Ανάλυση & χαρτογραφική απεικόνιση του φαινομένου της πειρατείας στην Ανατολική Μεσόγειο κατά τον 16ο & 17ο αιώνα
Analysis & cartographic representation of the phenomenon of piracy in the Eastern Mediterranean during the 16th & 17th century
Λέξεις-κλειδιά
Χαρτογραφία ; Βάσεις χωρικών δεδομένων ; Εννοιολογικά μοντέλα ; Ψηφιακοί χάρτες ; Παράκτιοι οικισμοί ; Πειρατεία ; ΚούρσοςΠερίληψη
Η πειρατεία είναι ένα φαινόμενο που απασχολεί την ανθρωπότητα από την εποχή που οι άνθρωποι ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν τα πρώτα πλεούμενα. Το φαινόμενο αυτό έχει επηρεάσει με άμεσο και έμμεσο τρόπο την πορεία της κοινωνίας και της γεωπολιτικής στο πέρασμα των αιώνων, ενώ εξακολουθεί να υφίσταται και στη σύγχρονη εποχή έχοντας επεκταθεί εκτός από τον θαλάσσιο χώρο και στο διαδίκτυο λαμβάνοντας πλέον μια διαφορετική διάσταση. Υπήρξε μάλιστα και μια περίοδος όπου παρουσιάζονταν έντονα και αεροπειρατείες. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας δεν είναι απίθανο να παρατηρηθεί και στις διαστημικές μετακινήσεις. Έχουν διεξαχθεί έρευνες και μελέτες για τους τρόπους με τους οποίους η πειρατεία επηρέασε τους παράκτιους οικισμούς, για τα πειρατικά ορμητήρια και για τις μορφές που πρωταγωνίστησαν, κυρίως σε θάλασσες όπως αυτή της Καραϊβικής. Στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικά στον Ελλαδικό χώρο, οι μελέτες για το φαινόμενο αυτό είναι λίγες, ενώ οι χαρτογραφικές προσπάθειες αποτύπωσης ορμητηρίων, σημείων ενέδρας, σημείων επιρροής των πειρατών ή ακόμα και η απεικόνιση πιθανής πορείας που ακολουθούσαν τα πειρατικά πλοία δεν φαίνεται να υπάρχουν, ενώ τα σχετικά ψηφιακά δεδομένα είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Ο 16ος και ο 17ος αιώνας αποτελούν μια χρονική περίοδο όπου η Βενετία, η Ισπανική Αυτοκρατορία και η Οθωμανική Αυτοκρατορία κυριαρχούν στην Ανατολική Μεσόγειο. Η έκταση που σήμερα αναγνωρίζουμε ως Ελληνικό Κράτος, εκείνη τη χρονική περίοδο βρίσκεται υποτελής των Οθωμανών, αλλά και των Βενετών. Για τους λόγους αυτούς η εύρεση πηγών καθίσταται δύσκολη ειδικά στην ελληνική γλώσσα, ενώ η εύρεση πληροφοριών γίνεται μέσα από τα ισπανικά ή τα οθωμανικά αρχεία. Για την κατάσταση που επικρατούσε στον Ελλαδικό χώρο υπάρχουν λίγες αναφορές, συνήθως από ημερολόγια πλοίων του Ναυτικού των μεγάλων δυνάμεων της εποχής ή από περιηγητές, ενώ οι χαρτογραφικές περιγραφές της γεωμορφολογίας της παράκτιας ζώνης δίνεται από χαρτογράφους της εποχής, όπως ο Antonio d’ Millo, οι οποίοι αποτυπώνουν τη ζώνη αυτή σε λιμενοδείκτες (πορτολάνους)/νησολόγια. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η προσπάθεια καταγραφής των πειρατικών ορμητηρίων του 16ου και 17ου αιώνα στην Ανατολική Μεσόγειο. Στόχος είναι η ανάλυση των ορμητηρίων και των παράκτιων οικισμών σε σχέση με τα γεωμορφολογικά τους χαρακτηριστικά και τις σχέσεις που αυτά διατηρούσαν με τους πειρατές, αλλά και η παρουσίαση των πληροφοριών αυτών μέσα από ένα εννοιολογικό μοντέλο. Στόχο αποτελεί και η δημιουργία ενός ψηφιακού διαδραστικού χάρτη, στον οποίο παρουσιάζονται τα πειρατικά ορμητήρια των δύο αιώνων μελέτης, με την προϋπόθεση της δημιουργίας της κατάλληλης βάσης χωρικών δεδομένων. Τέλος είναι η δημιουργία αναλογικού χάρτη με τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί από τις πηγές και σχετίζονται με τις αναλύσεις που πραγματοποιούνται στα πρώτα κεφάλαια και αφορούν τα ορμητήρια του Ελλαδικού χώρου και η δημιουργία δυναμικού χάρτη που αφορά σημεία αναφοράς στην περίοδο της ζωής ενός περιβόητου πειρατή. Η εργασία ολοκληρώνεται με την παρουσίαση της χρησιμότητας της ένταξης όλων αυτών των χαρτογραφικών προϊόντων και αναλύσεων σε μια ιστοσελίδα με σκοπό την εύκολη πρόσβαση από το ευρύ κοινό σε αυτά τα δεδομένα, μέσα από την οποία γίνεται μια προσπάθεια σύνδεσης της χαρτογραφίας με την ιστορία της πειρατείας.
Περίληψη
Piracy is a phenomenon that has concerned humanity since the time when people started using the first ships. This phenomenon has directly and indirectly affected the course of society and geopolitics over the centuries, while it still exists in the modern era, having expanded beyond the maritime space and onto the internet, taking a different dimension. With the development of technology, it is possible that it will also be observed in space travels. Research and studies have been conducted on the ways in which piracy affected coastal settlements, pirate strongholds and the main characters of piracy, especially in seas such as the Caribbean. On the contrary there are only few studies and cartographic illustrations in the Eastern Mediterranean and especially in Greece, while the cartographic efforts to map strongholds and ambuscades, as well as places of pirates’ influence and the depiction of the possible routes that the pirate ships followed, do not seem to exist especially in digital form. The 16th and 17th centuries are a time period when Venice, the Spanish Empire, and the Ottoman Empire ruled the Eastern Mediterranean. The area that we recognize today as the Greek State, in that time period was under Venice’s and Ottoman’s Empire domination. For these reasons, finding information becomes difficult especially in the Greek language, while most of it can be found through Spanish, Italian or Ottoman archives. There are only few reports for the situation that prevailed in the Greek area, usually from the dairies mainly of Spanish, Vanish and Ottoman Navies or from travelers or from records of priests mainly in Catholic monasteries, while the cartographic descriptions of the geomorphology of the coastal settlements were given by cartographers of the time, such as Antonio d' Millo, who marked these zones on harbor charts /island charts (portolans & isolario). The purpose of this paper is an attempt to record the pirate strongholds of the 16th and 17th centuries in the Eastern Mediterranean. The aim is to analyze the forts and coastal settlements in relation to their geomorphological characteristics and the relationships they maintained with the pirates, but also to present this information through a conceptual model. Another goal is to create a digital interactive map that presents the pirate strongholds of the two centuries of study and create the appropriate spatial data base. Next is the creation of an analog map with the data that has been collected and concern the forts of the Greek area and the creation of a dynamic map concerning reference points in the period of a notorious pirate’s life. In the end, the usefulness of integrating all these cartographic products and analyzes into a website is presented in order to make this data easily accessible to the general public and also to connect cartography with the history of piracy.
Αριθμός σελίδων
235Σχολή
Σχολή ΜηχανικώνΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Μηχανικών Τοπογραφίας και ΓεωπληροφορικήςΓλώσσα
ΕλληνικάΣυλλογή
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές