Η χρησιμότητα των ερυθροκυττάρων ως βιοδείκτες ασθενειών

Abstract

Τα ερυθροκύτταρα, εκτός από κύριο συστατικό του αίματος με βασικό ρόλο τη μεταφορά αεριών από και προς τους διάφορους ιστούς του σώματος, είναι ικανά να καθρεφτίζουν την ομοιόσταση ολόκληρου του οργανισμού, καθώς έρχονται σε επαφή σχεδόν με κάθε κύτταρό του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εκτίθενται σε μικροπεριβάλλοντα με διαφορετικές συνθήκες που καθορίζονται από την κατάσταση της υγείας του κάθε οργάνου. Οι περισσότερες ασθένειες χαρακτηρίζονται από φλεγμονώδες προφίλ και οξειδωτικό στρες, παράγοντες που επηρεάζουν τόσο τη δομή, όσο και τη λειτουργικότητα των ερυθρών αιμοσφαιρίων με διαφορετικό τρόπο στην καθεμία. Η παρούσα διπλωματική εργασία στοχεύει στην ανάδειξη των χαρακτηριστικών των ερυθροκυττάρων που μεταβάλλονται σε κάθε ασθένεια, αφήνοντας τη δική τους ξεχωριστή «υπογραφή» πάνω τους, καθιστώντας τα βιοδείκτες αυτών. Οι βιοδείκτες χρησιμοποιούνται κατά κόρον τις τελευταίες δεκαετίες, μιας και είναι δείκτες που διακρίνουν με σχετική ακρίβεια τη φυσιολογική βιολογική κατάσταση από μια πα-θολογική κατάσταση, την απόκριση σε μια συγκεκριμένη θεραπευτική παρέμβαση, την πορεία της νόσου αλλά και την πρόγνωση του ασθενούς, συνήθως με εύκολα προσβάσιμο τρόπο. Η εξέλιξη της επιστήμης στον τομέα των ομικών τεχνολογιών, έχει φέρει αντίστοιχη εξέλιξη στην ανακάλυψη ολοένα και περισσότερων μοριακών βιοδεικτών που είναι απόλυτα χρήσιμοι στην εξατομικευμένη θεραπεία. Με την αυξανόμενη χρήση των συγκεκριμένων τεχνολογιών, η ανάλυση του προφίλ των ερυθροκυττάρων του κάθε ασθενούς, αποκαλύπτει τις μεταβολές που αυτά υφίστανται σε σχέση με το μέγεθος, το σχήμα, το λιπιδιώμα, το γονιδίωμα, το πρωτέωμα και το μεταβόλωμά τους, με διαφορετικό τρόπο για την κάθε ασθένεια. Αυτό, όμως, που τα εδραίωσε ως βιοδείκτες και τα καθιστά ακόμη χρησιμότερα, είναι το γεγονός ότι επάνω τους αντανακλώνται ακόμη και οι μη αιματολογικές ασθένειες όπως ο καρκίνος, οι νευροεκφυλιστικές νόσοι, τα αυτοάνοσα νοσήματα, οι λοιμώξεις και μάλιστα κάποιες, σε αρκετά πρώιμα στάδια. Ωστόσο, υφίστανται ασθένειες για τις οποίες ακόμη δεν υπάρχει το απαραίτητο πλήθος ερευνών που να συνδέει τα RBCs με την παθολογία που τις χαρακτηρίζει. Καθώς είναι πολλά υποσχόμενα τα στοιχεία που μας παρέχουν, πιστεύεται ότι τα επόμενα χρόνια, θα συσχετιστούν με ακόμη περισσότερες περιπτώσεις ασθενειών, προσφέροντας ολοένα και μεγαλύτερη υποστήριξη στη διάγνωση και την αξιολόγηση της σοβαρότητας της εκάστοτε νόσου.