Η επικοινωνία γιατρού - ασθενή και η επίδρασή της στη θεραπευτική σχέση
Doctor - patient communication and its effect on the therapeutic relationship
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Παπαδοπούλου, Παναγιώτα
Ημερομηνία
2021-02-17Επιβλέπων
Σίμου, ΕυστρατίαΛέξεις-κλειδιά
Θεραπευτική συμμαχία ; Ανθρωποκεντρικό μοντέλο ; Μορφές επικοινωνίας στην υγεία ; Εμπόδια επικοινωνίας στην υγεία ; Επικοινωνιακές δεξιότητες γιατρών ; Πρωτόκολλα επικοινωνίας γιατρών ; Ενσυναίσθηση ; Ιατρικά λάθη ; ΜΜΕ και υγεία ; Ηλεκτρονική υγεία ; Επικοινωνία ; Ασθένειες ; Patient physician communication ; Communication ; Diseases ; Communication skills ; HealthΠερίληψη
Εισαγωγή: Η επικοινωνία γιατρού-ασθενή φαίνεται να αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο
της επιτυχημένης ιατρικής συνάντησης. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η ουσιαστική
επικοινωνία συνδέεται με την επιτυχή έκβαση της θεραπείας, οδηγεί σε καλύτερα
αποτελέσματα υγείας και διασφαλίζει την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας.
Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η διερεύνηση της
θεραπευτικής σχέσης, καθώς και του ρόλου της επικοινωνίας κατά τη διεξαγωγή της
ιατρικής συνάντησης. Επίσης, γίνεται μία προσπάθεια καταγραφής των παραγόντων
που την επηρεάζουν και επιδρούν στην έκβαση του τελικού αποτελέσματος και
εκείνων που επιβάλλουν και βοηθούν στον επαναπροσδιορισμό της. Το χάσμα που
έχει δημιουργηθεί μεταξύ γιατρού-ασθενή αποτελεί θέμα μείζονος σημασίας για το
θεραπευτικό αποτέλεσμα και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.
Επιχειρείται λοιπόν να γίνει κατανοητός ο μηχανισμός μέσω του οποίου η
αποτελεσματική επικοινωνία κατά την ιατρική συνεδρία, οδηγεί σε καλύτερα
αποτελέσματα υγείας.
Υλικό - Μεθοδολογία: Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε αποτελεί προϊόν
συστηματικής ανασκόπησης και κριτικής αξιολόγησης των σημαντικότερων
δημοσιευμένων άρθρων και μελετών της διεθνούς έντυπης και ηλεκτρονικής
βιβλιογραφίας, καθώς και τεχνικών εγχειριδίων και νομοθετικών ρυθμίσεων από
διεθνείς κυβερνητικούς και μη οργανισμούς σχετικών με την επικοινωνία γιατρούασθενή και τη συσχέτισής της με το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η μέθοδος που
ακολουθήθηκε περιλαμβάνει αποκλειστικά τη βιβλιογραφική ανασκόπηση της
ελληνόγλωσσης και ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας σε διαδικτυακές βάσεις δεδομένων,
καθώς και δημοσιευμένα άρθρα και μελέτες σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά,
χρησιμοποιώντας βασικές λέξεις κλειδιά που σχετίζονται με την επικοινωνία γιατρούασθενή και τη σημασία της στην έκβαση του θεραπευτικού αποτελέσματος.
Αποτελέσματα: Μέσα από την εκτεταμένη βιβλιογραφική ανασκόπηση προκύπτει
ότι το είδος της θεραπευτικής σχέσης που θα εδραιωθεί ανάμεσα στο γιατρό και τον
ασθενή καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Επίσης,
αναδεικνύεται ο ρόλος της αποτελεσματικής επικοινωνίας για την διασφάλιση της
επιτυχημένης ιατρικής διαβούλευσης.
viii
Συμπεράσματα: Η αποτελεσματική επικοινωνία ανάμεσα στο γιατρό και τον
ασθενή είναι το κύριο συστατικό για μία επιτυχημένη ιατρική συνάντηση, καθώς
συμβάλλει σημαντικά στη θετική έκβαση της θεραπευτικής διαδικασίας. Επίσης,
επηρεάζει το επίπεδο ποιότητας της παρεχόμενης υγειονομικής φροντίδας και
συνδέεται με την καλή υγεία. Ωστόσο, οι συνθήκες πίεσης, άγχους και εξάρτησης
κάτω από τις οποίες πραγματώνεται η συνεδρία καθιστούν τη σχέση γιατρού-ασθενή
πολύπλοκη. Οι συμμετέχοντες μεταφέρουν στην ιατρική συνάντηση την ατομική τους
θεώρηση γύρω από την υγεία και την ασθένεια, που αν δε γίνει αντιληπτή και
σεβαστή, περιορίζονται οι πιθανότητες συνεργασίας και κάθε θεραπευτική
προσέγγιση ενδέχεται να αποτύχει. Η χρήση των κατάλληλων επικοινωνιακών
εργαλείων και η βαθιά γνώση των δεξιοτήτων επικοινωνίας βοηθά στην υπερπήδηση
των εμποδίων που προκύπτουν. Τα οφέλη που απορρέουν από μία αποτελεσματική
ιατρική διαβούλευση είναι πολλαπλά, καθώς η ικανοποίηση των ασθενών από τις
παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας εξασφαλίζει καλύτερο επίπεδο υγείας και ευεξίας των
ατόμων, ενώ παράλληλα προλαμβάνει αναρίθμητες αλυσιδωτές επιπτώσεις στην
ποιότητα και την αποδοτικότητα των συστημάτων υγείας. Καθοριστική στην
προσπάθεια βελτίωσης του επιπέδου επικοινωνίας είναι η προπτυχιακή και
μεταπτυχιακή εκπαίδευση των γιατρών, καθώς και η πρόοδος στον τομέα της
έρευνας, ώστε να υπάρχουν τεκμηριωμένα αποτελέσματα μελετών μέσω των οποίων
θα αναδεικνύονται οι επικοινωνιακές συμπεριφορές που συνδέονται με τη θετική
έκβαση της νόσου και θα αποδεικνύεται ο μηχανισμός που η αποτελεσματική
επικοινωνία συνδέεται με καλύτερη υγεία.
Περίληψη
Introduction: Patient physician communication seems to be a cornerstone of a
successful medical meeting. It is widely accepted that essential communication is
linked to the successful outcome of treatment, leads to better health outcomes and
ensures the provision of quality health services.
Purpose: The purpose of this Thesis is to investigate the factors affecting the
therapeutic relationship, as well as the role of communication in conducting the
medical meeting. Also, an attempt is made to record the factors that influence the
outcome of the final result and those that impose and help in its redefinition. The gap
created between the patient and the doctor is a matter of major importance for the
therapeutic effect and the quality of the provided health services. Therefore, an
attempt is made to understand the mechanism through which effective communication
during the medical session, leads to better health results.
Hardware: The material used is the product of a systematic review and a critical
evaluation of the most important published articles and studies in the international
paper and electronic literature, as well as technical manuals and legislation by
international governmental and non-governmental organizations relating to patient
doctor's communication and its relevance to the therapeutic outcome.
Method: The method used exclusively includes a bibliographical review of
literature depicted both in the Hellenic as well in other foreign languages in online
databases, published articles and studies in valid scientific journals, using key words
related to patient physician communication and its relevance to the outcome of the
therapeutic effect.
Results: Extensive literature review shows that the type of therapeutic relationship
that will be established between the doctor and the patient largely determines the
x
therapeutic outcome. The role of effective communication to ensure successful
medical consultation is also highlighted.
Conclusions: Effective communication between the physician and the patient is
the main ingredient for a successful medical meeting, as it contributes significantly to
the positive outcome of the treatment process. It also affects the quality level of
healthcare provided and is linked to good health. However, the stress, anxiety and
dependence conditions under which the session is being conducted make the patient's
relationship complex. Each patient carries his or her personal experience of his or her
illness, which, if not understood and respected by the doctor, limits the chances of
cooperation and compliance with medical recommendations and any therapeutic
approach may fail. Overcoming communication barriers is achieved through the use
of appropriate communication tools and a profound knowledge of communication
skills. The benefits of an effective medical consultation are many, as patients'
satisfaction with the health services provided ensures a better level of health and wellbeing of individuals, while preventing countless chain effects on the quality and
efficiency of health systems. Undergraduate and postgraduate training of doctors, as
well as progress in research, will be crucial in the effort to improve the level of
communication, so that there is evidence-based results of studies which will highlight
the communicative behaviors associated with the positive outcome of the disease and
demonstrate how effective the communication is linked to better health.