Πάρκα τσέπης: Παραμετροποίηση μικρών αστικών χώρων πρασίνου.

Abstract

Αντικείμενο μελέτης της εργασίας αποτελεί το πάρκο τσέπης, γνωστό με τους όρους pocket park, mini-park ή και vesty park, και αναφέρεται σε είδος αστικού χώρου πρασίνου μικρής κλίμακας. Τα πάρκα τσέπης δημιουργούν νέους δημόσιους χώρους ή αξιοποιούν παλαιότερους και αποτελούν μια επιλογή ιδιαίτερης σημασίας για περιοχές με υψηλή συγκέντρωση πληθυσμού, ιδιαίτερα στα κέντρα των πόλεων όπου μεγαλύτεροι χώροι πρασίνου δεν είναι εφικτοί. Συνήθως καταλαμβάνουν εμβαδόν 1-3 οικοπέδων και δεν ξεπερνούν τα 1.000 τ.μ., η έκταση τους καθορίζεται από τη διαθεσιμότητα γης παρά από καθορισμένα πρότυπα. Συνήθως καλύπτουν κενά οικόπεδα των τετραγώνων ή σχηματίζονται στο εσωτερικό οικοδομικών τετραγώνων, ανάμεσα σε κτίρια, ή στο τέλος οδικών αξόνων, είναι άμεσα ορατά τουλάχιστον από μια πλευρά και χαρακτηρίζονται από πράσινο και δέντρα. Εξαιτίας των φυσικών χαρακτηριστικών τους τα Πάρκα τσέπης επαναφέρουν στο προσκήνιο τη διαχείριση των τυφλών τοίχων ή των ενοποιημένων ακάλυπτων χώρων πολυκατοικιών και περιοχές εγκαταλελειμμένες ή απλά ανεκμετάλλευτα αστικά κενά. Μελετώνται, λοιπόν, τα χαρακτηριστικά ενός τέτοιου χώρου, και η σημασία του για τον χρήστη και το ευρύτερο περιβάλλον έδρασης του. Καταγράφονται οι χρήσεις που μπορεί να φιλοξενήσει και τις ομάδες που μπορεί να εξυπηρετήσει, ο εξοπλισμός που απαιτείται, τα υλικά που θα το διαμορφώσουν και τρόποι διατήρησης ενός τέτοιου πάρκου γειτονιάς. Γίνεται σύγκριση με άλλους χώρους πρασίνου μικρότερης και μεγαλύτερης κλίμακας ώστε να συμπεράνουμε τη σημασία ενός τέτοιου πράσινου χώρου μεμονωμένου χαρακτήρα και την δυνατότητα ή μη σύνδεσης τους σε ένα ευρύτερο λειτουργικό πράσινο δίκτυο. Καταγράφονται αναλυτικά τα πλεονεκτήματα τους και πως αυτά συμβάλουν στην αειφόρο ανάπτυξη και εξυπηρετούν τους 17 στόχους του ΟΗΕ. Έπειτα, γίνεται ιστορική αναδρομή και παρουσιάζονται μελέτες περιπτώσεων παλιότερων και σύγχρονων πάρκων τσέπης, αξιοσημείωτες για την πλήρη κατανόηση του φαινομένου και την αιτιολόγηση της σημασίας του ως χώρος πρασίνου και ανάπαυλας. Μια από αυτές και το πάρκο τσέπης στο Manhattan, το Paley Park (1964) το οποίο θεωρείται το πρώτο πάρκο τσέπης καθώς και το πρόγραμμα δημιουργίας πάρκων τσέπης του δήμου Αθηνών. Επιλέγονται τέσσερεις από αυτές τι περιπτώσεις, διαφορετικών χρονολογιών από την ελληνική και τη διεθνή πραγματικότητα και ελέγχονται ως προς τις παραμέτρους σχεδιασμού τους όπως αυτές εντοπίστηκαν από τη αρχική μελέτη και έπειτα ως προς τα οφέλη του προς τους τομείς της αειφορίας. Τέλος, επιχειρείται ο εντοπισμός σχέσεων μεταξύ των χωρικών χαρακτηριστικών αυτών των πάρκων και έπειτα η απόδοση τους στο χώρο μέσω λογισμικού με στόχο την παραμετροποίησης τους. Εξετάζεται κάθε παράμετρος σχεδιασμού με έμφαση στις σχέσεις που δημιουργούνται μεταξύ των στοιχειών και όχι στα μεγέθη αυτών και επιχειρείται η δημιουργία μιας αλληλουχίας εντολών που η εφαρμογή της σε οποιοδήποτε οικόπεδο θα εξασφαλίζει την ύπαρξη όλων των απαραίτητων χωρικών χαρακτηριστικών. Μέσα από την παραμετροποίηση αποδεικνύεται η δυνατότητα προσαρμοστικότητας των χωρικών ποιοτήτων του πάρκου τσέπης σε οποιοδήποτε κενό ανεξαρτήτως διαστάσεων.