Επισκόπηση της αντιλεϊσμανιακής δράσης φυσικών προϊόντων

Abstract

Η λεϊσμανίαση αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές του κόσμου. Αιτιολογικός παράγοντας του νοσήματος είναι το ενδοκυττάριο παράσιτο του γένους Leishmania. Παρά το γεγονός ότι η λεϊσμανίαση είναι η δεύτερη σημαντικότερη παρασιτική νόσος μετά την ελονοσία σε έτη ζωής προσαρμοσμένα στην αναπηρία (DALYS), εξακολουθεί να είναι μια παραμελημένη τροπική νόσος, χωρίς διαθέσιμα εμβόλια για τον άνθρωπο. Η θεραπεία του νοσήματος, αποτελώντας σήμερα σχεδόν τον μοναδικό τρόπο ελέγχου, βασίζεται στη χημειοθεραπεία, όμως παρουσιάζει σημαντικούς περιορισμούς συμπεριλαμβανομένης της εμφάνισης ανθεκτικότητας στελεχών του παρασίτου στα υπάρχοντα φάρμακα. Επιτακτική είναι η ανάγκη να ξεπεραστούν οι σημερινοί περιορισμοί της χημειοθεραπείας της λεϊσμανίασης, δημιουργώντας νέα αντιλεϊσμανιακά φάρμακα. Φυσικά προϊόντα θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια καλή πηγή αντιλεϊσμανιακών φαρμάκων. Φυσικά προϊόντα, που δείχνουν αντιλεϊσμανικές ιδιότητες έχουν περιγραφεί στη βιβλιογραφία με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται στους δευτερογενείς μεταβολίτες των φυτών. Οι κυριότερες κατηγορίες αυτών αποτελούν οι φαινολικές ενώσεις που ανιχνεύονται στο ολικό φαινολικό κλάσμα από παρθένο ελαιόλαδο, τα τερπένια τα οποία ανευρίσκονται στα αιθέρια έλαια με χαρακτηριστικό παράδειγμα το αιθέριο έλαιο του γένους Piper και του γένους Syzygium και οι αζωτούχες ενώσεις, τα σεσκιτερπένια δ- καδινένιο και (Ε)-καρυοφυλλένιο που ανευρίσκονται στο πτητικό έλαιο των φύλλων A. Coriacea, η οξυγονωμένη χαλκόνη Licochalcone A που μπορεί να απομονωθεί από τη ρίζα του κινεζικού φυτού γλυκόριζας Glycyrrhiza glabraor και Glycyrrhiza inflata και η επιγαλλοκατεχίνη 3-O-γαλλική (EGCG) που αποτελεί φλαβονοειδές συστατικό του πράσινου τσαγιού. Ένας νέος τομέας εξερεύνησης για την εύρεση πιθανών θεραπειών είναι τόσο τα ενδοφυτικά βακτήρια των φυτών Fagonia indica, Polygala paniculata, P. polymyxa και οι ενδοφυτικοί μύκητες όπως είναι ο Fusarium sp και ο Trichosporum sp., όσο και διάφορες θαλάσσιες πηγές και το μικροβίωμα αυτών. Τα δεδομένα της παρούσας μελέτης, τα οποία συλλέχθηκαν από PubMed, Elvesier, Google Scholar, συνοψίζουν βιοδραστικά φυσικά προϊόντα και φυτά κατά των παρασίτων του γένους Leishmania, αναφέρονται και αξιολογούνται η ανασταλτική τους δραστικότητα, η μελέτη των οποίων δύναται να οδηγήσει σε νέους δρόμους τη θεραπεία και την πρόληψη της λεϊσμανίασης.