Κατάθλιψη και άνοια σε άτομα τρίτης ηλικίας: παρεμβάσεις προαγωγής ψυχικής υγείας
Depression and dementia in the elderly: mental health promotion interventions
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Καραφίνα, Γεωργία
Ημερομηνία
2023-05Επιβλέπων
Μπούρη, ΜαρίαΛέξεις-κλειδιά
Τρίτη ηλικία ; Άνοια ; Κατάθλιψη ; Συννοσηρότητα ; Προαγωγή ψυχικής υγείας ; Παρεμβάσεις ; ΣυσχέτισηΠερίληψη
Εισαγωγή: Η σχέση της άνοιας και της κατάθλιψης είναι πολύπλοκη ενώ δεν έχει κατανοηθεί επαρκώς από την επιστημονική κοινότητα. Πρόκειται για δύο διαφορετικές κλινικές οντότητες, οι οποίες σημειώνουν υψηλό επιπολασμό στην τρίτη ηλικία και συχνά συνυπάρχουν, καθιστώντας δύσκολη τη διάγνωση αλλά και τον προσδιορισμό των απαραίτητων παρεμβάσεων προαγωγής της ψυχικής υγείας των πασχόντων. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση της άνοιας και της κατάθλιψης με σκοπό να διαπιστωθεί η μεταξύ τους κλινική συσχέτιση στα άτομα τρίτης ηλικίας, καθώς και η αναζήτηση δεδομένων που μπορούν να ληφθούν υπόψη για τον προσδιορισμό και σχεδιασμό παρεμβάσεων που θα προάγουν την ψυχική υγεία του πληθυσμού αυτού. Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση, σύμφωνα με τις οδηγίες Preferred Reported Items for Systematic Reviews and Meta-Analysis (PRISMA) στις βάσεις δεδομένων Pub Med, Google Scholar, Scopus και ΙΑΤΡΟΤΕΚ. Οι λέξεις κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν οι εξής: depression, dementia, co- morbidity, association, older adults, elderly, third age, mental health promotion, interventions, και: τρίτη ηλικία/ηλικιωμένοι, άνοια, κατάθλιψη, συσχέτιση, συννοσηρότητα, προαγωγή ψυχικής υγείας, παρεμβάσεις. Συμπεριλήφθησαν μελέτες που ήταν γραμμένες στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, είχαν δημοσιευθεί την τελευταία δεκαετία (2012-2022) και αφορούσαν άτομα ηλικίας ≥60 ετών. Στην ανασκόπηση συμπεριλήφθηκαν 14 μελέτες. Αποτελέσματα: Διαπιστώθηκε πως η κατάθλιψη και η άνοια, χαρακτηρίζονται από μία αμφίδρομη σχέση, καθώς άτομα με ήπια γνωστική εξασθένιση ή άνοια, είχαν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης κατάθλιψης, ενώ άτομα με διάγνωση κατάθλιψης παρουσίαζαν αυξημένη προδιάθεση εμφάνισης ήπιας γνωστικής εξασθένισης ή άνοιας. Αναφορικά με τις μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις που απευθύνονταν σε άτομα με διάγνωση άνοιας και κατάθλιψης, οι αποτελεσματικές προσεγγίσεις αφορούσαν τη διαχείριση των συμπεριφορικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων και επιπτώσεων καθώς και τη βελτίωση της γνωστικής ικανότητας των πασχόντων. Συμπεράσματα: Απαιτούνται συστηματικές μελέτες για την αποσαφήνιση της κλινικής συσχέτισης άνοιας και κατάθλιψης στα άτομα τρίτης ηλικίας καθώς και τον καθορισμό αποτελεσματικών παρεμβάσεων προαγωγής της ψυχικής υγείας των ηλικιωμένων ατόμων στα οποία οι δύο αυτές οντότητες συνυπάρχουν.
Περίληψη
Introduction: The relationship between dementia and depression is complex and not adequately understood by the scientific community. They are two different clinical entities which show high prevalence in the elderly and often co-exist, making difficult both diagnosis and the determination of the appropriate mental health promotion interventions for this population. Purpose: The aim of this review was to investigate dementia and depression so as to note their clinical correlation in the case of the elderly and also to locate data that could be taken into account for the determination and design of interventions that will promote the mental health for this age group. Methodology: A systematic literature review was conducted according to the Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses (PRISMA) in the databases PubΜed, Google Scholar, Scopus and IATROTEK, using the following keywords: depression, dementia, co morbidity, association, older adults, elderly, third age, mental health promotion, intervention (and the corresponding Greek terms). Surveys and studies written in Greek and English, published in the last decade (2012-2022) and referring to adults over 60 years, were included in this review. The number of included studies was fourteen.
Results: Data showed that depression and dementia are characterized by a two-way relationship, as people with mild cognitive impairment (MCI) or dementia have increased chances of presenting depression, while people diagnosed with depression showed an increased predisposition to the occurrence of MCI or dementia. Regarding the non-pharmacological interventions for person diagnosed with both dementia and depression, the most effective approaches were those addressing behavioral and psychological symptoms as well as improving cognitive ability. Conclusions: Systematic research is needed for the clarification of the clinical relation between dementia and depression in the elderly as well as for the determination of the appropriate interventions that would promote the mental health for older persons diagnosed with both of these clinical conditions.