Ενσυναίσθηση και επαγγελματική εξουθένωση στις υπηρεσίες υγείας

Abstract

Το άτομο που πάσχει από το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης βιώνει συναισθηματική εξάντληση, αποπροσωποποίηση, μείωση των προσωπικών του επιτευγμάτων. H επαγγελματική εξουθένωση συνδέεται με την εμφάνιση κατάθλιψης και την απώλεια ενσυναίσθησης, απαραίτητη για την άσκηση επαγγελμάτων υγείας. Η ενσυναίσθηση διευκολύνει την ικανότητα του ατόμου να επικοινωνεί και να κατανοεί τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων που υποφέρουν. Ειδικά για τους επαγγελματίες υγείας, το burn out είναι η διαδικασία όπου ένας επαγγελματίας υγείας, που ήταν δεσμευμένος με τους ασθενείς τους στα πλαίσια της επαγγελματικής δεοντολογίας, γίνεται αναποτελεσματικός στη διαχείριση του άγχους και της συχνής συναισθηματικής επαφής με άλλους, βιώνει εξάντληση και αποδεσμεύεται από τους ασθενείς του. Η έρευνά μας κατέδειξε ότι το εργασιακό άγχος εντείνεται από τις εργασιακές συνθήκες, όπως μη υποστηρικτικό περιβάλλον, μη ικανοποίηση από την εργασία, μειωμένη αυτοεκτίμηση και συναισθηματική ένταση. Η εμφάνιση του συνδρόμου εντείνεται από το φόρτο εργασίας, υψηλά επίπεδα στρες, συγκρούσεις με τους συναδέλφους, προϊσταμένους ή τους συγγενείς των ασθενών, ανεπαρκής χρόνος μελέτης, αυτονομία, ανεπάρκεια προσωπικού, περιορισμένη εκπαίδευση σε επικοινωνιακές δεξιότητες και χαμηλές αμοιβές. Η ηλικία, συσχετίζεται με την εξουθένωση, αλλά δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί εάν ο βαθμός εξουθένωσης επηρεάζεται από την εργασιακή εμπειρία, το φύλο, την οικογενειακή κατάσταση, λόγω συγκρουόμενων αποτελεσμάτων των ερευνών. Σίγουρο είναι ότι ο βαθμός εξουθένωσης εξαρτάται από το τμήμα εργασίας του επαγγελματία υγείας, εάν η δομή είναι δημόσια ή ιδιωτική, σε αστικό κέντρο ή στην επαρχεία. Το κάθε άτομο βιώνει διαφορετικά τις αντίξοες συνθήκες που αντιμετωπίζει στο εργασιακό περιβάλλον είτε λόγω συμπεριφορών είτε λόγω της φύσης της εργασίας. H ενσυναίσθηση και η αυτοσυμπόνοια βοηθά το άτομο να γνωρίζει τις δυνατότητές του, να επενδύει στις ανθρώπινες σχέσεις και να δημιουργεί συνθήκες αυτοπροστασίας από το σύνδρομο. Η ατομική δράση, θα πρέπει να συνδυαστεί και με τις κατάλληλες αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον οργανωσιακές αλλαγές και με κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού απέναντι σε θέματα επαγγελματικής κόπωσης.