Διερεύνηση του ρόλου του προσωπικού κινητών μονάδων υγείας στην παροχή υπηρεσιών υγείας σε άτομα τρίτης ηλικίας

Abstract

Εισαγωγή: Η ανάγκη για προγράμματα παροχής κατ’ οίκον υπηρεσιών υγείας τα τελευταία έτη είναι ολοένα αυξανόμενη και συνοδεύεται από διάφορες προκλήσεις για τα συστήματα της υγείας. Η αυξημένη αυτή ανάγκη είναι πολυπαραγοντική και οφείλεται στην αύξηση του πληθυσμού των ηλικιωμένων, σε δυσκολίες στην πρόσβαση σε οργανωμένες δομές υγείας ορισμένων κοινωνικών ομάδων καθώς και σε περιορισμένους οικονομικούς πόρους των συστημάτων υγείας. Τα προβλήματα αυτά οξύνθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημία covid-19 αποτελώντας πρόκληση για τη δημόσια υγεία. Σκοπός: Ο σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας είναι να διερευνήσει μέσω ανασκόπησης βιβλιογραφίας, τα προβλήματα των ατόμων της τρίτης ηλικίας ως προς την πρόσβαση τους σε κάποια δομή υγείας καθώς και το ρόλο των Κινητών Ομάδων Υγείας ως προς την κάλυψη των αναγκών των πληθυσμών αυτών. Ακόμη, μέσω ποιοτικής έρευνας, να προσδιοριστούν τα εμπόδια και οι προκλήσεις του προσωπικού των Κινητών Ομάδων Υγείας, οι οποίοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα κατ’ οίκον εμβολιασμών στην Ελλάδα. Μέθοδος: Στο πρώτο μέρος της εργασίας πραγματοποιήθηκε ανασκόπηση της βιβλιογραφίας των σχετικών ερευνών στις βάσεις δεδομένων Pubmed, Google Scholar και Scopus. Πιο συγκεκριμένα, έγινε αρχική αναζήτηση με τη μεθοδολογία PICOS μέσω λέξεων-κλειδιών στα αγγλικά, δημιουργώντας διάγραμμα ροής και πίνακα με τις έρευνες. Στο δεύτερο μέρος, πραγματοποιήθηκε ποιοτική έρευνα, μέσω ημι- δομημένων προσωπικών συνεντεύξεων, με την κατασκευή οδηγού συνέντευξης. Το πληθυσμιακό δείγμα της έρευνας αφορά εργαζόμενους των κινητών μονάδων υγείας, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, οι οποίοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα των κατ’ οίκον εμβολιασμών σε άτομα τρίτης ηλικίας. Ο αριθμός των συνεντεύξεων έφτασε στα δεκαεννιά (19) άτομα και η επιλογή τους έγινε μέσω βολικής δειγματοληψίας (convenience sampling), έπειτα από εθελοντική και ενυπόγραφη συγκατάθεση. Μέσω της ποιοτικής μελέτης διερευνήθηκαν οι εμπειρίες και οι προκλήσεις των εργαζομένων των κινητών μονάδων υγείας, καθώς και οι επιπτώσεις στη σωματική, κοινωνική και ψυχική τους υγεία και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε θεματική ανάλυση. Αποτελέσματα: Το ποσοστό των ανθρώπων ηλικίας άνω των 65 ετών αυξάνεται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα. Αναφορικά με την Ελλάδα, η ανάγκη ανάπτυξης προγραμμάτων κατ’ οίκον φροντίδας μέσω κινητών μονάδων υγείας είναι απαραίτητη, καθώς δύναται να εξυπηρετήσει ακόμη και τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, μεταξύ των νησιωτικών κοινοτήτων, των απομακρυσμένων περιοχών, των εθνικών μειονοτήτων και των ηλικιωμένων. Πιο συγκεκριμένα, οι κινητές μονάδες υγείας δύναται να μεταφέρουν εξοπλισμό και προσωπικό ανάλογο των αναγκών που υπάρχουν σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε μία περιοχή. Από τη σκοπιά των εργαζομένων των κινητών μονάδων υγείας, η συμμετοχή σε αυτά τα προγράμματα συνδυάζεται με μια σειρά από προκλήσεις, πολλές από τις οποίες οξύνθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Ωστόσο, οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων των προγραμμάτων κατ' οίκον φροντίδας, παρέχοντας κρίσιμες υπηρεσίες που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ατόμων που εξυπηρετούν. Συμπεράσματα: Η ανάπτυξη προγραμμάτων κατ' οίκον φροντίδας ανταποκρίνεται στις ειδικές ανάγκες των πληθυσμών αυτών και προωθεί την ολοκληρωμένη και αποτελεσματική υγειονομική περίθαλψη, οι οποίες είναι απαραίτητες για την προαγωγή της δημόσιας υγείας. Από τη σκοπιά των εργαζομένων, η εργασία σε ορισμένα από αυτά τα νεοσύστατα προγράμματα κατ’ οίκον υπηρεσιών υγείας, ανέδειξε σημαντικά εμπόδια τα οποία κλήθηκαν οι επαγγελματίες υγείας να αντιμετωπίσουν. Η αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της επιτυχίας αντίστοιχων μελλοντικών πρωτοβουλιών, καθώς και για την προστασία της υγείας και της ευημερίας των επαγγελματιών υγείας που εμπλέκονται σε αυτές. Λέξεις-Κλειδιά: Κινητές Μονάδες Υγείας, Κινητές Ιατρικές Μονάδες, Υπηρεσίες Υγείας, Παροχή Υπηρεσιών Υγείας, Φροντίδα Ηλικιωμένων, Φροντίδα Ατόμων Τρίτης Ηλικίας, Κατ’ οίκον Φροντίδα, Ηλικιωμένοι, Άτομα Τρίτης Ηλικίας, Ρόλος Προσωπικού Υγείας, Υγειονομικό Προσωπικό, Ελλάδα