Η α-αμυλάση ως νεότερος βιοδείκτης στις καταθλιπτικές διαταραχές των παιδιών και των εφήβων: βιβλιογραφική ανασκόπηση.
Alpha-amylase as a novel biomarker in depressive disorders among children and adolescents: a literature review.
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Σωτηράκη, Μαριάνθη
Ημερομηνία
2024-09-26Επιβλέπων
Sergentanis, Theodoros N.Λέξεις-κλειδιά
α-αμυλάση ; Βιοδείκτης ; Παιδοψυχιατρική ; Κατάθλιψη ; Ψυχική υγεία ; Παιδιά ; Έφηβοι ; Παθήσεις παιδιών ; Στρες ; Mental health ; Children ; Adolescents ; Μental health disorders ; Depressive disordersΠερίληψη
Η φυσιολογία του στρες συνιστά σημαντικό παράγοντα στη παθογένεση ποικίλων διαταραχών ψυχικής υγείας, επιδρώντας αρνητικά στην ευεξία του ανθρώπου για το υπόλοιπο της ζωής του. Ως ουσιαστικό μέρος της αυτής της διεργασίας αναγνωρίζεται ήδη στη βιβλιογραφία ο Άξονας Υποθαλάμου-Υπόφυσης-Επινεφριδίων, ρυθμιστής της παραγωγής της κορτιζόλης που αποτελεί τη βασική ορμόνη του στρες. Παρότι αυτή η σχέση της κορτιζόλης με τις ψυχικές διαταραχές έχει πολλαπλώς μελετηθεί, ο ρόλος της α-αμυλάσης ως βιοδείκτη στις καταθλιπτικές διαταραχές παραμένει εν πολλοίς ανεξερεύνητος, και ιδίως στον παιδικό και εφηβικό πληθυσμό. Στη βιβλιογραφία αποτυπώνονται σχετικά, ποικίλα ερωτήματα αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο μεταβάλλεται στα διάφορα ερεθίσματα, πώς διακυμαίνεται στις διάφορες ηλικιακές ομάδες, και διερευνάται πιθανή χρήση της ακόμη και στο διαγνωστικό μονοπάτι των ψυχικών διαταραχών. Οι διαταραχές της ψυχικής υγείας επιφέρουν σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα στα άτομα που διαγιγνώσκονται με αυτές. Ταυτόχρονα, οι μακροπρόθεσμες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που γεννούν, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα λόγω του αποκλεισμού και της άνισης μεταχείρισης, τις καθιστούν σημαντικό πρόβλημα Δημόσιας Υγείας. Ο σκοπός της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι να αναδειχθεί ο πολυδιάστατος ρόλος της α-αμυλάσης ως βιοδείκτη στις ψυχικές παθήσεις των παιδιών και των εφήβων με εστίαση στις καταθλιπτικές διαταραχές. Από την αναζήτηση της βιβλιογραφίας στην MEDLINE και την EMBASE αντλήθηκαν 253 μελέτες εκ των οποίων οι 10 παρουσιάζουν δεδομένα συσχέτισης της α-αμυλάσης με κάποια καταθλιπτική διαταραχή και κρίθηκαν ως επιλέξιμες. Ωστόσο, τα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα δεν επαρκούν για να αποσαφηνιστεί ο ρόλος της α-αμυλάσης στις καταθλιπτικές διαταραχές των παιδιών και των εφήβων. Σαφείς μεθοδολογικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των μελετών γεννούν σημαντική ετερογένεια και ποικιλία στα αποτελέσματα. Νέες, υψηλής τεκμηρίωσης, πρωτογενείς έρευνες απαιτούνται για την ανάδειξη πιθανών βιοδεικτών στη διαγνωστική και θεραπευτική διαδικασία των καταθλιπτικών διαταραχών. Στην εξίσωση αναμένεται η συνεκτίμηση πληθώρας παραμέτρων, με αυτήν του φύλου να συνοδεύεται από επαρκή τεκμηρίωση.
Περίληψη
The physiology of stress is a crucial factor in the pathogenesis of various mental health disorders, significantly impacting human well-being throughout life. The Hypothalamic-Pituitary-Adrenal (HPA) Axis, a key regulator of cortisol production -the primary stress hormone- has already been recognized in the literature as an essential component of this process. Although the relationship between cortisol and mental disorders has been extensively studied, the role of alpha-amylase as a biomarker in depressive disorders remains largely unexplored, particularly in children and adolescents. The literature highlights various questions regarding how salivary alpha amylase responds to different stimuli, its fluctuations across different age groups, even its potential use in the diagnostic pathway of mental disorders. Mental health disorders contribute to significant morbidity and mortality in those diagnosed. Additionally, the long-term economic and social consequences they generate, both directly, due to inability, and indirectly, due to exclusion and unequal treatment, render them a significant public health concern. This literature review aims to elucidate the multifaceted role of alpha-amylase as a biomarker in the mental health disorders of children and adolescents, with a focus on depressive disorders. From a search of the literature in MEDLINE and EMBASE, 253 studies were identified, 10 of which presented data linking alpha-amylase with some form of depressive disorder and were deemed eligible. However, current research findings are insufficient to clarify the role of alpha-amylase in the depressive disorders of children and adolescents. Clear methodological differences between studies lead to significant heterogeneity and variability in results. New, high-quality epidemiological research studies are needed to identify potential biomarkers in the diagnostic and therapeutic process of depressive disorders. Numerous parameters, with gender being particularly well-documented, are expected to be considered in this equation.