Συντήρηση ‘θησαυρού’ νομισμάτων κλασικής περιόδου από τον Εξώμβουργο Τήνου
Conservation of “treasure” of coins of the classical period from the Exomvurgos of Tinos
Λέξεις-κλειδιά
Ανασκαφή ; Εξώμβουργο ; Νομίσματα ; Χαλκός ; Συντήρηση ; Καθαρισμός ; Αναστολέας διάβρωσης ; Δοκιμές καθαρισμού ; Παρασκευή γέλης ; ΚυστεΐνηΠερίληψη
Η εργασία αφορά τη μελέτη και τη συντήρηση αρχαίων χάλκινων ανασκαφικών νομισμάτων
από το Ξώμπουργο της Τήνου που βρέθηκαν το 2022. Τα αντικείμενα φέρουν περιβαλλοντικές
επικαθίσεις και προϊόντα διάβρωσης. Για τον προσδιορισμό των υλικών και της τεχνολογίας
κατασκευής, αλλά και για τον σχεδιασμό της μεθοδολογίας συντήρησης πραγματοποιήθηκε
αρχικά μακροσκοπική και μικροσκοπική εξέταση. Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε
διαγνωστική διερεύνηση με μη καταστρεπτικές τεχνικές, όπως Ραδιογραφία ακτινών Χ (X-
RAY) και Φασματοσκοπία φθορισμού (X-RAY FLUORESCENCE- XRF). Με τη βοήθεια της
ραδιογραφίας ακτινών Χ έγιναν ορατές αρκετές λεπτομέρειες της επιφάνειας και
ταυτοποιήθηκαν διαφορετικοί τύποι νομισμάτων που λόγω των προϊόντων διάβρωσης και των
επικαθίσεων δεν μπορούσαν να γίνουν αντιληπτές. Η φθορισιμετρία ακτίνων Χ έδειξε ότι το
κύριο κραματικό στοιχείο των νομισμάτων είναι ο χαλκός. Βάσει των αποτελεσμάτων έγινε
τεκμηρίωση της τεχνολογίας και των υλικών κατασκευής των νομισμάτων, ενώ τέθηκαν
διάφορα ερωτήματα τα οποία ήταν απαραίτητα για τη μεθοδολογία συντήρησης που
ακολουθήθηκε. Στη μεθοδολογία που περιλαμβάνει η εργασία, αφού πρώτα έγινε η
τεκμηρίωση της τεχνολογίας και των υλικών κατασκευής, έγινε φωτογραφική τεκμηρίωση σε
κάθε στάδιο, σχεδιαστική αποτύπωση των νομισμάτων, μελέτη και καταγραφή της παθολογίας
τους και αξιολόγηση των παραγόντων φθοράς. Για τον καθαρισμό των αντικειμένων
πραγματοποιήθηκαν σημειακές δοκιμές καθαρισμού με διαλύτες και χημικά, αλλά και διάφορα
μηχανικά μέσα. Παρασκευάστηκε γέλη με άγαρ και νερό για υγρό μηχανικό καθαρισμό ενώ
για χημικό καθαρισμό γέλη με άγαρ και αιθυλενοδιαμινοτετραοξικό οξύ, γνωστό ως EDTA.
Τέλος, για την αποτροπή περαιτέρω φθοράς πραγματοποιήθηκε επικάλυψη με αναστολέα
προϊόντων διάβρωσης, στη συγκεκριμένη περίπτωση επιλέχθηκε κυστεΐνη, ενώ το επόμενο
απαραίτητο βήμα ήταν να επιλεχθεί και ένας σωστός τρόπος αποθήκευσης των αντικείμενων
αυτών.
Περίληψη
This study concerns the conservation of ancient copper coins excavated from Xoburgos, Tinos
in 2022. The objects are covered with environmental deposits and corrosion products. To
determine the materials and manufacture techniques, but also to design the conservation
methodology, macroscopic and microscopic examination was initially carried out. Further
diagnostic examination was conducted via the application of non-destructive techniques such
as X-ray radiography (X-RAY) and X-ray fluorescence (XRF) were performed. With the help
of X-ray radiography, several surface details became visible and different types of coins were
recognized that due to corrosion products and environmental deposits could not be perceived.
X-ray fluorescence showed that the main alloying element of the coins is copper. In this way,
technology of the objects and manufacture materials were documented, while various questions
arised which were necessary for the applied treatment methodology. The methodology
includes, after the identification of technology and manufacture materials, photographic
documentation at each stage, graphic documentation of the coins, study and recording of their
pathology and evaluation of deterioration factors. For cleaning treatments, spot tests were
carried out with solvents and chemical solutions, as well as various mechanical means. A gel
was prepared with agar and water for wet mechanical cleaning and for chemical cleaning a gel
with agar and ethylene diamine tetraacetic acid, known as 2Na-EDTA. Finally, to prevent
further deterioration, a corrosion inhibitor was applied, in this particular case L-cysteine was
chosen, while the next necessary step was to choose a proper way to store these objects.
Αριθμός σελίδων
16Σχολή
Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών & ΠολιτισμούΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων ΤέχνηςΓλώσσα
ΕλληνικάΣυλλογή
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές