Εργαλεία ανίχνευσης αναγκών χρονίως πασχόντων στην κοινότητα

Abstract

Εισαγωγή: O επιπολασμός των χρόνιων μη μεταδοτικών νοσημάτων αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, αυξάνοντας παράλληλα και τις ανάγκες των πασχόντων, καθώς έρχονται αντιμέτωποι με προκλήσεις σε οργανικό, ψυχολογικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Η αξιολόγηση των αναγκών στην κοινότητα αποτελεί σημαντικό εφόδιο για την καλύτερη διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πασχόντων και των οικογενειών τους. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας συστηματικής ανασκόπησης ήταν ο εντοπισμός εργαλείων που χρησιμοποιούνται στην κοινότητα και στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας για την ανίχνευση αναγκών σε χρόνιους πάσχοντες. Αναζητήθηκαν επίσης δεδομένα για τις ανάγκες που διερευνώνται με τα εργαλεία αυτά, τις παθήσεις στις οποίες απευθύνονται και την εφαρμογή τους στην ανίχνευση αναγκών σε άτομα με χρόνια νοσήματα στο πλαίσιο της κοινότητας. Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες PRISMA στις βάσεις δεδομένων PubMed, Scopus, ΙΑΤΡΟΤΕΚ και συμπληρωματικά στην πλατφόρμα Google Scholar. Αναζητήθηκαν με τη χρήση κατάλληλων λέξεων κλειδιών, άρθρα δημοσιευμένα τα έτη 2014 – 2024, σε μορφή πλήρους κειμένου. Συμπεριλήφθηκαν ερευνητικές μελέτες στην ελληνική και αγγλική γλώσσα που μελετούσαν εργαλεία αξιολόγησης αναγκών σε χρόνιους πάσχοντες οποιαδήποτε ηλικίας, στο πλαίσιο της κοινότητας και της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Αποτελέσματα: Οι μελέτες που πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης ήταν οκτώ (Ν=8). Εντοπίσθηκαν εργαλεία που απευθύνονταν σε συγκεκριμένες ομάδες χρόνιων παθήσεων (καρκίνος, ΧΑΠ) (n=3) ή ειδικά σε άτομα τρίτης ηλικίας (n=1), εργαλεία ανίχνευσης αναγκών υποστηρικτικής φροντίδας πασχόντων από διάφορες χρόνιες παθήσεις (n=2), αναγκών παρηγορητικής φροντίδας για άτομα με προχωρημένα νοσήματα (n=4), κοινωνικών (n=1) και πνευματικών (n=1) αναγκών χρονίως πασχόντων στο πλαίσιο της κοινότητας. Τα περισσότερα εργαλεία (6/8) αναζητούσαν ανάγκες σε πολλαπλές διαστάσεις της φροντίδας και της καθημερινότητας των ατόμων, όπως οργανικά συμπτώματα, ανάγκες ενημέρωσης, συναισθηματικής και πνευματικής στήριξης, κοινωνικο-οικονομικά ζητήματα και υποστήριξη σε δραστηριότητες της καθημερινής ζωής. Συμπεράσματα: Η παρούσα ανασκόπηση ανέδειξε την διάθεση εργαλείων που αξιολογούν ανάγκες χρονίως πασχόντων σε οργανικό, συναισθηματικό, κοινωνικό, πνευματικό τομέα καθώς και σε αναφορά με τις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και μεγάλο εύρος ανεκπλήρωτων αναγκών των ατόμων με χρόνιες παθήσεις στο πλαίσιο της κοινότητας.