Μελέτη τοιχογραφημάτων (γκραφίτι) σε ναούς της Καστοριάς. Καταγραφή, τεκμηρίωση και ζητήματα συντήρησης.
Study of Graffiti in Kastoria’ s Churches. Documentation and Conservation issues.
Λέξεις-κλειδιά
Γκραφίτι ; Καστοριά ; Βυζαντινές τοιχογραφίες ; Graffiti ; Συντήρηση ; Επιγραφές ; Τοιχογραφήματα ; ΑκιδογραφήματαΠερίληψη
Αυτή η διπλωματική εργασία, πραγματεύεται το φαινόμενο των graffiti και αναζητά τις κατάλληλες μεθόδους τεκμηρίωσής τους, σε επιλεγμένα δείγματα. Τα τεκμήρια που χρησιμοποιήθηκαν εντοπίστηκαν σε εξωτερικές θέσεις τριών χριστιανικών ναών του 12ου και 14ου αιώνα στην Καστοριά.
Τα χριστιανικά graffiti που σώζονται και είναι ορατά in situ συνυπάρχουν και αλληλοεπιδρούν με τις εξωτερικές βυζαντινές τοιχογραφίες των ναών. Παρουσιάζουν ποικίλα θεματολογία και παρόλο που γενικά οι συνήθειες των δημιουργών παρατηρείται να αλλάζουν ανά χρονικές περιόδους, η ανάγκη τους να εκφραστούν δημόσια μέσω αυτής της τέχνης παραμένει, συνθέτοντας τελικά ένα παλίμψηστο πεδίο. Τα γκραφίτι ως τεχνουργήματα είναι μεγάλης ιστορικής σημασίας και χρήζουν περαιτέρω μελέτης. Αυτός είναι και ο λόγος που διεθνώς προσελκύουν το ενδιαφέρον σε ολοένα και μεγαλύτερο επιστημονικό και μη κοινό.
Η τεκμηρίωση κάθε περίπτωσης γκραφίτι συμβάλει στη προστασία, ανάδειξη και διάδοσή τους. Η εργασία αυτή φιλοδοξεί, ως άλλη μία περιπτωσιολογική μελέτη, να παρέχει στοιχεία τα οποία εν δυνάμει μπορούν να συσχετιστούν με δείγματα άλλων θέσεων, πολιτισμών ή και ιστορικών περιόδων. Επιπλέον, παρουσιάζεται μία επισκόπηση με τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για να τεκμηριωθούν ανάλογες περιπτώσεις γκραφίτι και πώς αυτές έχουν εξελιχθεί από τις πρώτες δημοσιευμένες μελέτες του 19ου αιώνα έως τις τεχνολογικές καινοτομίες του 21ου.
Περίληψη
This thesis deals with graffiti and seeks the appropriate methods to document it in the context of selected samples. The evidence was located in the exteriors of three Christian churches of Kastoria in the 12th and 14th centuries.
The Christian graffiti that is visible in situ coexists and interacts with the external Byzantine wall paintings of the churches. There is a variety of subjects, while it is interesting that, although in general the habits of the creators seem to change over time, their need to express themselves publicly through this art remains, ultimately composing a palimpsest field. Graffiti as an artifact is of great historical importance and needs further study. This is also why they attract the interest of an increasingly large scientific and non-scientific community internationally.
Documenting each graffiti case contributes to their protection, promotion, and dissemination. As a case study, this work aspires to provide evidence that can potentially be related to samples from other places, cultures, or even historical periods. In addition, an overview of the methods used to document similar graffiti cases is presented, and how these have evolved from the first published studies of the 19th century to the technological innovations of the 21st.