Μελέτη Μεθόδων Καθαρισμού Έργων Ζωγραφικής: Αφαίρεση Πολυμερικών Επιστρωμάτων με Υδρογέλες
Study on Cleaning Methods for Painted Artworks: Removal of Polymeric Coatings with the use of Hydrogels
Λέξεις-κλειδιά
Τοιχογραφία ; Καθαρισμός ; Ακρυλική ρητίνη ; Νανοδομημένα διαλύματα ; ΥδρογέλεςΠερίληψη
Τα πολυμερικά υλικά χρησιμοποιούνται ευρέως στη συντήρηση έργων τέχνης, και με τη μορφή ακρυλικών
ρητινών εφαρμόζονται συχνά σε ζωγραφικές επιφάνειες ως προστατευτική επίστρωση. Στις περιπτώσεις
που εφαρμόζονται στη ζωγραφική επιφάνεια μιας τοιχογραφίας, η ρητίνη εισχωρεί στο πορώδες της
επιφάνειας με αποτέλεσμα η αφαίρεσή της να καθίσταται δύσκολη. Στην παρούσα μελέτη το ενδιαφέρον
εστιάζεται στις μεθόδους αφαίρεσης της ακρυλικής πολυμερικής ρητίνης Paraloid B72. Για τη διεξαγωγή των
πειραμάτων παρασκευάστηκαν δοκίμια που προσομοιάζουν τοιχογραφία με την τεχνική της αυγοτέμπερας,
τα οποία έχουν υποστεί τεχνητή γήρανση υπό την επίδραση θερμοκρασίας και υγρασίας. Για τη μελέτη της
αφαίρεσης του πολυμερικού στρώματος, χρησιμοποιήθηκαν νανοδομημένα διαλύματα και υδρογέλες
εμποτισμένες σε αυτά. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκαν τα Nanostore Cleaning Polar Coating S / Polar
Coating B/ Polar Coating G/ Apolar Coating και οι υδρογέλες Nanostore Gel Peggy 5 και Nanostore Gel
Medium Water Retention. Με σκοπό τη μελέτη της αποτελεσματικότητας των υπό μελέτη καθαριστικών,
διερευνήθηκαν διάφορες μέθοδοι εφαρμογής τους και έγιναν συγκριτικές δοκιμές με οργανικούς διαλύτες.
Η αποτίμηση των επεμβάσεων καθαρισμού έγινε με τη χρήση της Οπτικής Μικροσκοπίας (ΟΜ), σε
συνδυασμό με μετρήσεις χρώματος και στιλπνότητας της ζωγραφικής επιφάνειας. Για τη μελέτη των
φυσικοχημικών αλλαγών, κατά τα στάδια προετοιμασίας των δοκιμίων και για την αποτίμηση του
καθαρισμού εφαρμόστηκε η Φασματοσκοπία Υπερύθρου με μετασχηματισμό Φουριέ (FTIR), με τη μέθοδο
ATR και ανάκλασης, αντίστοιχα. Μέσα από τη διεξοδική μελέτη εφαρμογής και αποτίμησης των επεμβάσεων
καθαρισμού διαπιστώθηκε πως από την επιλογή συγκεκριμένων συνδυασμών καθαριστικού, γέλης, τρόπου
εφαρμογής και μεθόδου αφαίρεσης, προκύπτουν ικανοποιητικά αποτελέσματα, λαμβάνοντας υπόψη
προκαθορισμένα κριτήρια όσον αφορά τόσο την αποτελεσματικότητα της αφαίρεσης του επικαλυπτικού
όσο και την καλή διατήρηση της ζωγραφικής επιφάνειας.
Περίληψη
Polymeric materials are widely used in art conservation, and in the form of acrylic resins are often applied to
painted surfaces as a protective coating. When applied to the painted surface of wall painting, the resin can
penetrate into the porous paint surface, making it difficult to remove. The present study focuses on methods
for the removal of Paraloid B72 acrylic polymeric resin. Experiments were carried out on mock-up samples,
simulating mural painting with egg tempera paint on calcitic substrate, which were prepared and subjected
to artificial aging under the influence of temperature and humidity. For the removal of the polymeric coating,
nanostructured solutions and hydrogels were used. In particular, Nanostore Cleaning Polar Coating S / Polar
Coating B / Polar Coating G / Apolar Coating and Nanostore Gel Peggy 5 and Nanostore Gel Medium Water
Retention hydrogels were tested. In order to study the effectiveness of the cleaning systems under study,
various application methods were investigated and comparative tests with organic solvents were carried out.
The evaluation of the cleaning treatments was carried out using optical microscopy (OM), in combination
with colour and gloss measurements of the painted surface. For the study of the physicochemical changes
during the specimen preparation stages and for the evaluation of the cleaning process, Fourier Transform
Infrared Spectroscopy in ATR and reflectance mode was applied, respectively. Through the thorough study of
application and evaluation of the cleaning treatments, it was found that by selecting specific combinations of
cleaning agent, gel, application and removal method, satisfactory results can be obtained, taking into account
preestablished criteria as regards both cleaning efficacy and retaining the integrity of the paint surface.
Αριθμός σελίδων
140Σχολή
Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών & ΠολιτισμούΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων ΤέχνηςΓλώσσα
ΕλληνικάΣυλλογή
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές