Συλλογή και διαχείρηση δεδομένων και στατιστική ανάλυση μελετών προληπτικής παρέμβασης

Abstract

Σκοπός: Η μελέτη των στατιστικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται στις μελέτες προληπτικής παρέμβασης, η κατάταξή τους σύμφωνα με το βαθμό πολυπλοκότητάς τους και η διεξαγωγή συμπερασμάτων όσον αφορά τη συχνότητα χρήσης τους στο συγκεκριμένο είδος επιδημιολογικών ερευνών. Υλικό και Μέθοδος: Επιλέχθηκαν 80 μελέτες που εντοπίστηκαν στα πλαίσια μίας συστηματικής ανασκόπησης που δημοσιεύθηκε στη βιβλιοθήκη της Cochrane το 2017 από τον Wolfenden και συνεργάτες. Στη συγκεκριμένη ανασκόπηση είχε πραγματοποιηθεί διεξοδική αναζήτηση της βιβλιογραφίας και είχαν τεθεί αυστηρά κριτήρια ένταξης των μελετών. Αφού τα άρθρα εντοπίστηκαν και μελετήθηκαν, συλλέχθηκαν και καταγράφηκαν πληροφορίες σχετικά με τον πληθυσμό, την παρέμβαση, τα αποτελέσματα και τις στατιστικές μεθόδους που είχαν χρησιμοποιηθεί στην ανάλυση για 6 άρθρα ενώ για τα υπόλοιπα 74 η καταγραφή περιορίστηκε κυρίως στις στατιστικές μεθόδους. Τα άρθρα ομαδοποιήθηκαν σε 3 ομάδες σύμφωνα με το είδος και την πολυπλοκότητα της στατιστικής μεθόδου που χρησιμοποιήθηκε. Αποτελέσματα: Στην ομάδα 1 συμπεριλήφθηκαν 13 άρθρα εκ των οποίων στα περισσότερα από αυτά δεν είχε πραγματοποιηθεί στατιστική ανάλυση δεδομένων και οι συγγραφείς στόχευαν στο να περιγράψουν το είδος της παρέμβασης (n=7, 53,8%). Στην ομάδα 2 συμπεριλήφθηκαν 36 άρθρα εκ των οποίων στα περισσότερα οι συγγραφείς είχαν χρησιμοποιήσει t-test για την ανάλυση των δεδομένων τους (n=12,33,3%) καθώς επίσης και ανάλυση διακύμανσης (ANOVA) (n=9,25%) και chi-square (𝑥2) test (n=7,19,4%). Τέλος, στην ομάδα 3, εκ των 31 άρθρων αυτής της κατηγορίας στα περισσότερα οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν μεικτά γραμμικά μοντέλα (linear mixed models) (n=17,54,8%) στα πλαίσια της στατιστικής ανάλυσης που διεξήγαγαν. Συμπεράσματα: Η παρούσα διπλωματική εργασία αποτελεί μια πρώτη προσπάθεια να εξετάσει τα είδη των στατιστικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται στις μελέτες προληπτικής παρέμβασης. Οι στατιστικές μέθοδοι που εντοπίστηκαν ότι επιλέγονται συχνότερα είναι τα μεικτά γραμμικά μοντέλα, το t-test, η ANOVA καθώς και το chi-square (𝑥2) test. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι χρειάζεται να πραγματοποιηθεί περεταίρω έρευνα σχετικά με την επιλογή των στατιστικών μεθόδων στις μελέτες προληπτικής παρέμβασης.