Ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών στην ανακουφιστική - παρηγορητική φροντίδα ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στην κοινότητα
The Role of Civic Society in the Palliative Care of Older People in the Community

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Μπαλουκίδου, Ελισάβετ
Ημερομηνία
2025-03-26Επιβλέπων
Μπούρη, ΜαρίαΛέξεις-κλειδιά
Κοινότητα ; Ανακουφιστική φροντίδα ; Παρηγορητική φροντίδα ; Κοινωνία των πολιτών ; Τρίτη ηλικία ; Palliative care ; Civil society ; ElderlyΠερίληψη
Εισαγωγή: Η ανακουφιστική-παρηγορητική φροντίδα αποτελεί μια ολιστική προσέγγιση με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής ατόμων με εξελικτικές παθήσεις. Η ανάγκη για την προσέγγιση αυτή είναι μεγαλύτερη στην τρίτη ηλικία, λόγω της επιβάρυνσης από χρόνιες παθήσεις και της κοινωνικής απομόνωσης. Η κοινωνία των πολιτών, μέσω εθελοντικών πρωτοβουλιών και κοινοτικών δράσεων, μπορεί να συμβάλλει στην υποστήριξη των οικογενειών με ανάγκες ανακουφιστικής-παρηγορητικής φροντίδας, στο πλαίσιο της κοινότητας.
Σκοπός: Η παρούσα συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση εξετάζει τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην υποστήριξη ατόμων τρίτης ηλικίας με ανάγκες ανακουφιστικής-παρηγορητικής φροντίδας, στο πλαίσιο της κοινότητας. Συγκεκριμένα, διερευνώνται οι πρωτοβουλίες της κοινωνίας των πολιτών που απευθύνονται σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με ανάγκες ανακουφιστικής-παρηγορητικής φροντίδας καθώς και τα δεδομένα για την αποτελεσματικότητά τους.
Μεθοδολογία: Για τη συλλογή των δεδομένων, πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας στις βάσεις δεδομένων PubMed, Scopus και ΙΑΤΡΟΤΕΚ. Αναζητήθηκαν ερευνητικά άρθρα δημοσιευμένα στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα το χρονικό διάστημα 2014-2024.
Αποτελέσματα: Στην ανασκόπηση συμπεριελήφθησαν δέκα (n=10) μελέτες που περιγράφουν πρωτοβουλίες οι οποίες εντάσσονται στην κοινωνία των πολιτών καθώς προέρχονται από την κοινότητα, βασίζονται στην εθελοντική δράση των μελών της, απευθύνονται σε ευάλωτους πληθυσμούς και αναπτύσσονται ως κοινοτικές και όχι κυβερνητικές παρεμβάσεις. Προσφέρονται πρακτική βοήθεια και στήριξη κατ’ οίκον, ενίσχυση του υποστηρικτικού δικτύου των οικογενειών, κοινωνικές και δημιουργικές δραστηριότητες και συνδρομή στην πλοήγησή τους στο σύστημα υγείας. Οι πρωτοβουλίες προάγουν την ευημερία και την ποιότητα ζωής των ατόμων με ανάγκες ανακουφιστικής-παρηγορητικής φροντίδας, μειώνουν την κοινωνική απομόνωση και ενισχύουν την κοινωνική τους συμμετοχή, ελαττώνουν την ανάγκη επείγουσας νοσηλείας και προσφέρουν συναισθηματική στήριξη τόσο στα άτομα όσο και στους φροντιστές τους.
Συμπέρασμα: Η κοινωνία των πολιτών διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη δημιουργία ενός συμπεριληπτικού υποστηρικτικού συστήματος ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας που αντιμετωπίζουν χρόνιες/εξελικτικές παθήσεις ή την πορεία προς το τέλος της ζωής, στο πλαίσιο της κοινότητας.
Λέξεις-κλειδιά: κοινότητα, ανακουφιστική-παρηγορητική φροντίδα, άτομα μεγαλύτερης/τρίτης ηλικίας, κοινωνία των πολιτών.
Περίληψη
Background: Palliative care is a holistic approach aiming at improving the quality of life for individuals facing chronic and life-threatening illnesses. The need for this approach increases for the elderly due to the burden of chronic diseases and social isolation. Civil society, through volunteer initiatives and community actions, can contribute in supporting families with palliative and end-of-life care needs in the context of the community.
Aim: This systematic review examines the role of civil society in supporting older adults with palliative care needs in the context of the community. In particular, it explores civil society initiatives addressed to the elderly with palliative care needs and the data on their effectiveness.
Methodology: Data were collected through searching databases PubMed, Scopus, and IATROTEK, according to specific inclusion and exclusion criteria, including articles published in Greek and English, between the years 2014-2024.
Results: Ten (n=10) studies were included in the review, describing initiatives by civil society as they stem from the community and are based on volunteer actions of its members, addressed to vulnerable populations and developed as community and not state interventions. They offer practical help and home support, enhancement of families’ supportive network, social and creative activities, and support for families in navigating the health system. They promote well-being and quality of life for persons with palliative care needs, decrease social isolation and enhance community participation, decrease emergency hospitalizations, and offer emotional support both to elderly persons and their carers.
Conclusion: Civil society plays a critical role in creating an inclusive support system for older adults facing chronic and progressive conditions or the trajectory towards the end of life, in the context of the community.
Key words: community, palliative care, end-of-life care, elderly, older adults, civil society