Ο ρόλος και η συμβολή ολοκληρωμένων προγραμμάτων προαγωγής υγείας σε εφήβους για την πρόληψη προδιαθεσικών παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου: Συστηματική ανασκόπηση

Δινούση, Γεωργία

The role and contribution of integrated adolescents health promotion programs for the prevention of predisposing cardiovascular risk factors: Systematic review

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Δινούση, Γεωργία

Date

2023-03-22

Advisor

Notara, Venetia

Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία (1.775Mb)

Keywords

Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις ; Ολοκληρωμένα προγράμματα προαγωγής υγείας ; Πρόληψη κινδύνου ; Έφηβοι ; Καρδιαγγειακά νοσήματα

Abstract

Εισαγωγή: Τα καρδιαγγειακά νοσήματα όπως η στεφανιαία νόσος, η νόσος των αγγείων του εγκεφάλου, η περιφερική αρτηριακή νόσος, η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση και η πνευμονική εμβολή αποτελούν τις κύριες αιτίες θνησιμότητας παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, έως το έτος 2030 ο αριθμός των θανάτων προερχόμενος από καρδιαγγειακές παθήσεις αναμένεται να αυξηθεί σε 25 εκατομμύρια ετησίως. Στην εμφάνιση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων καθοριστικό ρόλο παίζουν τόσο οι μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου όσο και οι τροποποιήσιμοι, τους σημαντικότερους εκ των οποίων αποτελούν η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η καθιστική ζωή, ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπερλιπιδαιμία και οι οποίοι μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν μέσω συμπεριφορικών και φαρμακολογικών παρεμβάσεων, στρατηγικών και προγραμμάτων προαγωγής υγείας. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις παρατηρούνται συνήθως σε άτομα μέσης και τρίτης ηλικίας, ωστόσο επιδημιολογικές μελέτες αναφέρουν ότι οι παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση τους, συνδέονται με στάσεις και συμπεριφορές που υιοθετούνται από την παιδική και την εφηβική ηλικία και συνεχίζονται κατά την ενήλικη ζωή. Σκοπός: Ήταν η συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας ως προς το ρόλο των ολοκληρωμένων προγραμμάτων προαγωγής υγείας σε εφήβους, για την πρόληψη προδιαθεσικών παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου. Μεθοδολογία: Για την παρούσα εργασία πραγματοποιήθηκε επιστημονική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σε συνδυασμό με τη λίστα ελέγχου PRISMA. Η επιλογή των μελετών προήλθε από τις επιστημονικές βάσεις δεδομένων: Medline/PupΜed, Science Direct, Scopus και Google Scholar με τις λέξεις κλειδιά: ολοκληρωμένες παρεμβάσεις, ολοκληρωμένα προγράμματα προαγωγής υγείας, πρόληψη, πρόληψη κινδύνου, έφηβοι, καρδιαγγειακά νοσήματα. Οι λέξεις κλειδιά συνδυάστηκαν μεταξύ τους, με τη βοήθεια των λογικών τελεστών (AND, OR, NOT). Η αναζήτηση στις βάσεις δεδομένων πραγματοποιήθηκε χωρίς χρονικούς περιορισμούς. 6 Αποτελέσματα: Συνοψίζοντας τα ευρήματα, η πλειονότητα των παρεμβάσεων εξήγαγαν θετικά αποτελέσματα ως προς την επίτευξη των στόχων τους αναφορικά με τη βελτίωση των συμπεριφορών και στάσεων των εφήβων για τις διατροφικές συνήθειες, την σωματική δραστηριότητα, την καθιστική ζωή, τη φυσική κατάσταση, τις καπνιστικές τους συνήθειες και τον περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ. Επιπρόσθετα, σημαντικές μεταβολές σημειώθηκαν τόσο στις εκτιμήσεις των ανθρωπομετρικών δεικτών όσο και των εργαστηριακών μετρήσεων. Συμπεράσματα: Τα ολοκληρωμένα προγράμματα υγείας και οι αποτελεσματικοί τρόποι παρέμβασης μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση συμπεριφορών και στάσεων στην ηλικιακή ομάδα των εφήβων, που σχετίζονται με τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου και να μειώσουν την εμφάνιση καρδιαγγειακής νοσηρότητας, μεταγενέστερα κατά την ενήλικη ζωή.

Abstract

Introduction: Cardiovascular disease such as coronary heart disease, brain vessels, peripheral arterial disease, deep vein thrombosis and pulmonary embolism are the main causes of mortality worldwide. According to the World Health Organization, by 2030 the number of deaths from cardiovascular disease is expected to increase to 25 million per year. In the emergence of cardiovascular events, both non -modified risk factors and modifications play a decisive role, the most important of which are obesity, smoking, arterial hypertension, lack of physical activity, sedentary life, diabetes mellitus and hyperlipidemia, who can be prevented and treated through behavioral and pharmacological interventions, strategies and health promotion programs. Cardiovascular disease is usually observed in middle and elderly people, but epidemiological studies report that the factors that contribute to their appearance are associated with attitudes and behaviors adopted by childhood and adolescence and continue in adulthood. Aim: It was to systematically review the literature on the role and contribution of integrated adolescents health promotion programs for the prevention of predisposing cardiovascular risk factors. Methodology: A scientific review of the literature was carried out in conjunction with the Prisma Control List. The selection of studies came from the scientific databases: Medline/PupMed, Science Direct, Scopus and Google Scholar with keywords: integrated interventions, integrated health promotion programs, prevention, risk prevention, adolescents, teenagers, cardiovascular diseases and cardiovascular health. The keywords were combined with each other with the help of logical operators (AND, OR, NOT). The database search was carried out with no time limitations. Results: In summary of the findings, the majority of interventions exported positive results to achieve their goals regarding the improvement of adolescent behaviors and attitudes for eating habits, physical activity, sedentary life, fitness, smoking habits and limiting alcohol consumption. In addition, significant changes have occurred both in the estimates of the eternal indicators and the laboratory measurements. Conclusions: Integrated health programs and effective intervention modes can help improve behaviors and attitudes in the age group of adolescents, which are related to amendable risk factors and reduce the appearance of cardiovascular risk, later in adult life.