούσας διπλωματικής εργασίας μελετήθηκε σε μοριακό επίπεδο η συχνότητα εμφάνισης του γονιδιακού τόπου MSL και του γονιδίου του υποδοχέα της μιλτεφοσίνης (LMT) σε στελέχη παρασίτων του Leishmania donovani complex που απομονώθηκαν από χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς η απουσία τους από το γονιδίωμα του παρασίτου σχετίζεται με αντίσταση στη μιλτεφοσίνη. Επίσης, αναπτύχθηκε δοκιμασία ποσοτικής real time PCR με σκοπό την μελέτη της ενδοχρωμοσωμικής γονιδιακής ενίσχυσης του MRPA μεταφορέα που φαίνεται να προσδίδει ανθεκτικότητα στο παράσιτο σε αντιλεϊσμανιακά φάρμακα, μεταξύ άλλων και στις πεντασθενείς ενώσεις του αντιμονίου. Συνοψίζοντας, κάποιες μεταλλάξεις που έχουν εντοπισθεί στο γονιδίωμα στελεχών του παρασίτου L. infantum της Βραζιλίας, οι οποίες προσδίδουν ανθεκτικότητα στη μιλτεφοσίνη, εμφανίζονται και στα στελέχη του Leishmania donovani complex της Ανατολικής Μεσογείου. Παρόλα αυτά, η αντίσταση στην μιλτεφοσίνη φαίνεται να είναι πολυπαραγοντική. Τέλος, με την μέθοδο της qRT-PCR ανιχνεύτηκε η σχετική διαφορά αντιγράφων του γονιδίου το MRPA μεταφορέα σε δύο στελέχη. Η εφαρμογή της, μελλοντικά, σε προγνωστικό επίπεδο θα μπορούσε να δώσει σημαντικές πληροφορίες για την πιθανή αντίσταση ενός στελέχους στα αντιλεϊσμανιακά φάρμακα. Ωστόσο, απαιτείται εφαρμογή αυτής της μεθόδου σε μεγαλύτερο αριθμό δειγμάτων ώστε να πιστοποιηθεί η ακρίβεια και η ευαισθησίας της.