Ψυχοκοινωνικές Επιπτώσεις Του Σακχαρώδη Διαβήτη Στην Εφηβική Ηλικία

Κοκονάκη, Αριάνθη

Phychosocial Impact of Diabetes Mellitus in Adolescence

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Κοκονάκη, Αριάνθη

Date

2024-03-15

Advisor

KOUTELEKOS, IOANNIS

Κοκονάκη_20020.pdf.pdf (1.031Mb)

Keywords

Ψυχοκοινωνικός αντίκτυπος ; Ψυχολογικά προβλήματα ; Κατάθλιψη ; Άγχος ; Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1 ; Έφηβος

Abstract

Εισαγωγή: Οι έφηβοι με σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ψυχικών και συναισθηματικών διαταραχών, καθώς αντιμετωπίζουν μια σειρά από στρεσογόνους παράγοντες και προκλήσεις ως αποτέλεσμα της χρόνιας ασθένειάς τους και καλούνται να διαχειριστούν μια σύνθετη ιατρική κατάσταση που απαιτεί καθημερινή αυτοφροντίδα. Σκοπός: της παρούσας συστηματικής ανασκόπησης ήταν να παρουσιάσει τις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις του ΣΔ στην εφηβική ηλικία. Χρησιμότητα της μελέτης ήταν να ενημερώσει τους επαγγελματίες υγείας γύρω από τα ζητήματα που αφορούν τις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις, προκειμένου να παρεμβαίνουν έγκαιρα, προσφέροντας την κατάλληλη νοσηλευτική φροντίδα σε εφήβους με ΣΔ και υποστήριξη κατά τη μετάβαση τους από την εφηβική στην ενήλικη ζωή. Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση στη βάση δεδομένων PubMed. Οι έρευνες που συμπεριλήφθησαν στην εργασία είναι δημοσιευμένες την εξαετία 2016-2022 και η γλώσσα δημοσίευσης είναι τα αγγλικά και τα ελληνικά. Η αναζήτηση περιορίστηκε σε πρωτογενείς έρευνες, όπως συγχρονικές μελέτες, μελέτες κοόρτης, επιδημιολογικές μελέτες, που έχουν δημοσιευθεί από το 2016 έως το 2022. Για τη διατύπωση του ερευνητικού ερωτήματος αξιοποιήθηκε το μοντέλο PECO. Αποτελέσματα: Προσδιορίστηκαν 83 άρθρα και τελικά μελετήθηκαν εκτενώς 16 με βάση τα κριτήρια ένταξης και αποκλεισμού. Τα αποτελέσματα των μελετών που εντάχθηκαν στην ανασκόπηση έδειξαν ότι οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις του ΣΔ στην εφηβική ηλικία στην πλειοψηφία τους βρίσκουν στενή σχέση ανάμεσα στο άγχος και το στρες και τον γλυκαιμικό έλεγχο. Η κατάθλιψη, το αντιληπτό άγχος, το στρες, η αυτό-αποτελεσματικότητα, οι συμπεριφορές υψηλού κινδύνου, η καταθλιπτική συμπτωματολογία, οι οικογενειακές συγκρούσεις, η δυσφορία για τον ΣΔ, οι δεξιότητες εκτελεστικής λειτουργίας, τα συμβάντα ζωής αποτελούν παραμέτρους που επιδρούν άμεσα στον γλυκαιμικό έλεγχο. Η συμμετοχή της οικογένειας είναι ζωτικής σημασίας στη βέλτιστη διαχείριση του ΣΔ σε όλη την εφηβική ηλικία. Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ο αντίκτυπος του ΣΔ στην ΠΖ, καθώς και η ανάπτυξη διαφόρων προβλημάτων που σχετίζονται με τον ΣΔ, ο φόβος υπογλυκαιμίας (και υπεργλυκαιμίας), διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές και διατροφικές διαταραχές. Η εκπαίδευση και η υποστήριξη για την αυτοδιαχείριση του ΣΔ απαιτεί περιοδική επαναξιολόγηση, ειδικά καθώς οι έφηβοι μεγαλώνουν, αναπτύσσονται και αποκτούν την ανάγκη και την επιθυμία για μεγαλύτερες ανεξάρτητες δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης. Συμπεράσματα: Η διάγνωση του ΣΔ στην παιδική ή εφηβική ηλικία μπορεί να επηρεάσει τις φυσιολογικές αναπτυξιακές αλλαγές και να αλληλεπιδράσει με ψυχοκοινωνικούς παράγοντες στους εφήβους και τις οικογένειές τους. Απαιτείται ολοκληρωμένη και συνεργατική φροντίδα. Πολλά τυποποιημένα και επικυρωμένα εργαλεία είναι διαθέσιμα στις θεραπευτικές ομάδες για τον ΣΔ για την παρακολούθηση της ευημερίας και τον έλεγχο για ψυχολογικές δυσκολίες των εφήβων με ΣΔ1. Ο ολοκληρωμένος ψυχοκοινωνικός έλεγχος είναι εφικτός και μπορεί να ανιχνεύσει αποτελεσματικά πιθανές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της νόσου και άλλα ζητήματα που επηρεάζουν τη διαχείριση του ΣΔ. Λέξεις-κλειδιά: Ψυχοκοινωνικός αντίκτυπος, Ψυχολογικά προβλήματα, Κατάθλιψη, Άγχος, Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1, Έφηβος

Abstract

Background: Adolescents with diabetes mellitus (DM) are at increased risk of developing mental and emotional disorders as they face a range of stressors and challenges as a result of their chronic disease and are required to manage a complex medical condition that requires daily self-care. Aim of this systematic review was to present the psychosocial impact of DM in adolescence. The utility of the study was to inform health professionals around the issues surrounding psychosocial impact in order to intervene early, providing appropriate nursing care for adolescents with DM and support during the transition from adolescence to adulthood. Material and Method: The PubMed database was searched. The studies included in the paper were published in the six years 2016 to 2022 and the language of publication is English and Greek. The search was limited to primary research, such as synchronic studies, cohort studies, epidemiological studies, published from 2016 to 2022. The PECO model was used to formulate the research question. Results: 83 articles were identified and finally 16 were extensively studied based on the inclusion and exclusion criteria. The results of the studies included in the review showed that the psychosocial impact of DM in adolescence in the majority of them found a close relationship between anxiety and stress and glycemic control. Depression, perceived anxiety, stress, self-efficacy, high risk behaviours, depressive symptomatology, family conflict, DM distress, executive function skills, life events are parameters that directly affect glycemic control. Family involvement is crucial in the optimal management of DM throughout adolescence. It is important to consider the impact of DM on QoL, as well as the development of various DM-related problems, fear of hypoglycaemia (and hyperglycaemia), disordered eating behaviours and eating disorders. Education and support for self-management of DM requires periodic reassessment, especially as adolescents age, develop and acquire the need and desire for greater independent self-care skills. Conclusion: A diagnosis of DM in childhood or adolescence can affect physiological developmental changes and interact with psychosocial factors in adolescents and their families. Integrated and collaborative care is required. Many standardized and validated tools are available in DM treatment teams to monitor well-being and screen for psychological difficulties in adolescents with DM1. Comprehensive psychosocial screening is feasible and can effectively detect potential psychosocial impact of the disease and other issues that affect the management of DM. Key words: Psychosocial impact, Psychological problems, Depression, Anxiety, Type 1 Diabetes Mellitus, Adolescent, Teenager