Αντιοξειδωτικές ενώσεις που συντίθενται στον ανθρώπινο οργανισμό

Abstract

Η φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού είναι αδιάρρηκτα συνυφασμένη με τη διαδικασία της αναπνοής, κατά την οποία προσλαμβάνεται απαιτούμενη ποσότητα οξυγόνου. Το οξυγόνο μπορεί να αντιδράσει με τον οργανισμό και να παραχθούν χημικές ενώσεις, οι οποίες ονομάζονται ελεύθερες ρίζες. Σε φυσιολογικά επίπεδα οι ελεύθερες ρίζες είναι απαραίτητες για τη διατήρηση στη ζωή, αν όμως υπερβούν τα «όρια ασφαλείας» του οργανισμού οδηγούν τα κύτταρα σε οξειδωτικό stress. Ως οξειδωτικό stress ορίζεται η κατάσταση του κυττάρου κατά την οποία δεν υπάρχει ισορροπία μεταξύ των παραγόμενων ελευθέρων ριζών και των αντιοξειδωτικών μηχανισμών. Τις τελευταίες δεκαετίες, το οξειδωτικό stress συσχετίζεται με την εκδήλωση παθοφυσιολογικών νοσημάτων αλλά και καταστάσεων του δέρματος, όπως η γήρανση. Για την εκτίμηση της οξειδωτικής βλάβης χρησιμοποιούνται δείκτες οξείδωσης γενετικού υλικού (DNA), πρωτεϊνών και λιπιδίων. Ο οργανισμός είναι ικανός να παράγει αντιοξειδωτικές ουσίες με σκοπό την προστασία των βιομορίων από τις βλαπτικές επιδράσεις των ελευθέρων ριζών και το οξειδωτικό stress. Τα ενδογενή αντιοξειδωτικά συστήματα αποτελούνται τόσο από ενζυμικούς αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς (καταλάση, υπεροξειδική δισμουτάση, υπεροξειδάση της γλουταθειόνης, αναγωγάση της γλουταθειόνης, υπεροξιρεδοξίνες), όσο από μη ενζυμικές αντιοξειδωτικές ουσίες (βιταμίνη Ε, βιταμίνη C, β-καροτένιο, συνένζυμο Q10, γλουταθειόνη, α-λιποϊκό οξύ). Οι βιοδείκτες γήρανσης θα δώσουν την πραγματική "βιολογική ηλικία", η οποία μπορεί να είναι διαφορετική από τη χρονολογική ηλικία. Οι κυριότεροι είναι: Ογκογονίδιο RET, λιπίδια, σιρτουίνες, θυρεοειδοτρόπος ορμόνη και ELOVL2. Σίγουρα απαιτούνται πολύ περισσότερες έρευνες στον τομέα εύρεσης ενζυμικών και μη ενζυμικών αντιοξειδωτικών μηχανισμών που εμπλέκονται με το οξειδωτικό στρες, την καταστροφή των κυττάρων και τη γήρανση.