Διερεύνηση του βαθμού αυτοαποτελεσματικότητας της γυναίκας στον θηλασμό προγεννητικά, σε σχέση με την πρόθεση για θηλασμό και την έκβασή του.

Abstract

Εισαγωγή: Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί την βέλτιστη μέθοδο παροχής της απαραίτητης θρεπτικής, συναισθηματικής και ανοσολογικής φροντίδας σε παιδιά μέχρι τουλάχιστον την ηλικία των δύο ετών. Τα οφέλη του θηλασμού τόσο για την μητέρα όσο και για το βρέφος είναι εκτενώς καταγεγραμμένα ενώ επιπλέον υπάρχουν σημαντικά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη. Η πρόθεση της γυναίκας για θηλασμό και η αυτό-αποτελεσματικότητα της σε αυτόν είναι δύο καθοριστικοί παράγοντες για την πορεία του θηλασμού. Σκοπός: Σκοπός της έρευνας, ήταν η διερεύνηση της αυτό-αποτελεσματικότητας της γυναίκας στον μητρικό θηλασμό και οι παράγοντες που την καθορίζουν. Επιμέρους στόχοι, ήταν η διερεύνηση της πρόθεσης για θηλασμό προγεννητικά, η ικανότητα για θηλασμό κατά τον πρώτο και τον τρίτο μήνα μετά τον τοκετό σε σχέση μα τα αποτελέσματα που καταγράφηκαν κατά την ίδια περίοδο και τέλος οι παράγοντες που καθορίζουν την επιτυχή προσπάθεια για θηλασμό και οι αιτίες που οδηγούν σε ανεπιτυχή προσπάθεια θηλασμού. Υλικά και Μέθοδος: Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια περιγραφική μη πειραματική έρευνα και διεξάγεται με την χορήγηση ερωτηματολογίων αυτό-αναφοράς. Για τους σκοπούς της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν, κατόπιν βιβλιογραφικής ανασκόπησης ορισμένα έτοιμα ερωτηματολόγια σε συνδυασμό με εργαλεία καταγραφής δημογραφικών χαρακτηριστικών. Για την καταγραφή της επιλόχειας κατάθλιψης χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS) σε τρεις διαφορετικές χρονικές στιγμές• πριν, έναν μήνα και τρεις μήνες μετά τον τοκετό. Επίσης για την καταγραφή της αυτό-αποτελεσματικότητας στον μητρικό θηλασμό έγινε χρήση της κλίμακας Breastfeeding Self-Efficacy Scale (BSE) σε δύο διαφορετικά χρονικά σημεία• έναν και τρεις μήνες μετά τον τοκετό. Επίσης συλλέχθηκαν επιπλέον στοιχεία πριν, έναν μήνα μετά και τρεις μήνες μετά τον τοκετό. Το δείγμα της έρευνας αποτελούνταν από 150 γυναίκες οι οποίες βρίσκονταν σε κατάσταση προχωρημένης εγκυμοσύνης κατά το αρχικό στάδιο της έρευνας. Μετά τη συλλογή των δεδομένων ακολούθησε η στατιστική ανάλυση των υπό διερεύνηση μεταβλητών με τη χρήση του προγράμματος IBM SPSS Statistics Version 25. iv Αποτελέσματα: Στα αποτελέσματα της μελέτης, καταγράφεται η αυξητική τάση που υπάρχει για αποκλειστικό μητρικό θηλασμό σε σχέση με τα δεδομένα της χώρας. Επίσης η πρόθεση για θηλασμό αυξάνεται ταυτόχρονα με την αύξηση της ικανοποίησης που λαμβάνει η γυναίκα από τον θηλασμό. Μια σειρά δημογραφικών χαρακτηριστικών, ολοκληρωμένης ενημέρωσης σχετικά με τον θηλασμό και στήριξης από τους επαγγελματίες υγείας και το περιβάλλον της γυναίκας καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την αυτό-αποτελεσματικότητα της στον θηλασμό. Η παρουσία επιλόχειας κατάθλιψης –η οποία φαίνεται στην παρούσα έρευνα ότι στις περισσότερες περιπτώσεις προϋπάρχει του τοκετού- επηρεάζει αρνητικά την αυτό-αποτελεσματικότητα της γυναίκας στον θηλασμό. Συμπεράσματα: Οι παράγοντες που καθορίζουν την αυτό-αποτελεσματικότητα στον θηλασμό είναι γνωστοί σε μεγάλο βαθμό από την προγεννητική ακόμα περίοδο. Μια καλά δομημένη εκστρατεία ενημέρωσης που αφορά το σύνολο των εμπλεκόμενων στην διαδικασία της κύησης και του τοκετού (εγκυμονούσα, το περιβάλλον της, οι επαγγελματίες υγείας κ.α.) μπορεί να συμβάλει σε εντυπωσιακή βελτίωση της συνολικής αυτό-αποτελεσματικότητας της γυναίκας στον θηλασμό. Τέλος, ο εξατομικευμένος σχεδιασμός της περιόδου που προηγείται και αυτής που ακολουθεί τον τοκετό, μπορούν να οδηγήσουν στην αύξηση της αυτό-αποτελεσματικότητας της γυναίκας στον θηλασμό μαζί με όλα τα οφέλη που αυτή η αύξηση επιφέρει σε ατομικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.

Λέξεις κλειδιά: Μητρικός θηλασμός, Αυτό-αποτελεσματικότητα, Επιλόχεια κατάθλιψη.