Θαλάσσιο κτηματολόγιο: θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός και νομοθεσία
Marine cadastre: marine spatial planning and legislation

Διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Κατούφα, Σύρμω
Ημερομηνία
2025-03Επιβλέπων
Perperidou, Dionysia-GeorgiaΛέξεις-κλειδιά
Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός ; Θαλάσσιο κτηματολόγιο ; Θαλάσσια πολιτική ; Διαχείριση θαλάσσιου χώρου ; Θαλάσσιες χρήσεις ; Θαλάσσια διακυβέρνηση ; Ευρωπαϊκή Ένωση ; ΕλλάδαΠερίληψη
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) αποτελεί μια στρατηγική διαδικασία που έχει ως στόχο τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων και παράκτιων περιοχών, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψιν τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές παραμέτρους. Με τη βοήθεια του ΘΧΣ, οργανώνονται οι ανθρώπινες δραστηριότητες στη θάλασσα, αποσκοπώντας στην ισορροπία μεταξύ ανάπτυξης και προστασίας του θαλάσσιου χώρου. Προωθεί τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών τομέων και κρατών, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος και την εκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων. Το Θαλάσσιο Κτηματολόγιο (ΘΚ) από την άλλη, είναι ένα σύστημα καταγραφής και διαχείρισης των δικαιωμάτων, χρήσεων και δραστηριοτήτων στον θαλάσσιο χώρο. Στόχο έχει να προσδιορίζει με ακρίβεια και διαφάνεια την ιδιοκτησία, τις άδειες εκμετάλλευσης και τις ζώνες προστασίας στη θάλασσα, διευκολύνοντας έτσι την αποτελεσματική διαχείριση των θαλάσσιων πόρων. Με το ΘΚ, εξασφαλίζεται η πλήρης τεκμηρίωση των θαλάσσιων δραστηριοτήτων, ενώ προωθείται η βιώσιμη ανάπτυξη και η προστασία των θαλασσών. Ο ΘΧΣ και το ΘΚ είναι αλληλοσυμπληρούμενα στην επίτευξης της βιώσιμης διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Στην Ελλάδα, με τη μεγάλη έκταση παράκτιου χώρου και θαλάσσιων ζωνών την πολυδιάστατη χρήση τους, είναι κρίσιμης και καθοριστικής σημασίας η εφαρμογή τόσο του ΘΧΣ όσο και του ΘΚ. Μέσα από την στρατηγική της Ε.Ε. -κυρίως μέσω της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ όπου προωθείται η Θαλάσσια Χωροταξία- και μέσα από χρηματοδοτικά εργαλεία, ενισχύονται οι δυνατότητες της Ελλάδας για βέλτιστη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων της. Στόχος της παρούσας εργασίας, είναι η ανάδειξη της σημαντικότητας τόσο του ΘΧΣ όσο και του ΘΚ, αλλά και πως ο συνδυασμός τους μπορεί να πετύχει την βιωσιμότητα στον θαλάσσιο χώρο, ταυτόχρονα με την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Αρχικά, προσδιορίζονται οι γενικές έννοιες του ΘΧΣ και του ΘΚ και παρουσιάζονται τα νομοθετικά πλαίσια, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Στη συνέχεια, δίνεται έμφαση στην ανάγκη προσδιορισμού των δικαιωμάτων στην τρίτη διάσταση, ενώ παράλληλα παρουσιάζεται η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα και δίνονται προτάσεις πραγματικής ένταξης του ΘΧΣ και του ΘΚ στην στρατηγική της.
Περίληψη
Marine Spatial Planning (MSP) is a strategic process aimed at the sustainable management of marine and coastal areas, taking into account environmental, social, and economic parameters. Through MSP, human activities at sea are organized to balance development with the protection of marine spaces. It promotes collaboration among different sectors and countries, ensuring the sustainability of the marine environment and the exploitation of marine resources. The Marine Cadastre (MC), on the other hand, is a system for recording and managing rights, uses, and activities in marine areas. Its goal is to accurately and transparently define ownership, exploitation permits, and protection zones at sea, thereby facilitating the efficient management of marine resources. The MC ensures full documentation of marine activities while promoting sustainable development and marine protection. MSP and MC complement each other in achieving sustainable marine environment management. In Greece, with its vast coastal areas and marine zones of multidimensional use, the implementation of both MSP and MC is of crucial and decisive importance. Through the EU strategy—mainly via Directive 2014/89/EU, which promotes Marine Spatial Planning—and financial instruments, Greece's capacity for optimal marine resource management is strengthened. The objective of this study is to highlight the significance of both MSP and MC, as well as how their combination can achieve sustainability in marine space while supporting economic and social development. Initially, the general concepts of MSP and MC will be defined, and the legislative frameworks at both European and national levels will be presented. Then, emphasis will be placed on the need to define rights in the third dimension, and finally, the current situation in Greece will be presented, with proposals for the effective integration of MSP and MC into its strategy.