Αξιολόγηση συστοιχίας δοκιμασιών κινητικού ελέγχου σε ασθενείς με χρόνια οσφυαλγία. Σύγκριση τυπικής και προτεινόμενης κινηματικής μεθόδου μέσω αισθητήρων και συσχέτιση με κλινικές παραμέτρους.

Abstract

Η χρόνια μη ειδική οσφυαλγία αποτελεί μία συνεχή πρόκληση για την επιστημονική κοινότητα, αφού πρόκειται ένα εξαιρετικά κοινό πρόβλημα υγείας το οποίο αποτελεί την κύρια αιτία περιορισμού δραστηριότητας και απουσίας από την εργασία σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Οι ασθενείς που πάσχουν από χρόνια μη ειδική οσφυαλγία παρουσιάζουν εμβιομηχανικές διαφοροποιήσεις, διαταραχές στην κινηματική της περιοχής και ελλείμματα κινητικού ελέγχου και λειτουργικότητας της περιοχής της οσφύος. Η υψηλή συσχέτιση που υπάρχει μεταξύ της ποιότητας της ανθρώπινης κίνησης και της κατάστασης της υγείας τους, καθιστά απαραίτητη την αξιολόγηση του κινητικού ελέγχου της περιοχής και της γενικότερης συμπτωματολογίας των ασθενών. Η αξιολόγηση των συμπτωμάτων των ασθενών με χρόνια μη ειδική οσφυαλγία διενεργείται συνδυαστικά μέσω ερωτηματολογίων και λειτουργικών δοκιμασιών και μέχρι πρόσφατα χωρίς τη χρήση ειδικού εξοπλισμού. Τα τελευταία χρόνια, με την εξέλιξη της τεχνολογίας, έχουν παρουσιαστεί ολοένα και πιο εύχρηστα τρισδιάστατα συστήματα παρακολούθησης της κίνησης, μέσω των οποίων μπορεί να αξιολογηθεί αξιόπιστα, έγκυρα και σε κλινικό περιβάλλον το εύρος κίνησης των αρθρώσεων, η ιδιοδεκτική ικανότητα, η ισορροπιστική ικανότητα και ο κινητικός έλεγχος παρέχοντας χρήσιμα δεδομένα στους θεραπευτές, όσον αφορά στην αρχική αξιολόγηση και κατηγοριοποίηση των ασθενών αλλά και την πορεία αυτών κατά την εφαρμογή θεραπευτικών σχημάτων. Με αυτόν τον τρόπο η διαδικασία της αξιολόγησης του ασθενή καθίσταται ευκολότερη, πιο γρήγορη και αποτελεσματική. Σκοπός αυτής της μελέτης, ήταν η διερεύνηση της αξιοπιστίας και εγκυρότητας συστοιχίας δοκιμασιών κινητικού ελέγχου, ως μέσο αξιολόγησης του κινητικού ελέγχου της οσφύος ασθενών με χρόνια μη ειδική οσφυαλγία μέσω της κλασικής μεθόδου αξιολόγησης και μέσω νέας προτεινόμενης μεθόδου, με τη χρήση ενός συστήματος αισθητήρων τρισδιάστατης καταγραφής κίνησης και η συσχέτιση των αποτελεσμάτων των δύο μεθόδων αξιολόγησης του κινητικού ελέγχου με [iv] κλινικές παραμέτρους ασθενών με χρόνια οσφυαλγία μη ειδικής αιτιολογίας, του πόνου (ερωτηματολόγιο Short-Form McGill Pain Questionnaire, SF-MPQ και Αριθμητική Κλίμακα Έντασης Πόνου, Numeric Rating Scale, NRS) και της ανικανότητας (Roland-Morris Disability Questionnaire, RMDQ). Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε σύγκρινε τις δύο παραπάνω μεθόδους αξιολόγησης σε ασθενείς με χρόνια μη ειδική οσφυαλγία με στόχο την πληρέστερη παρακολούθηση της παροχής εξειδικευμένων φυσιοθεραπευτικών προγραμμάτων προληπτικού ελέγχου με σκοπό την βέλτιστη αξιολόγηση μυοσκελετικών παθήσεων, όπως η οσφυαλγία. Στη μελέτη συμμετείχαν 45 ασθενείς (17 γυναίκες) με χρόνια οσφυαλγία μη ειδικής αιτιολογίας. Από την κατάταξη βάσει σωστής/λανθασμένης εκτέλεσης των δοκιμασιών βάσει οπτικής εκτίμησης, η λανθασμένη εκτέλεση κυμαινόταν μεταξύ του 40-55,6 % των συμμετεχόντων, με το μεγαλύτερο αριθμό συμμετεχόντων με λανθασμένη εκτέλεση για τις δοκιμασίες Rocking forward (55,6 %) και Waiter’s Bow / R Lateral Inclination (53,3%). Η αξιοπιστία των δοκιμασιών κινητικού ελέγχου μέσω αισθητήρων, για την καθεμία από τις έξι ξεχωριστά, από επαναλήψεις πραγματοποιούμενες διαδοχικά η μια αμέσως μετά την άλλη (και οι 3 επαναλήψεις ή οι δύο τελευταίες) ήταν αξιόπιστη (ICC2,1=0,77-0,98), με αποδεκτό εύρος σφάλματος μέτρησης (SEM=0,75-2,75o , SDD=2,09-7,62o ). Από σύγκριση των τιμών απόκλισης με βάση τη νέα προτεινόμενη μέθοδο μέτρησης στην καθεμία από τις έξι δοκιμασίες σε σχέση με τη μέθοδο οπτικής κατάταξης εκτέλεσης των δοκιμασιών (independent samples t-test), προέκυψαν στατιστικά σημαντικές διαφορές για τις τέσσερις από τις έξι δοκιμασίες. Κλινικά, δεν σημειώθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ούτε μεταξύ λανθασμένης-σωστής εκτέλεσης των δοκιμασιών (independent samples T-test) ούτε στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις με τις τιμές απόκλισης με τη νέα προτεινόμενη μέθοδο (Pearson’s R), για καμία από τις έξι δοκιμασίες, σε σχέση με τις τιμές των NRS, SF-MPQ και RMDQ. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για ανάδειξη της κλινικής σημασίας των κλινικών δοκιμασιών κινητικού ελέγχου σε διάφορες κλινικές υποκατηγορίες ασθενών με οσφυαλγία και με επιπλέον μέτρα αξιολόγησης, όπως αυτά της κινησιοφοβίας και της αυτο-αποτελεσματικότητας.