«Αλλεργιογόνα συνθετικών αρωμάτων, αιθέριων ελαίων στα δερμοκαλλυντικά , νομοθεσία και αναλυτικές μέθοδοι»

Abstract

Η όσφρηση αποτελεί μία από τος βασικότερες αισθήσεις του ανθρώπου καθώς έχει συμβάλλει στην εξέλιξη του με αποτέλεσμα το άρωμα να έχει κατακτήσει το ενδιαφέρον του ανθρώπου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Έχει αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι θρησκευτικών τελετουργιών και καθορισμού κοινωνικού ρόλου ενώ λόγω της επίδρασης του στην ψυχολογία του καταναλωτή, πλέον χαρακτηρίζεται ως μια σημαντική παράμετρο σε πληθώρα καταναλωτικών προϊόντων. Η πρώτη υγρή μορφή αρώματος σε περιέκτη ήταν το αιθέριο έλαιο το οποίο υπάρχει φυσιολογικά στο φυτό επιτελώντας διάφορες λειτουργείες. Η τεχνικές απομόνωσης του αναπτύχθηκαν από την αρχαιότητα και εξελίχθηκαν μέχρι και σήμερα και αποτελούν κατά κύριο λόγο την εκχύλιση και την απόσταξη. Τα αιθέρια έλαια είναι πτητικές, οργανικές ενώσεις και αποτελούνται κυρίως από: τερπενικούς υδρογονάνθρακες., οξυγονούχα τερπένια και αρωματικές ενώσεις. Η σύσταση των αιθέριων ελαίων σε αυτές τις ενώσεις είναι αυτή που καθορίζει και το άρωμα του. Η εξέλιξη της επιστήμης εκτός από την δυνατότητα απομόνωσης των επιμέρους συστατικών έδωσε την δυνατότητα παραγωγής αρωμάτων συνθετικά στο εργαστήριο , μία διαδικασία που προδίδει σταθερότητα και ανταγωνιστική τιμή στο άρωμα. Στην συνέχεια, η ευαισθητοποίηση του καταναλωτικού κοινού και της επιστήμης για βιώσιμη ανάπτυξη, το ενδιαφέρον στράφηκε στην Βιοτεχνολογία. Τεχνικές Βιοσύνθεσης επεκτάθηκαν και στην αρωματοποιεία ώστε να μιμηθούν εργαστηριακά την φυσική παραγωγή των συστατικών αρωμάτων και ειδικότερα των τερπενοειδών. Οι κύριες και οι αποτελεσματικότερες μέθοδοι Βιοτεχνολογίας που έχουν εφαρμοστεί σε φυτά για την παραγωγή των αρωμάτων είναι η εφαρμογή της γενετικής μηχανικής σε φυτά και η παραγωγή από μικροοργανισμούς, ειδικότερα τα Escherichia coli και Saccharomyces cerevisiae. Η ποικιλόμορφη σύσταση σε συνδυασμό με την ευρεία χρήση των αρωμάτων στα καταναλωτικά αγαθά οδήγησε σε ανεπιθύμητες ενέργειες με την κυριότερη μεταξύ άλλων την Αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής (ΑΔΕ) που προκαλείται από 3 τα λεγόμενα «αλλεργιογόνα». Έτσι, αναπτύχθηκαν δοκιμασίες ανίχνευσης αλλεργιογόνων ώστε ο ασθενής να προλαμβάνει την πιθανότητα πρόκλησης ΑΔΕ. Αυτές είναι τα patch tests, opesn test , fin chamber test , photopatch test (φωτοδοκιμασία). Ταυτόχρονα, για την προστασία του καταναλωτή θεσπίστηκαν νομοθετικά πλαίσια που επιβάλλουν περιορισμούς και απαγορεύσεις σε ουσίες καλλυντικών και αρωμάτων αλλά και την καταγραφή των αλλεργιογόνων σε συγκεκριμένα ποσοστά στην ετικέτα ώστε ο καταναλωτής να είναι πάντα ενημερωμένος. Στην Ευρώπη ισχύει ο Κανονισμός ενώ διεθνώς ακολουθείται το πρότυπο ISO . Οργανισμοί που συμβάλλουν σε αυτό είναι ο IFRA. Σήμερα, για την Ευρώπη υπάρχουν περιορισμοί σε 81 αλλεργιογόνα και οι βιομηχανίες βρίσκονται υπό ανανέωση των συστατικών και τελικών προϊόντων τους ώστε να είναι εντός των προϋποθέσεων. Για την καθιέρωση ωστόσο των νομοθετικκών πλαισίων αλλά και για την έρευνα των συστατικών των αρωμάτων χρησιμοποιούνται χρωματογραφικές τεχνικές για την ανάλυση και εξειδικευμένοι ανιχνευτές για την ταυτοποίηση. Η πιο διαδεδομένη μέθοδος είναι ο συνδυασμός Αέριας Χρωματογραφίας/Φασματοσκοπία Μάζας (GC-MS).