Εργαστηριακή διερεύνηση καλλιεργημάτων Shigella spp. από την τράπεζα στελεχών του Εθνικού Κέντρου Αναφοράσ Σαλμονελλών-Σιγκελλών

Abstract

Η Βακτηριακή Δυσεντερία ή αλλίως Σιγκέλλωση είναι μια βαριά τροφιμογενής λοίμωξη, διαρροϊκή νόσος, που προκαλείται από αερόβια και δυνητικά αναερόβια gram-αρνητικά βακτήρια του γένους Shigella spp. Τα βακτήρια είναι παθογόνα για τον άνθρωπο και τα πρωτεύοντα. Η μολυσματική δόση είναι πολύ μικρή καθώς η κατάποση μόλις δέκα βιώσιμων βακτηρίων είναι αρκετή για να προκληθεί η λοίμωξη (σιγκέλλωση). Το γένος Shigella περιλαμβάνει τα εξής είδη : S. sonnei, S. flexneri, S.dysenteriae, S.boydii.

Η επιτήρηση των κρουσμάτων στην Ελλάδα είναι υποχρεωτική και ελέγχεται από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας μέσω του Συστήματος Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων από τα Νοσοκομεία. Η Εργαστηρική Επιτήρηση πραγματοποιείται ύστερα από μελέτη και καταγραφή δειγμάτων που αποστέλλονται από κλινικά εργαστήρια στο Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Σαλμονελλών, Σιγκελλών, βερο-τοξινογόνων E.coli, και λοιπών εντεροπαθογόνων (ΕΚΑΣΣ).

Την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2019, από το Γενικό Νοσοκομείο Σάμου συλλέχθηκαν δείγματα Shigella spp., που προέρχονταν από δομή υποδοχής προσφύγων του νησιού και στη συνέχεια στάλθηκαν στο ΕΚΑΣΣ και στον ΕΟΔΥ, για περαιτέρω μελέτη. Πραγματοποιήθηκε οροτυποποίηση των καλλιεργημάτων, έλεγχος αντοχής σε συγκεκριμένα αντιβιοτικά , μελέτη των μηχανισμών αντοχής στα αντιβιοτικά, και τυποποίηση με τη μέθοδο της ηλεκτροφόρησης σε παλλόμενο πεδίο (Pulsed Field Gel Electrophoresis) PFGE, για να διαπιστωθεί αν τα κρούσματα οφείλονται στη διασπορά του ίδιου στελέχους.

Ταυτοποιήθηκαν 14 Sh. flexneri 1b,1 Sh. flexneri 2a και 3 Sh. sonnei S (I). Τα Sh. flexneri 1b και Sh. sonnei S (I), βρέθηκαν θετικά στο γονίδιο CTX-M-1, με θετικό το φαινοτυπικό test DDST .Το Sh. flexneri 2a βρέθηκε ότι έχει μηχανισμό αντοχής AmpC. Όσον αφορά στη συρροή κρουσμάτων από Shigella flexneri 1b, φαίνεται ότι τουλάχιστον 3 διαφορετικά στελέχη αυτού του ορότυπου κυκλοφορούσαν στο κέντρο υποδοχής προσφύγων. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος ορότυπος απομονώνεται κυρίως σε χώρες όπου δεν επικρατούν καλές συνθήκες υγιεινής και πιθανά οι πρόσφυγες καθώς μετακινούνται μεταφέρουν τα διαφορετικά στελέχη με τα οποία έχουν μολυνθεί (είτε στις χώρες τους είτε στις ενδιάμεσες χώρες).

Δόθηκε θεραπεία με βάση τα εργαστηριακά αποτελέσματα και έγιναν συστάσεις για καλύτερες συνθήκες υγιεινής και ενίσχυση εργαστηριακής μελέτης. Η παρούσα μελέτη αναδεικνύει την ανάγκη της εργαστηριακής επιτήρησης των σιγκελλώσεων. Ο προσδιορισμός συγκεκριμένων στελεχών Shigella spp, ο πολυανθεκτικός φαινότυπος, η ικανότητα διασποράς μηχανισμών αντοχής σε κρίσιμα αντιβιοτικά κ.λ.π. αποτελούν στοιχεία όπου οδηγούν σε κρίσιμες παρεμβάσεις από τις υγειονομικές αρχές προκειμένου να ανακοπεί η μετάδοση της σιγκέλλας στον πληθυσμό.

Λέξεις-κλειδιά: Shigella spp., σιγκέλλωση, δυσεντέρια, επιδημιολογικά δεδομένα, πρόσφυγες, μετανάστες, Ελλάδα, εργαστηριακή μελέτη, CTX-M, AmpC, ESBL, β-λακταμάσες