Προγράμματα παρέμβασης στην κοινότητα για πρόληψη πτώσεων σε ηλικιωμένους με σύνδρομο ευθραυστότητας: Μια συστηματική ανασκόπηση
Community intervention programs for fall prevention in elderly with frailty syndrome: A systematic review

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Ματράκη, Βασιλική
Τσεκούρα, Νικολίτσα
Ημερομηνία
2025-03-05Επιβλέπων
Perifanou, DimitraΛέξεις-κλειδιά
Ευθραυστότητα ; Ηλικιωμένοι ; Παρεμβάσεις ; Προαγωγή υγείας ; Πρόληψη ; Πτώσεις ; Κοινότητα ; Τρίτη ηλικία ; Γήρανση ; Elderly ; Health promotion ; Prevention ; Interventions ; FrailtyΠερίληψη
Εισαγωγή: Με τον όρο «ευθραυστότητα» εννοούμε την έκπτωση της φυσιολογικής λειτουργίας πολλών οργάνων και συστημάτων που σχετίζεται με την προχωρημένη ηλικία. Το σύνδρομο ευθραυστότητας αυξάνει τον κίνδυνο και την σοβαρότητα των πτώσεων στους ηλικιωμένους. Σκοπός της παρούσας συστηματικής βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι ο προσδιορισμός προγραμμάτων παρέμβασης που στοχεύουν στην πρόληψη των πτώσεων σε αυτόν τον πληθυσμό, καθώς και των πρόσθετων οφελών τους και των παραγόντων επιτυχίας τους. Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε μια ολοκληρωμένη αναζήτηση στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων PubMed, Google Scholar, Web of Science και COCHRANE, για τον εντοπισμό μελετών που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 2000 και 2024 στα αγγλικά. Οι όροι αναζήτησης περιλάμβαναν την “ευθραυστότητα”, την “προ-ευθραυστότητα”, τους “ηλικιωμένους”, τους “ενήλικους μεγαλύτερης ηλικίας”, τις “παρεμβάσεις”, την “προαγωγή υγείας”, την “πρόληψη”, τα “προγράμματα πρόληψης”, τις “πτώσεις”, και την “κοινότητα”. Συμπεριλήφθηκαν οι μελέτες που (1) επικεντρώνονται σε εύθραυστους ή προ-εύθραυστους ηλικιωμένους, (2) αναφέρουν κλινικά αποτελέσματα που σχετίζονται με παρεμβάσεις πρόληψης πτώσεων και (3) αποτελούν ελεγχόμενες δοκιμές. Οι υπόλοιπες μελέτες εξαιρέθηκαν. Μετά από μια αρχική εξέταση 112 άρθρων, αξιολογήθηκαν 65 άρθρα πλήρους κειμένου και 8 μελέτες πληρούσαν τα κριτήρια συμπερίληψης. Αποτελέσματα: Τα προγράμματα πρόληψης αποδείχθηκαν γενικά αποτελεσματικά στη μείωση των πτώσεων και στη βελτίωση των σωματικών και ψυχολογικών αποτελεσμάτων. Οι εποπτευόμενες και πολυπαραγοντικές παρεμβάσεις έδειξαν τα μεγαλύτερα οφέλη, αναδεικνύοντας τη σημασία των εξατομικευμένων, ολιστικών προσεγγίσεων. Τα ευρύτερα πλεονεκτήματα περιλάμβαναν ενισχυμένη ισορροπία, μυϊκή δύναμη και μειωμένο φόβο πτώσης, γεγονός που υποστήριξε τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Ωστόσο, ορισμένα προγράμματα αντιμετώπισαν προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων τραυματισμού από ασκήσεις υψηλής έντασης και της κακής συμμόρφωσης των αυτοκατευθυνόμενων παρεμβάσεων. Συμπεράσματα: Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία της εξατομίκευσης, της τακτικής εποπτείας και της αντιμετώπισης πολυπαραγοντικών κινδύνων για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων. Οι μελλοντικές πρωτοβουλίες θα πρέπει να επικεντρωθούν στην ανάπτυξη επεκτάσιμων, οικονομικά αποδοτικών στρατηγικών για την κάλυψη των πολύπλοκων αναγκών των εύθραυστων ηλικιωμένων.
Περίληψη
Introduction: The term «frailty» means the impairment of normal function of many human organs and systems which is related to elder age. Frailty syndrome increases the risk and severity of falls in older adults. The aim of this systematic literature review is to identify intervention programs aimed at preventing falls in this population, as well as their additional benefits and success factors.
Methods: A comprehensive search was conducted in electronic databases PubMed, Google Scholar, Web of Science, and COCHRANE, to identify studies published between 2000 and 2024 in English. Search terms included “frailty,” “pre-frailty,” “elderly,” “older adults/seniors,” “interventions,” “health promotion,” “prevention,” “prevention programs,” “falls,” and “community.” Studies were included that (1) focused on frail or pre-frail older adults, (2) reported clinical outcomes related to falls prevention nterventions, and (3) were controlled trials. The remaining studies were excluded. After an initial screening of 112 articles, 65 full-text articles were assessed and 8 studies met the inclusion criteria. Results: Prevention programs were generally effective in reducing falls and improving physical and psychological outcomes. Supervised and multifactorial interventions showed the greatest benefits, highlighting the importance of individualized, holistic approaches. Broader benefits included enhanced balance, muscle strength, and reduced fear of falling, which supported improved quality of life. However, some programs faced challenges, including risks of injury
from high-intensity exercises and poor adherence to self-directed interventions. Conclusions: The findings highlight the importance of individualization, regular monitoring, and addressing multifactorial risks to optimize outcomes. Future initiatives should focus on
developing scalable, cost-effective strategies to meet the complex needs of frail older adults.