Οικολογική προσέγγιση σε προγράμματα προαγωγής υγείας

Abstract

Εισαγωγή - Σκοπός: Η οικολογική προσέγγιση αποτελεί κεντρικό πλαίσιο στην Προαγωγή Υγείας για την κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία και την ευεξία. Εξασφαλίζει το σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου και αποτελεσματικού προγράμματος ή πολιτικής προαγωγής υγείας. Για τους παραπάνω λόγους, στόχος της παρούσας διερευνητικής ανασκόπησης ήταν ο εντοπισμός δημοσιεύσεων που αναφέρουν καθαρά την έννοια της οικολογικής προσέγγισης σε παρεμβάσεις/ προγράμματα Προαγωγής Υγείας. Μέθοδος: Η στρατηγική αναζήτησης πραγματοποιήθηκε σε δύο βάσεις δεδομένων, PubMed και Scopus. Ακολουθήθηκαν οι κατευθυντήριες οδηγίες PRISMA 2020 με τις λέξεις-κλειδιά (("ecological model"[tiab] OR "ecological perspective"[tiab] OR "ecological approach"[tiab]) AND "health promotion"[tiab]) στην PubMed και ("ecological model" OR "ecological perspective" OR "ecological approach") AND “health promotion” στην Scopus. Επιλέχθηκαν 22 άρθρα τα οποία πληρούσαν τα απαραίτητα κριτήρια για μελέτη. Αποτελέσματα: Από τα επιλεγμένα άρθρα διαπιστώνεται ότι το οικολογικό μοντέλο χρησιμοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα στο πεδίο της Προαγωγής Υγείας. Από τις παρεμβάσεις των άρθρων προέκυψε ότι ελάχιστες πραγματοποιούνται σε επίπεδο Δημόσιας Πολιτικής και Κοινότητας, ενώ οι περισσότερες αφορούσαν είτε το ενδοπροσωπικό είτε το διαπροσωπικό επίπεδο. Επίσης, αναδείχθηκαν ότι η συνεχής εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, η κατάλληλη προσέγγιση σε ευαίσθητα θέματα, η συνεργασία μεταξύ των επιπέδων του οικολογικού μοντέλου, η πραγματοποίηση και αξιολόγηση προγραμμάτων και στα πέντε επίπεδα του οικολογικού μοντέλου και η διαχείριση των διαθέσιμων πόρων, πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν για ολοκληρωμένες παρεμβάσεις/ προγράμματα Προαγωγής Υγείας. Συζήτηση - Συμπεράσματα: Το οικολογικό μοντέλο αποτελεί πλέον ένα βασικό εργαλείο στο πεδίο της Προαγωγής Υγείας για ενημερωμένο και προσαρμοσμένο σχεδιασμό παρεμβάσεων με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα. Η εφαρμογή του οικολογικού μοντέλου συμβάλλει στην καλύτερη δημιουργία στοχευμένων πολυεπίπεδων ολοκληρωμένων παρεμβάσεων Προαγωγής Υγείας, γεγονός που επιβεβαιώνει τη σημασία του.