Ο ψηφιακός μετασχηματισμός στη διαχείριση ανθρώπινων πόρων στην τοπική αυτοδιοίκηση. Μελέτη περίπτωσης Δήμου Αθηναίων

Abstract

Η παρούσα εργασία μελετάει τον ψηφιακό μετασχηματισμό στη Δ.Α.Π. στην τοπική αυτοδιοίκηση, με εφαρμογή στην περίπτωση του Δήμου Αθηναίων. Συγκεκριμένα, μετά από εκτενή βιβλιογραφική επισκόπηση πάνω στη Δ.Α.Π. και στην σύνδεσή της με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, πραγματοποιήθηκε έρευνα σε 130 υπάλληλους του Δήμου Αθηναίων, την περίοδο μεταξύ του Ιουλίου και του Σεπτεμβρίου του 2021. Οι εργαζόμενοι του Δήμου, διαφόρων Διευθύνσεων, κλήθηκαν να απαντήσουν σε ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο, όπου μέσα από τις απαντήσεις τους στόχος ήταν να διερευνηθούν τα εμπόδια συμμετοχής τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό, η εμπλοκή τους σε αυτόν, ο βαθμός ψηφιοποίησης της διαχείρισης και λειτουργίας του Δήμου και τα οφέλη του από αυτό, και τέλος ενδεχόμενη συσχέτιση του βαθμού εμπλοκής των υπαλλήλων στον ψηφιακό μετασχηματισμό με συγκεκριμένα δημογραφικά χαρακτηριστικά. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν, αρχικά αποκαλύπτουν την ανασφάλεια των εργαζομένων του Δήμου Αθηναίων προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Καθώς το μεγαλύτερο μέρος του δείγματος δεν θεωρεί πως έχει τις απαραίτητες γνώσεις ούτε νιώθει ικανός να ανταπεξέλθει στη νέα εργασιακή ψηφιοποιημένη πραγματικότητα. Σε αυτό έρχεται να προστεθεί και η αρνητική διάθεση για αλλαγή στην ρουτίνας της καθημερινής εργασίας. Επιπλέον, μέσα από τις απαντήσεις των ερωτώμενων αποκαλύπτεται και η ελλιπής στήριξη από τη πλευρά της υπηρεσίας στην οποία εργάζονται, ο ανεπαρκής τεχνολογικός εξοπλισμός και η απουσία επιδοτούμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων-σεμιναρίων για την εξοικείωση των εργαζομένων με τις νέες ψηφιακές εφαρμογές και διαδικασίες. Σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν και τα συχνά τεχνικά προβλήματα, τα οποία συμπληρώνουν ένα σύνολο παραγόντων αποστροφής των εργαζομένων προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Από την άλλη πλευρά, οι υπάλληλοι δείχνουν να αναγνωρίζουν τα θετικά του ψηφιακού μετασχηματισμού κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες, όπως η δυνατότητα απομακρυσμένης εξυπηρέτησης των πολιτών και η άμεση ανταπόκριση του Δήμου στα προβλήματα τους, ο περιορισμός της γραφειοκρατίας και η αύξηση της διαφάνειας. Στο ίδιο πλαίσιο, οι περισσότεροι εργαζόμενοι θεωρούν πως οι ηλεκτρονικές διαδικασίες έχουν την απαιτούμενη δυναμική για να υπερκεράσουν τις φυσικές διαδικασίες ως προς τη διαχείριση των πόρων και την αποτελεσματική αξιοποίησή τους. Ως προς τον βαθμό εμπλοκής των εργαζομένων στον ψηφιακό μετασχηματισμό, αυτός κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα προς χαμηλά ενώ αρκετοί ερωτηθέντες εργάζονται σε υπηρεσίες του δήμου που ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι είτε σε στάδιο υλοποίησης, είτε σε αρχικό στάδιο. Ως προς την αναζήτηση συσχετίσεων του βαθμού εμπλοκής των υπαλλήλων στον ψηφιακό μετασχηματισμό με συγκεκριμένα δημογραφικά χαρακτηριστικά, τέσσερα από αυτά βρέθηκε πως παίζουν στατιστικά σημαντικό ρόλο: η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, το επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας και η εξοικείωση με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και το διαδίκτυο. Πιο συγκεκριμένα, οι νεότεροι υπάλληλοι του Δήμου Αθηναίων, και συγκεκριμένα η ηλικιακή ομάδα 26-35 ετών, έχουν μεγαλύτερη εμπλοκή στον ψηφιακό μετασχηματισμό σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Παρομοίως, μεγαλύτερη εμπλοκή έχουν και τα άτομα με μεγαλύτερο μορφωτικό επίπεδο, δηλαδή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΑΕΙ/ΤΕΙ/ΙΕΚ) ή μεταπτυχιακού. Το επίπεδο αγγλικής γλώσσας επίσης συσχετίζεται θετικά με το βαθμό εμπλοκής των υπαλλήλων στον ψηφιακό μετασχηματισμό, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με το επίπεδο εξοικείωσης με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και το διαδίκτυο.