Η σημασία του μητρικού θηλασμού στα πρόωρα νεογνά πολύ χαμηλού και εξαιρετικά χαμηλού βάρους γέννησης
The importance of breastfeeding for very low and extremely low birth weight preterm infants
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Μπιτούνη, Πολυξένη
Ημερομηνία
2023-03Επιβλέπων
Vassilakou, ToniaΛέξεις-κλειδιά
Πρόωρα νεογνά ; Μητρικός θηλασμός ; Μητρικό γάλα ; Preterm birth ; Human milk ; Τherapeutic role ; Premature neonate ; Breast milkΠερίληψη
Εισαγωγή: Ο πρόωρος τοκετός έχει υψηλή επίπτωση παγκοσμίως με συνακόλουθα υψηλά ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας των πρόωρων νεογνών. Το μητρικό γάλα είναι η ιδανική τροφή για το πρόωρο νεογνό και αποτελεί μέσο πρόληψης αλλά και θεραπευτικό όπλο έναντι των επιπλοκών της προωρότητας, αυξάνοντας έτσι την επιβίωση και βελτιώνοντας την έκβαση της ευάλωτης αυτής πληθυσμιακής ομάδας. Σκοπός: Η αποτύπωση των ωφελειών που παρέχει το μητρικό γάλα στα πρόωρα νεογνά, ειδικά στα νεογνά πολύ χαμηλού και εξαιρετικά χαμηλού βάρους γέννησης, τα οποία παρουσιάζουν και τις περισσότερες επιπλοκές λόγω της προωρότητας. Στο πλαίσιο αυτό, θα συζητηθούν οι επιπλοκές λόγω της προωρότητας και θα αναλυθεί η ευεργετική δράση του μητρικού θηλασμού. Παράλληλα, θα μελετηθούν οι ιδιαιτερότητες της σύστασης του γάλακτος μητέρων πρόωρων νεογνών, οι προκλήσεις της χορήγησης μητρικού γάλακτος, η ανάγκη ενίσχυσης του γάλακτος σε πρωτεΐνη και τα οφέλη της χορήγησης γάλακτος από μητέρα δότρια. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση πρωτογενών μελετών που αναζητήθηκαν στη βάση αναζήτησης PubMed, στο διάστημα από 01/01/2000 έως και 31/12/2022. Αποτελέσματα: Από τα 266 άρθρα που ταυτοποιήθηκαν στη βάση δεδομένων PubMed, 35 εντάχθηκαν και αξιολογήθηκαν στην παρούσα ανασκόπηση. Ειδικότερα, εντάχθηκαν 12 ελεγχόμενες τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές, 1 συγχρονική μελέτη, 2 μελέτες ασθενών-μαρτύρων και 20 μελέτες κοόρτης. Διαπιστώθηκε ότι το μητρικό γάλα δρα προστατευτικά έναντι νεκρωτικής εντεροκολίτιδας σε 13/22 μελέτες, έναντι της σήψης όψιμης έναρξης σε 6/16 μελέτες και έναντι της αμφιβληστροειδοπάθειας της προωρότητας σε 5/11 μελέτες. Ως προς την αύξηση βάρους σώματος σε 8/16 μελέτες δεν διαπιστώθηκε διαφορά κατά τη σύγκριση μητρικού γάλακτος και υποκατάστατου τροποποιημένου γάλακτος. Ως προς τη νευρο-αναπτυξιακή έκβαση των πρόωρων νεογνών σε 3/4 μελέτες διαπιστώνεται δυσμενέστερη έκβαση σε νεογνά που έλαβαν παστεριωμένο μητρικό γάλα σε σχέση με τα νεογνά που έλαβαν μητρικό γάλα ή φόρμουλα. Τέλος, σε 3/4 μελέτες διαπιστώνεται μεγαλύτερη αντιρροπιστική αύξηση (catch up growth) σε νεογνά που λαμβάνουν φόρμουλα, αυξάνοντας συνεπώς τον κίνδυνο για εμφάνιση μεταβολικού συνδρόμου στην μετέπειτα ζωή. Συμπεράσματα: Η χορήγηση μητρικού γάλακτος έχει πολλαπλά οφέλη για το πρόωρο νεογνό, άμεσα και μακροπρόθεσμα: μεταβολικά, ανοσολογικά και νευρο-αναπτυξιακά.
Λέξεις – κλειδιά: προωρότητα, μητρικός θηλασμός, μητρικό γάλα, νεογνό πολύ χαμηλού βάρους γέννησης, νεογνό εξαιρετικά χαμηλού βάρους γέννησης
Περίληψη
Introduction: Preterm birth occurs at high incidence worldwide and results to subsequent risk of high neonatal morbidity and mortality. Human milk is the optimal food for the premature neonate and has a major prophylactic and therapeutic role against the complications of prematurity. As a result, breast milk promotes infant survival and improves health outcome. Aim: The objective of this study is to analyze the benefits of human milk and breastfeeding for very low and extremely low birth weight premature neonates. The investigation focuses on this specific subgroup of premature infants, due to the higher incidence of prematurity – related complications among these neonates. In this context, neonatal complications following preterm birth will be discussed and the beneficial effect of breastfeeding will be analyzed. Furthermore, other issues that will be studied are the composition of human milk obtained from mothers of premature infants, the challenges of human milk nutrition, the need for milk fortification and the benefits of donor milk administration. Methodology: A systematic literature review of primary studies that were searched has been performed in the PubMed database, during the period from 01/01/2000 until 31/12/2022. Results: Out of the 266 articles identified in the PubMed database, 35 were included and evaluated in this review. Specifically, 12 controlled randomized clinical trials, 1 cross sectional study, 2 case-control studies and 20 cohort studies were included. It was found that breast milk has a protective effect against necrotizing enterocolitis in 13/22 studies, against late-onset sepsis in 6/16 studies, and against retinopathy of prematurity in 5/11 studies. Regarding body weight gain, no difference was observed in 8/16 studies when comparing breast milk to modified formula. With regards to the neurodevelopmental outcome of preterm infants, 3/4 studies reported worse outcomes in infants who received pasteurized breast milk compared to those who received breast milk or formula. Finally, 3/4 studies showed a greater catch-up growth in infants who were fed formula, thus increasing the risk for metabolic syndrome in later life. Conclusions: The administration of breast milk has multiple benefits for the premature newborn, immediate and long-term: metabolic, immune and neurodevelopmental.
Keywords: prematurity, breastfeeding, breastmilk, very low birth weight, extremely low birth weight