Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής σε Πολίτες με Χρόνιες Διαταραχές Ψυχικής Υγείας ως μέσο Κοινωνικής Επανένταξης
Activities of Daily Living for Citizens with Chronic Mental Health Disorders as a Means of Social Reintegration
Keywords
Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής (ΔΚΖ) ; Κοινωνική Επανένταξη ; Χρόνιες Ψυχικές Διαταραχές ; Εργοθεραπευτική ΠρακτικήAbstract
Εισαγωγή: Οι Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής αποτελούν βασικό τομέα της
εργοθεραπευτικής πρακτικής και επιστήμης και ένα εργαλείο ενίσχυσης της λειτουργικότητας
και της αυτονομίας των ατόμων με χρόνιες ψυχικές διαταραχές. Συνεπώς, οι κλινικοί
εργοθεραπευτές τείνουν να τις ενσωματώνουν στο πλάνο παρέμβασης τους, κυρίως μέσα από
την εκπαίδευση δεξιοτήτων διαβίωσης, με στόχο την ομαλή ενσωμάτωση των ατόμων στη
καθημερινή ζωή. Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι να αναδείξει τη συμβολή
των Δραστηριοτήτων Καθημερινής Ζωής, ως μέσο ενίσχυσης της λειτουργικότητας των
ατόμων με χρόνιες ψυχικές διαταραχές και κατ’ επέκταση της επιτυχημένης ένταξης τους στο
ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Θεωρητικό Μέρος: Πρόκειται για μια ανασκόπηση της
σύγχρονης, αγγλικής και ελληνικής βιβλιογραφίας, η οποία σχεδιάστηκε σύμφωνα με τις
κατευθυντήριες γραμμές του PRISMA. Ειδικότερα, εξήχθησαν συνολικά 296 πρωτογενείς
μελέτες, από τις οποίες οι 60 πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης και συμπεριλήφθηκαν στην
πτυχιακή εργασία. Ύστερα από την κριτική αξιολόγηση και ανάλυση των μελετών, τα
αποτελέσματα της ανασκόπησης ομαδοποιήθηκαν σε τέσσερις κατηγορίες: «εργοθεραπευτική
επιστήμη και χρόνιες διαταραχές ψυχικής υγείας», «χρόνιες διαταραχές ψυχικής υγείας και
κοινωνική επανένταξη», «χρόνιες διαταραχές ψυχικής υγείας και Δραστηριότητες
Καθημερινής Ζωής» και «Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής και κοινωνική επανένταξη».
Αποτελέσματα: Σημαντικό εύρημα, που προέκυψε από την ανασκόπηση, αφορά στα
θετικά/ευεργετικά αποτελέσματα των προγραμμάτων εκπαίδευσης δεξιοτήτων διαβίωσης σε
άτομα με σοβαρές ψυχικές διαταραχές στη συνολική λειτουργικότητα τους και ιδιαίτερα στις
κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και στο επίπεδο κοινωνικής συμμετοχής. Παράλληλα, η μελέτη
των ερευνητικών δεδομένων επιβεβαιώνει τη συνολική συμβολή της επιστήμης της
Εργοθεραπείας στην ενίσχυση της ποιότητας ζωής και της συμμετοχής στη καθημερινή ζωή
των ατόμων με χρόνιες ψυχικές διαταραχές. Συζήτηση: Τα αποτελέσματα συζητήθηκαν ως
προς τη συνολική εφαρμογή της εργοθεραπευτικής πρακτικής, εστιασμένη στο τομέα έργου
των Δραστηριοτήτων Καθημερινής Ζωής, στην αποκατάσταση των ατόμων με χρόνιες
διαταραχές ψυχικής υγείας. Επιπλέον, γίνεται σύντομη αναφορά στη κοινωνική διάσταση των
χρόνιων διαταραχών ψυχικής υγείας, καθώς και στην ενσωμάτωση του πλαισίου στην
εργοθεραπευτική πρακτική, εστιασμένη στην ανεξάρτητη και ισότιμη συμμετοχή στα έργα
και την ενίσχυση της καθημερινής ζωής.
Abstract
Introduction: The Activities of Daily Living (ADL) constitute a fundamental domain in
occupational therapy practice and science and a tool to enhance the functionality and
autonomy of individuals with chronic mental disorders. Thus, occupational therapists tend to
incorporate them into their intervention plans, mainly through the education of life skills,
aiming for the integration of individuals into daily life contexts. The aim of the current thesis
is to highlight the contribution of Activities of Daily Living as a means to enhance the
functionality of individuals with chronic mental disorders and, consequently, facilitate their
successful inclusion in the society. Theoretical section: Refers to a review of contemporary
English and Greek literature designed in accordance with the PRISMA guidelines.
Specifically, a total of 296 primary studies were identified, of which 60 met the inclusion
criteria and were included in the thesis. Following the critical evaluation and analysis of the
studies, the review results were categorized into four main groups: “occupational therapy
science and chronic mental health disorders”, “chronic mental health disorders and social
reintegration”, “chronic mental health disorders and Activities of Daily Living” and
“Activities of Daily Living and social reintegration”. Results: An important finding that
emerged from the review pertains to the positive/beneficial outcomes of life skills training
programs for individuals with severe mental disorders on their overall functionality and
particularly in social interactions and the level of social participation. Concurrently, the
consideration of research data confirms the overarching contribution of the occupational
therapy science in enhancing the quality of life and the participation in everyday life of
individuals with chronic mental disorders. Discussion: The results are discussed in terms of
the overall application of occupational therapy practice, focused on the domain of Activities
of Daily Living, in the rehabilitation of individuals with chronic mental disorders. Finally, a
brief reference is made to the social dimension of chronic mental health disorders, as well as
the integration of the context into occupational therapy practice, focused on independent and
equitable participation in occupations and enhancement of daily life.