Εργασιακή ευημερία και οργανωσιακή κουλτούρα στις υπηρεσίες υγείας
Οccupational well-being and organizational culture in health services
Λέξεις-κλειδιά
Νοσηλευτές ; Επαγγελματίες υγείας ; Εργασιακή ικανοποίηση ; Εργασιακή ευημερία ; Ψυχολογική ευημερία ; Οργανωσιακή κουλτούρα ; Ποιότητα ζωής ; Πανδημία ; Covid-19 ; Nurses ; Job satisfaction ; Organizational change ; Quality of lifeΠερίληψη
Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως αντικείμενο μελέτης την εργασιακή ευημερία και την οργανωσιακή κουλτούρα στις υπηρεσίες υγείας. Διανύοντας μια πανδημική περίοδο από το 2020 έως και σήμερα, αντιλαμβάνεται κανείς πως οι οργανισμοί υγείας δεν γινόταν να μείνουν ακλόνητοι και ανεπηρέαστοι από την υγειονομική κρίση η οποία στη συνέχεια προκάλεσε και κοινωνικό-οικονομικές αναταραχές λόγω των Lockdown. Οι επαγγελματίες υγείας σε υπηρεσίες υγείας και συγκεκριμένα το ιατρικό, νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα στην προσπάθεια τους να προσφέρουν όσο το δυνατόν πιο ποιοτική φροντίδα στους ασθενείς έχοντας και οι ίδιοι το άγχος και τον φόβο μην τυχόν κολλήσουν και βρεθούν στην θέση του ασθενή. Έχει αποδειχθεί πως η ευημερία των εργαζομένων αποτελεί όλο και μεγαλύτερη επιδίωξη καθώς αποτελεί κοινωνική απαίτηση. Επίσης, η εργασιακή ευημερία αφορά το κατά πόσο οι επαγγελματίες υγείας μέσα σε ένα οργανισμό είναι ικανοποιημένοι από την εργασία τους από άποψη περιβάλλοντος (συνθήκες εργασίας), αρμοδιοτήτων , αποδοχών, σχέσεων με τους συναδέλφους τους και με την ηγεσία αλλά και των ευκαιριών ανέλιξης και εξέλιξής τους. Σημαντικό ρόλο παίζει και ο τύπος της οργανωσιακής κουλτούρας που επικρατεί στον εκάστοτε οργανισμό. Η οργανωσιακή κουλτούρα είναι το σύνολο των κανόνων, αξιών και συμπεριφορών των εργαζομένων ενός οργανισμού που επηρεάζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις και την λειτουργία του.
Τα πλεονεκτήματά της είναι η δέσμευση, η παρακίνηση και η ενεργοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού του οργανισμού ενώ το μειονέκτημά της είναι η αντίσταση στην αλλαγή κουλτούρας. Σκοπός αυτής της βιβλιογραφικής ανασκόπησης η ανάδειξη των επιπέδων της εργασιακής ευημερίας και της ικανοποίησης των εργαζομένων και ο προσδιορισμός του στυλ της υπάρχουσας και της επιθυμητής οργανωσιακής κουλτούρας των υπηρεσιών υγείας στην τελευταία πενταετία μέσα από διεθνή αλλά και ελληνική βιβλιογραφία. Συγκεκριμένα, η αναζήτηση ερευνών έγινε μέσω των διαδικτυακών βάσεων Pubmed, Google Scholar αλλά και από τα Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής. Βάση κριτηρίων επιλέχθηκαν 15 άρθρα από τα οποία τα 7 κρίθηκαν κατάλληλα για το εξεταζόμενο θέμα. Όλες οι έρευνες που επιλέχθηκαν (εκτός από μια που ήταν συστηματικής ανασκόπησης) ήταν ποσοτικές, με την χρήση ερωτηματολογίου και σε κάποιες η διαδικασία πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά. Φυσικά, έγινε χρήση λογισμικού στατιστικής ανάλυσης. Με βάση την βιβλιογραφική ανασκόπηση καταλήξαμε πως η εργασιακή ευημερία δεν περιλαμβάνει μόνο την σωματική ευεξία αλλά και την ψυχολογική ευημερία. Παρατηρήθηκε πως τα επίπεδα ικανοποίησης από την εργασία, της ικανοποίησης από την ζωή, την ψυχολογική ευεξία και την υποκειμενική ευημερία διαφέρουν ανάλογα από το επίπεδο εκπαίδευσης, από τα έτη υπηρεσίας και από νοσοκομείο σε νοσοκομείο. Παράγοντες που δρουν αρνητικά είναι η πίεση, το άγχος και τα θέματα υγείας. Επιπροσθέτως, οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις της υγειονομικής περίθαλψης διαπιστώθηκε πως δρουν καταλυτικά στην ικανοποίηση και στην ευημερία, διότι μπορούν να επηρεάσουν τις οικονομικές ανταμοιβές την εξέλιξη της σταδιοδρομίας και γενικά το περιεχόμενο της εργασίας. Η πανδημία της COVID-19 επηρέασε αρνητικά την ευημερία των εργαζομένων η οποία προκάλεσε κοινωνική απόρριψη ή απομάκρυνση των οικογενειών, των συντρόφων και του κοινού λόγω αίσθησης φόβου για τυχόν μετάδοση του ιού από τους επαγγελματίες υγείας σε αυτούς. Όσον αφορά την οργανωσιακή κουλτούρα στις υπηρεσίες υγείας, η κουλτούρα που μπορεί να κυριαρχεί σε ένα οργανισμό μπορεί να είναι μια από τις παρακάτω: η οικογενειακή/συμμετοχική, η προσαρμοστική, η προσανατολισμένη, η ιεραρχική κουλτούρα. Παρατηρήθηκε μέσα από τις έρευνες πως δεν παίζει ρόλο μόνο η κυρίαρχη κουλτούρα αλλά και επιθυμητή για τα επόμενα 5 έτη. Αρκετοί οργανισμοί είχαν ως κυρίαρχη την ιεραρχική κουλτούρα που βασίζεται στον έλεγχο και ως επιθυμητή την οικογενειακή/ συμμετοχική κουλτούρα που βασίζεται στην συνεργασία. Συμπεραίνουμε, πως για να υπάρξει εργασιακή ευημερία αλλά και η κατάλληλη οργανωσιακή κουλτούρα στις υπηρεσίες υγείας θα πρέπει η διοίκηση αλλά και οι υφιστάμενοι της κάθε ομάδας, να συμβάλλουν ελέγχοντας τον οργανισμό τους μέσω ετήσιας αξιολόγησης η οποία θα παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικές με τις στρατηγικές βελτίωσης της ποιότητάς του.
Περίληψη
The subject of this diploma thesis is to study the occupational well-being and organizational culture in health services. Going through a pandemic period from 2020 until today, it has become perceivable that health organizations could not remain steadfast and unaffected by the health crisis which then caused socio-economic unrest due to the Lockdowns. Health professionals in health services and specifically the medical, nursing and paramedical staff faced serious problems in their efforts to offer as high-quality care as possible to patients, while feeling the anxiety and fear of getting sick and be found in the patient's position. It has been proven that the well-being of workers is an increasing pursuit as it is a social requirement. Furthermore, occupational well-being can be defined as whether health professionals within an organization are satisfied with their work in terms of environment (working conditions), responsibilities, earnings, relationships with their colleagues and leadership, as well as their opportunities for advancement and development. The type of organizational culture that prevails in each organization plays an important role as well. Organizational culture can be defined as the set of rules, values and behaviors of the employees of an organization that affect the interpersonal relationships and its operation. The advantages of it are the commitment, motivation and activation of the human resources of the organization while the disadvantage of it is the resistance to culture change. The purpose of this literature review is to highlight the levels of occupational well-being and employee satisfaction and to define the style of the existing and desirable organizational culture of health services over the last five years through international and Greek literature search. Specifically, the search for relevant literature was conducted in the online databases Pubmed, Google Scholar and the Archives of Greek Medicine. Based on specific criteria, 15 articles were selected, of which 7 were considered appropriate for the subject under consideration. All selected surveys (except for one that was a systematic review) were quantitative using a questionnaire and in some of them the process was carried out online. Of course, statistical analysis software was used. Based on the literature review we concluded that occupational well-being includes not only physical well-being but also psychological well-being. It was observed that levels of job satisfaction, life satisfaction, psychological well-being and subjective well-being differ depending on the level of education, years of providing healthcare service and from hospital to hospital. Factors that act negatively are issues that can cause pressure, stress and health issues. In addition, health care policy reforms have been found to act as a catalyst for satisfaction and well-being because they can affect financial rewards on career development and job content in general. The COVID 19 pandemic has negatively affected the well-being of workers which has caused social rejection or distance from families, partners and the public due to a sense of fear of possible transmission of the virus from health professionals to them. Regarding the organizational culture in health services, the culture that can dominate in an organization can be one of the following: family/participatory, adaptive, oriented, hierarchical culture. It was observed through research that not only the dominant culture plays a role but also the desirable for the next 5 years. Several organizations were dominated by a hierarchical culture based on control and a desirable family/participatory culture based on collaboration. We conclude that in order for occupational well-being and the appropriate organizational culture to exist in health services, the management and the subordinates of each team should contribute by controlling their organization through an annual evaluation process which will provide important information about the strategies that will lead to improvement of its quality.
Αριθμός σελίδων
179Σχολή
Σχολή Διοικητικών, Οικονομικών & Κοινωνικών ΕπιστημώνΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Διοίκησης ΕπιχειρήσεωνΤίτλος Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών
Διοίκηση και Διαχείριση Υπηρεσιών Υγείας και Κοινωνικής ΦροντίδαςΓλώσσα
Ελληνικά
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές