Συσχέτιση βιοχημικών δεικτών με αδενώματα της υπόφυσης

Κουγιουμτζοπούλου, Ειρήνη-Ελευθερία

Correlation of biochemical markers in pituitary adenomas

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Κουγιουμτζοπούλου, Ειρήνη-Ελευθερία

Date

2022-10-03

Advisor

KARKALOUSOS, PETROS

ΤΕΛΙΚΗ (1) (2).pdf (1.289Mb)

Keywords

Υπόφυση ; Προλακτίνωμα ; Αδένωμα ; Νόσος Cushing ; Ακρομεγαλία ; TSHoma ; miRNAs

Abstract

Τα υποφυσιακά αδενώματα είναι από τους πιο κοινούς ενδοκρανιακούς όγκους και είναι ως επί το πλείστον καλοήθεις. Ταξινομούνται με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργικότητας, του μεγέθους και της ανατομικής τους επέκτασης. Αν εκκρίνονται ανεπαρκείς ποσότητες ορμονών, τότε τα αδενώματα θεωρούνται μη λειτουργικά. Με βάση το μέγεθος τους, χωρίζονται σε μικροαδενώματα (<10mm) και μακροαδενώματα (>10mm). Τα αδενώματα της υπόφυσης προέρχονται από έναν από τους πέντε τύπους κυττάρων που αποτελούν την πρόσθια υπόφυση (γαλακτοτρόφα, γοναδοτρόφα, σωματοτρόφα, κορτικοτρόφα και θυρεοειδοτρόφα). Οι συνηθέστερες ασθένειες που προκαλούνται από τα υποφυσιακά αδενώματα είναι η υπερπρολακτιναιμία, η μακροπρολακτιναιμία, η νόσος Cushing και η ακρομεγαλία. Οι κλινικές εκδηλώσεις των συμπτωμάτων εξαρτώνται από παράγοντες όπως το φύλο και η ηλικία. Θεραπεία πρώτη γραμμής αποτελεί συνήθως η χειρουργική εκτομή του αδενώματος, διαφορετικά ακολουθεί η θεραπεία με ειδικά φάρμακα ή σπανίως σε ορισμένες περιπτώσεις, η ακτινοθεραπεία. Σε ερευνητικό επίπεδο εξελίσσεται η αναζήτηση νέων πιθανών βιοδεικτών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στη διάγνωση, την πρόγνωση και τη θεραπεία. Τα miRNAs είναι μικρά μόρια των 18-25 νουκλεοτιδίων ικανά να ρυθμίζουν τη γονιδιακή έκφραση σε μετα-μεταγραφικό επίπεδο, είτε επάγοντας την αποικοδόμηση ή αναστέλλοντας τη μετάφραση του mRNA-στόχου. Τα miRNAs φαίνεται να εμπλέκονται στην καρκινογένεση, εισβολή και επιθετικότητα, θεωρώντας τους ως πιθανούς θεραπευτικούς παράγοντες.

Abstract

Pituitary adenomas are among the most common intracranial tumours and they usually are benign. They are classified in many ways, including their functionality, size and anatomical extension. If insufficient amounts of hormones are secreted, then adenomas are considered non-functional. Based on their size, they are divided into microadenomas (<10mm) and macroadenomas (>10mm). Pituitary adenomas originate from one of the five cell types that the anterior pituitary gland produces (lactotrophs, gonadotrophs, somatotrophs, cortico-trophs and thyroidotrophs). The most common diseases caused by pituitary adenomas are hyperprolactinemia, macroprolactinemia, Cushing's disease and acromegaly. The clinical manifestations of the symptoms depend on factors such as gender and age. The first-line treatment is usually surgical resection of the adenoma, followed by treatment with specific drugs or, rarely in some cases, radiotherapy. At the research level, the search for new poten-tial biomarkers that could be used in diagnosis, prognosis and treatment is ongoing. MiRNAs are small molecules of 18-25 nucleotides capable of regulating gene expression at the post-transcriptional level, either by inducing degradation or inhibiting translation of the target mRNA. MiRNAs appear to be involved in carcinogenesis, invasion and aggression, consid-ering them as potential therapeutic agents.