Βιοσυσσώρευση μετάλλων σε κουτσομούρες από τον Θερμαϊκό κόλπο και εκτίμηση κινδύνου για την υγεία των άνθρωπο από την κατανάλωσή τους

Abstract

Με την αύξηση της θαλάσσιας ρύπανσης, οι οργανισμοί του θαλάσσιου περιβάλλοντος δέχονται έντονες πιέσεις. Ειδικότερα τα ψάρια που βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο της τροφικής αλυσίδας, είναι αποδέκτες των ρύπων και με φυσικό τρόπο αλλά και λόγω της βιοσσυσώρευσης. Ένας από τους πιο επικίνδυνους ρύπους που βιοσσυσωρεύεται είναι τα μέταλλα, καθώς κάποια από αυτά είναι απαραίτητα για τις βιολογικές διαδικασίες των ψαριών ενώ ταυτόχρονα άλλα είναι τοξικά. Η βιοσυσσώρευση αλλάζει ανάλογα με το είδος του ψαριού́, το μέγεθος τους ιστούς, την εποχή́ και τη γεωγραφική περιοχή. Το είδος Mullus barbatus ή αλλιώς κουτσομούρα, ως βενθικό ψάρι, αποτελεί σημαντικό βιοδείκτη για το επίπεδο ρύπανσης μετάλλων της θάλασσας καθώς είναι αποδέκτης των μετάλλων στα μόρια του νερού αλλά και στο ίζημα. Ο Θερμαϊκός κόλπος απασχολεί πολύ σαν περιοχή καθώς δέχεται ποσότητες διαφορετικών παραγόντων ρύπανσης, ένας από τους οποίους είναι η ανθρωπογενής δραστηριότητα. Ταυτόχρονα ο άνθρωπος, καταναλώνοντας υπερβολική ποσότητα ψαριών, τα οποία έχουν εκτεθεί σε μέταλλα, μπορεί να θέσει την υγεία του σε κίνδυνο. Η παρούσα μελέτη έδειξε ότι η κατανομή των μετάλλων στη κουτσομούρα από τον Θερμαϊκό κόλπο, διαφέρει από ιστό σε ιστό με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών να βρίσκεται στα βράγχια. Αρκετά πιο χαμηλά ποσοστά βρέθηκαν στο συκώτι και στις γονάδες ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά μετάλλων ήταν στη σάρκα. Ως προς τον δεύτερο σκοπό της έρευνας, το μέγεθος και η συσσώρευση μετάλλων είναι αντιστρόφως ανάλογα μεγέθη . Δηλαδή, όσο μικρότερο ήταν το ψάρι, τόσο μεγαλύτερη ήταν και η συγκέντρωση μετάλλων στους ιστούς του. Εξαίρεση σε αυτό αποτέλεσαν ο Zn, ο Cu, το Se, και το U στα οποία η συσσώρευση των μετάλλων ήταν ανάλογη με το μέγεθος του ψαριού. Τέλος βρέθηκε ότι όσον αφορά τα μέταλλα, συμπεριλαμβανομένων του As και του Hg, η κατανάλωση κουτσομούρας, που προέρχεται από τον Θερμαϊκό κόλπο, δεν κρύβει κίνδυνο για την υγεία του ανθρώπου (364 γραμμάρια/εβδομάδα), πόσο μάλλον, φάνηκε ότι τα οφέλη από την κατανάλωσή της είναι πολλά, κυρίως εξαιτίας του Se.