Εμβολιασμός κατά της λοίμωξης από τον ιό της γρίπης στην κύηση και η ανοσολογική απάντηση στο νεογνό. Η επίδραση των επαγγελματιών περιγεννητικής φροντίδας στη λήψη απόφασης.

Abstract

Εισαγωγή: Η ανοσοποίηση κατά τη διάρκεια της κύησης αποτελεί σημαντική πτυχή της περιγεννητικής φροντίδας. Ειδικοί πληθυσμοί, όπως οι έγκυες γυναίκες, είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε μολυσματικές ασθένειες εξαιτίας των αλλαγών στο ανοσολογικό, αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα κατά τη διάρκεια της κύησης. Παρά το γεγονός ότι το εμβόλιο της γρίπης είναι αποδεδειγμένα ασφαλές κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, τα ποσοστά εμβολιασμού παραμένουν χαμηλά. Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες η νόσηση από τον ιό της γρίπης κατά τη διάρκεια της περιγεννητικής περιόδου, σχετίζεται με αρνητικές επιπλοκές τόσο για την κύηση όσο και για την ίδια την έγκυο. Για το λόγο αυτό, τα δεδομένα εμβολιασμού στο συγκεκριμένο πληθυσμό είναι ζωτικής σημασίας. Όλες οι έγκυες γυναίκες και οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας θα πρέπει να λαμβάνουν το αδρανοποιημένο εμβόλιο της γρίπης, ανεξάρτητα από το στάδιο της κύησης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Ερευνητικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι ένας από τους λόγους χαμηλού ποσοστού εμβολιασμού μεταξύ των εγκύων γυναικών είναι ότι δεν λαμβάνουν σαφή σύσταση από τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης. Σκοπός – Υλικά και Μέθοδοί: Στο πρώτο στάδιο της παρούσας έρευνας ο στόχος ήταν να καταγραφούν οι γνώσεις και οι στάσεις σχετικά με τον αντιγριπικό εμβολιασμό και να διερευνηθεί η σύσταση του εμβολιασμού από τους επαγγελματίες υγείας κατά την περιγεννητική περίοδο. Διεξήχθη συγχρονική μελέτη με δειγματοληψία ευκολίας και τη χρήση ερωτηματολογίου κατά τη περίοδο Νοεμβρίου του 2020 έως τον Ιανουάριο του 2021 στην Αθήνα. Το δείγμα περιελάμβανε συνολικά 240 επαγγελματίες περιγεννητικής υγείας (Μαίες-Μαιευτές, Μαιευτήρες-Γυναικολόγοι και Παιδίατροι). Τα δεδομένα συλλέχθηκαν χρησιμοποιώντας ένα κατάλληλο τυποποιημένο ερωτηματολόγιο. Στο πρώτο τμήμα οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις δημογραφικού ενδιαφέροντος, το δεύτερο τμήμα περιελάμβανε ερωτήσεις που αφορούσαν τη στάση απέναντι στον αντιγριπικό εμβολιασμό, τη γνώση σχετικά με τον ιό της γρίπης και τον εμβολιασμό κατά την κύηση. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με τη χρήση στατιστικού πακέτου IBM SPSS‐Statistics έκδοση 26.0. Η παρούσα έρευνα μελέτησε το επίπεδο γνώσεων των επαγγελματιών υγείας σε θέματα που αφορούν τη γρίπη και τον εμβολιασμό. Επιπλέον, προσδιόρισε τους λόγους των χαμηλών ποσοστών της εμβολιαστικής τους κάλυψης συμπεριλαμβανομένου ενός ευρέος φάσματος παρανοήσεων ή έλλειψης γνώσης σχετικά με τη νόσηση από τον ιό και τον εμβολιασμό, καθώς και το πόσο αυτό μπορεί να επηρεάσει τη σύσταση εμβολιασμού κατά τη διάρκεια της κύησης. Στο δεύτερο στάδιο της έρευνας στόχος αποτέλεσε ο προσδιορισμός των παραγόντων που επηρεάζουν την παρουσία αντισωμάτων στο αίμα του νεογνού μετά τον εμβολιασμό των μητέρων κατά την κύηση. Η έρευνα διεξήχθη με δειγματοληψία ευκολίας την περίοδο Δεκέμβριος του 2020 έως Αύγουστο του 2022, στην Αθήνα. Το δείγμα αποτέλεσαν 78 γυναίκες που έλαβαν το τετραδύναμο αδρανοποιημένο αντιγριπικό εμβόλιο κατά τη διάρκεια της κύησης. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν χρησιμοποιώντας ένα κατάλληλο τυποποιημένο ερωτηματολόγιο αποτελούμενο από ερωτήσεις σχετικά με τα δημογραφικά στοιχεία των γυναικών, το μαιευτικό ιστορικό, τις στάσεις απέναντι στον αντιγριπικό Διδακτορική διατριβή Χρυσούλα Τάσκου, Μαία MSc - 11 - εμβολιασμό και τις γνώσεις σχετικά με τον ιό της γρίπης και τον εμβολιασμό κατά τη διάρκεια της κύησης. Στη συνέχεια, συλλέχθηκαν δείγματα περιφερικού αίματος από 83 νεογνά ώστε να αξιολογηθεί η παρουσία αντισωμάτων IgG του ιού της γρίπης. Πέντε από τις 78 γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα είχαν δίδυμες κυήσεις. Οι οροί του αίματος των νεογνών υποβλήθηκαν σε ποιοτική ανάλυση για την παρουσία αντισωμάτων κατηγορίας IgG κατά του ιού της γρίπης Α και του ιού της γρίπης Β χρησιμοποιώντας δύο εμπορικά διαθέσιμες συνδεδεμένες με ένζυμα ανοσοπροσροφητικές δοκιμές (ELISAs), ακολουθώντας τις σχετικές οδηγίες χρήσης (IFU) που παρέχονται από τον κατασκευαστή. Εν συνεχεία, η ανάλυση των δεδομένων έγινε με τη χρήση στατιστικού πακέτου IBM SPSS‐Statistics έκδοση 26.0. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαίωσαν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των νεογνών είχαν θετικά αντισώματα κατά της γρίπης Α (79.5%) και Β (72.3%) μετά από τη μητρική ανοσοποίηση. Επιπλέον, η πλειονότητα των νεογνών (60,2%) έδειξε θετικότητα και για τη γρίπη Α και Β, ενώ μόνο 3 νεογνά (0,04%) βρέθηκαν αρνητικά και για τη γρίπη Α και Β. Τα ευρήματα αποκάλυψαν σημαντικά υψηλότερο επιπολασμό θετικών αποτελεσμάτων για τα αντισώματα της γρίπης Α στα νεογνά που γεννήθηκαν μεταξύ 37ης και 42ης εβδομάδας κύησης (p = 0,021), καθώς και μεταξύ γυναικών που εμβολιάστηκαν κατά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης (p = 0,041). Επιπλέον, παρατηρήθηκε μια στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ του χρόνου που μεσολάβησε μεταξύ του εμβολιασμού και της δειγματοληψίας με την παρουσία των αντισωμάτων στον ορό του αίματος των νεογνών κατά της γρίπης Β. Πιο συγκεκριμένα, το μέρος του δείγματος που βρέθηκε θετικό για αντισώματα γρίπης Β είχε καταγράψει μικρότερο χρονικό διάστημα μεταξύ του εμβολιασμού και της δειγματοληψίας. Συμπεράσματα: Η παρούσα έρευνα αναγνώρισε τις αιτίες για τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού των παρόχων υπηρεσιών υγείας συμπεριλαμβαλομένων των παρανοήσεων ή της ελλειψης γνώσεων για τη νόσηση από τον ιό της γρίπης καθώς και για τον αντιγριπικό εμβολιασμό. Επιπρόσθετα, στη μελέτη μας επιβεβαιώθηκε η παρουσία αντισωμάτων στα νεογνά μετά από τη μητρική ανοσοποίηση καθώς και ανιχνεύθηκαν και παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την διαπλακουντιακή μεταφορά. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους επαγγελματίες υγείας να δώσουν τις σωστές συστάσεις σχετικά με τον αντιγριπικό εμβολιασμό κατά τη διάρκεια της κύησης καθώς και να βοηθήσουν τις μέλλουσες μητέρες να προσδιορίσουν τα πλεονεκτήματα του εμβολιασμού. Η συνεχής επαγγελματική εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας είναι απαραίτητη για τη βελτίωση του επιπέδου γνώσης, την πρόληψη αρνητικών πεποιθήσεων και την προώθηση προληπτικών και θεραπευτικών πρακτικών.