Ο ρόλος των ΜΜΕ στην παρουσίαση των προσφύγων

Φωκά, Κατερίνα

Mass Media coverage of refugees

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Φωκά, Κατερίνα

Date

2024-09-16

Advisor

Σίμου, Ευστρατία

Foka_21069.pdf (823.1Kb)

Keywords

Στερεοτυπικές αντιλήψεις ; Δημόσιες αντιλήψεις ; Mass Media ; Refugees ; Ιmmigration ; Mετανάστευση ; Μέσα μαζικής ενημέρωσης ; Πρόσφυγες ; Public perceptions ; Stereotypical perceptions

Abstract

Εισαγωγή: H μετανάστευση αποτελεί στις ημέρες μας ένα πολυδιάστατο και περίπλοκο ζήτημα που απαιτεί προσεκτική ανάλυση για να κατανοηθεί πλήρως. Στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία υπάρχει σημαντική σύγχυση σχετικά με τους όρους μετανάστης και πρόσφυγας. Αυτή η σύγχυση σε συνδυασμό με την αύξηση των μεταναστευτικών ροών έχει δημιουργήσει έντονο δημόσιο διάλογο για τους αλλοδαπούς. Η επιλογή και ο τρόπος παρουσίασης των ειδήσεων για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες διαμορφώνουν την κοινωνική κατασκευή των προσφύγων και τα στερεότυπα που τους συνοδεύουν κατά την είσοδό τους στη χώρα υποδοχής. Η απεικόνιση των προσφύγων στα ελληνικά Μέσα Ενημέρωσης είναι ένα σχετικά νέο πεδίο έρευνας το οποίο αντανακλά μια κοινωνία που δεν είναι ακόμα εξοικειωμένη με την αποδοχή και την ενσωμάτωση των αλλοδαπών πληθυσμών. Σκοπός: Η παρούσα διπλωματική εργασία επικεντρώνεται στην ανάλυση της αναπαράστασης των προσφύγων στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της Ελλάδας, εξετάζοντας τις στερεοτυπικές αντιλήψεις που προβάλλονται. Επιπλέον, εξετάζονται οι πιθανές επιπτώσεις αυτών των αντιλήψεων στην ανθρωπιστική προσέγγιση της μετανάστευσης και τις προσπάθειες για την προώθηση της κοινωνικής συνοχής. Τέλος, φιλοδοξεί να προτείνει πιθανούς τρόπους βελτίωσης της αναπαράστασης τους, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι στερεοτυπικές αντιλήψεις και να προωθηθεί μια πιο ανθρώπινη και διαφοροποιημένη εικόνα. Μέθοδος: H παρούσα μελέτη ακολουθεί τη μέθοδο της ανάλυσης περιεχομένου που αποτελεί τη βάση της μεθοδολογίας της έρευνας. Η διαδικασία συλλογής και αναθεώρησης των δεδομένων ξεκίνησε το 2012 όταν εμφανίστηκε η προσφυγική κρίση στην Ελλάδα και συνεχίστηκε μέχρι το 2019. Υλικό: Υλικό της έρευνας αποτελεί το έντυπο αλλά και διαδικτυακό ειδησεογραφικό υλικό της χώρας μας, ενώ έχει επιλεγεί με τη χρήση κατάλληλων λέξεων κλειδιών. Αποτελέσματα: Η αναπαράσταση των προσφύγων στα Μέσα Ενημέρωσης της Ελλάδας είναι πολύπλευρη και ποικίλη. Συχνά αναδεικνύονται ως θύματα βίας και πολέμου, ενώ άλλες φορές παρουσιάζονται ως επικίνδυνοι εισβολείς ή απειλή για την εθνική ασφάλεια και οικονομική σταθερότητα. Αυτά τα στερεότυπα διαμορφώνουν τις δημόσιες αντιλήψεις και τις πολιτικές αντιδράσεις, επηρεάζοντας την ανθρωπιστική προσέγγιση της μετανάστευσης και τις προσπάθειες για την προώθηση της κοινωνικής συνοχής. Εν τέλει, η αντιμετώπιση των στερεοτυπιών και η προώθηση μιας ανθρώπινης εικόνας μπορεί να ενισχύσει την αλληλεγγύη και να οδηγήσει σε ένα πιο ανοικτό και συνεκτικό κοινωνικό πλαίσιο. Συμπεράσματα: Η εκπροσώπηση των προσφύγων στα ΜΜΕ της Ελλάδας είναι πολύπλευρη και ποικίλη. Συχνά παρουσιάζονται ως θύματα βίας και πολέμου, ενώ άλλες φορές παρουσιάζονται ως επικίνδυνοι εισβολείς ή ως απειλή για την εθνική ασφάλεια και την οικονομική σταθερότητα. Αυτά τα στερεότυπα διαμορφώνουν τις δημόσιες αντιλήψεις και τις πολιτικές αντιδράσεις, επηρεάζοντας την ανθρωπιστική προσέγγιση στη μετανάστευση και τις προσπάθειες για την προώθηση της κοινωνικής συνοχής. Τελικά, η αντιμετώπιση των στερεοτύπων και η προώθηση της ανθρώπινης εικόνας μπορεί να ενισχύσει την αλληλεγγύη και να οδηγήσει σε ένα πιο ανοιχτό και συνεκτικό κοινωνικό πλαίσιο.

Abstract

Introduction: Ιmmigration is nowadays a multidimensional and complex issue that requires careful analysis to be fully understood. In modern Greek society there is considerable confusion regarding the terms immigrant and refugee. This confusion combined with the increase in immigration flows has created an intense public debate about foreigners. The choice and way of presenting news about immigrants and refugees shape the social construction of refugees and the stereotypes that accompany them when they enter the host country. The portrayal of refugees in the Greek media is a relatively new field of research which reflects a society that is not yet familiar with the acceptance and integration of foreign populations. Purpose: This thesis focuses on the analysis of the representation of refugees in the mass media of Greece, examining the stereotypical perceptions that are projected. It delves into the analysis of the ways in which refugees are represented in these media, but also the way this representation affects public perceptions and political reactions. In addition, the possible implications of these perceptions for the humanitarian approach to migration and efforts to promote social cohesion are examined. Finally, it aspires to suggest possible ways to improve their representation, to counter stereotypes and promote a more humane and diverse image. Methods: Τhe present study follows the method of bibliographic review and the systematic recording of the analyzed material which forms the basis of the research methodology. The process of data collection and review began in 2012 when the refugee crisis in Greece emerged and continued until 2019. Material: Research material is the printed and online news material of these countries, while it has been selected using appropriate keywords. Results: The representation of refugees in the media of Greece is multifaceted and varied. They are often portrayed as victims of violence and war, while at other times they are portrayed as dangerous invaders or a threat to national security and economic stability. These stereotypes shape public perceptions and political responses, influencing the humanitarian approach to immigration and efforts to promote social cohesion. Ultimately, addressing stereotypes and promoting a human image can strengthen solidarity and lead to a more open and cohesive social context.