Έξυπνες πόλεις και η συνεισφορά τους στη βελτίωση της ποιότητας διαβίωσης των πολιτών. Η περίπτωση του Δήμου Λαρισαίων

Abstract

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, δηλαδή η μισή ανθρωπότητα κατοικεί σε πόλεις. Ενώ οι αρχικές εκτιμήσεις προέβλεπαν ότι έως το 2030 το ποσοστό αυτό προβλέπεται να ξεπεράσει το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού, με κάποιες νέες θεωρείται ότι μάλλον το έχει ήδη ξεπεράσει. Στην τελευταία έκθεση της μονάδας μακροπρόθεσμου σχεδιασμού αναφέρεται: «Ο κόσμος είναι πολύ πιο αστικοποιημένος από ό, τι πιστεύαμε προηγουμένως - σύμφωνα με τον πρόσφατα εγκριθέντα ορισμό των αστικών περιοχών, το 76,5% του πληθυσμού ζούσε ήδη σε αστικές περιοχές το 2015, σε αντίθεση με προηγούμενες εκτιμήσεις που αφορούσε στο 54%.» Οι πόλεις παρότι καταλαμβάνουν μόλις το 3% του εδάφους της γης, είναι υπεύθυνες για το 60-80% της κατανάλωσης ενέργειας αλλά και για το 75% της εκπομπής αερίων του άνθρακα. Οι πόλεις και η τοπική αυτοδιοίκηση, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που δημιουργούνται από τη συνεχιζόμενη αστικοποίηση, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζει συνολικά ο πλανήτης, είναι αναγκασμένες να υιοθετήσουν πολιτικές στη βάση της βιώσιμης ανάπτυξης και την κυκλική οικονομία, ακολουθώντας «πράσινες πρακτικές». Άλλωστε κεντρικό σκοπό της λειτουργίας των πόλεων αποτελεί η διατήρηση και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Λύση στην αντιμετώπιση σημαντικού μέρους των προβλημάτων που προκαλεί η αστικοποίηση, επιχειρείται να δοθεί μέσω της πρακτικής των «Έξυπνων Πόλεων». Πρόκειται για μία έννοια η οποία πρωτοεμφανίστηκε τη δεκαετία του 1990 και πλέον έχει διαδοθεί παγκοσμίως, με τις ελληνικές πόλεις να στρέφονται τα τελευταία χρόνια προς αυτή την κατεύθυνση. Στην παρούσα ερευνητική εργασία αναλύεται το περιεχόμενο και τα χαρακτηριστικά της «Έξυπνης Πόλη», καθώς και η σημασία της. Παρουσιάζονται παραδείγματα πόλεων σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και καινοτόμες δράσεις μέσα των οποίων μπορεί να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής. Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας, πραγματοποιήθηκε ποσοτική έρευνα πεδίου, με μελέτη περίπτωσης το Δήμο Λαρισαίων, καθώς το 2022 εκπόνησε στρατηγικό σχέδιο, με σκοπό την ανάδειξη της Λάρισας ως παράδειγμα ανθρώπινης, ανθεκτικής και αξιοβίωτης πόλης. Μέσα από την έρευνα προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα σχετικά με την λειτουργία των έξυπνων πόλεων στον ελληνικό χώρο. Τέλος παρατίθενται προτάσεις για μελλοντική έρευνα στο πεδίο των «Έξυπνων Πόλεων».